Archiwum - Słowo na dziś

02.04.2018
Berliner Ensamble

Niemiecki zespół teatralny założony w 1949 roku przez B. Brechta i H. Weigel. Pierwszą ("Matka Courage i jej dziedzi") premierą przygotował jako scena działająca przy Deutsches Theater, ale już następną ("Pan Puntila i jego pan Matti) jako odrębna instytucja, której dyrektorką została Weigel. W 1954 roku B.E. otrzymał własną siedzibę przy Schiffbauerdamm. Do śmierci Brechta w 1956 funkcjonował jako jego warszat pracy, w którym przygptpwywał kolejne premiery tekstów własnych i cudzych, a także rozwijał i doprecyzował praktyczne i teoretyczne zasady swej metody i estetyki teatralnej.


01.04.2018
Zofia Bariwńska-Kicińska

właśc. Hertz (1904-1991), aktorka. Wychowywała się w rodzinie teatralnej, córka Leonii aktorki, i Henryka aktora, reżysera, dyrekktora teatru, Barwińskich. Występowała w Poznaniu, Krakowie i Katowicach. Po wojnie głównie w teatrach warszawskich - Ateneum i Polskim. Stworzyła wiele różnorodnych kreacji, ceniono ją szczególnie za lekkie komediowe role. Występowała także w Teatrze Telewizji.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


31.03.2018
Kazimiera Horbowska

(1885 lub 1886-1957, śpiewaczka, epizodyczna aktorka. Występowała już jako kilkunastoletnia dziewczynka, początkowo na scenach warszawskich jako chórzystka, następnie w Moskwie, Petersburgu i Baku,głownie w repertuarze operetkowym, aby po zakończeniu pierwszej wojny światowej wrócić już na stale do Warszawy, gdzie związała się z teatrami rewiowymi, m.in. Qui pro Quo i Eldorado. Często jednak koncertowała w wielu miastach prowincjonalnych. W Skolimowie zamieszkała po 1951 roku.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


 


30.03.2018
Franciszka Bąkowska

(1880-1963) tancerka. Przetrwały ślady dokumentujące jej występy w repertuarze wodewilowum na scenach Kalisza i Kielc w pierwszych dwóch dekadach XX wieku oraz letnich teatrach ogródkowych Warszawy. Data przybycia do schroniska nie jest znana.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


Halina Baurska-Wiśniewska

(1914-2001), tancerka, pedagog, solistka baletu Teatru Wilekiego. Także występy zagraniczne. Po zakończeniu kariery prowadziła lekcje tańca w warszawskiej Szkole Baletowej. W Skolimowie zamieszkała w ostatnich latach życia.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


29.03.2018
Mówić do tyłu

Wypowiadać określone słowa, mając jeszcze w pamięci poprzednie słowa, poprzednią kwestię.

Źródło: Socjolekt aktorów


28.03.2018
Stanislaw Bukowski

(1903-1987), reżyser i aktor teatrów lalkowych. Przez całe życie zawodowe związany z Teatrem
Lalki i Aktora w Wałbrzychu. W Skolimowie zamieszkał dwa lata przed śmiercią.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


27.03.2018
EKWILIBRYSTYKA

odmiana popisu akrobatycznego, który polega na pokazie umiejętności zachowaniu równowagi w szczególnie utrudnionych warunkach i w obliczu realnego niebezpieczeństwa (np. na linie).


Źródło: http://www.aict.art.pl/


26.03.2018
Jerzy Krasowski

(1925-2008), reżyser, dyrektor teatru, pedagog. Wraz ze swoją żoną, [porównaj:] Krystyną Skuszanką, kierował m.in. Teatrem Ludowym w Nowej Hucie (1955-63), gdzie zrealizował m.in. adaptacje "Myszy i ludzi" Johna Steinbecka (1956), "Radości z odzyskanego śmietnika" (wg "Generała Barcza" Juliana Kadena-Bandrowskiego), "Burzliwego życia Lejzorka Rojtszwanca" Ilji Erenburga (1961); Krasowscy wspólnie kierowali też Teatrem Polskim we Wrocławiu (1965-1972), Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1972-1981) i Teatrem Narodowym (1983-9). W Teatrze Polskim w Warszawie adaptował "Braci Karamazow" Fiodora Dostojewskiego. Przywrócił polskiemu teatrowi dramaturgię Stanisławy Przybyszewskiej; inscenizował m.in. "Sprawę Dantona" (1967, w Teatrze Polskim we Wrocławiu. Był także wykładowcą w szkołach teatralnych (przez pewien czas rektor krakowskiej PWST). Laureat nagrody im. Konrada Swinarskiego za sezon 1979/1980, za reżyserię spektaklu „Sto rąk, sto sztyletów" Jerzego Żurka w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Autor książki "Sprawa teatru" (1977).


Tomasz Miłkowski
Słownik AITC


25.03.2018
Olga Glinkówna

wlaśc. Walentyna Glinka-Borkowska (1916-2000), świetna tancerka. Przed drugą wojną światową solistka Teatru Wielkiego, z Polskim Baletem Feliksa Parnella występowała w Berlinie podczas igrzysk w 1936 roku, a następnie odbyła trzyletnie tournee po Europie i Ameryce. W czasie okupacji występowała w jawnych teatrach rewiowych. Po wojnie ponownie związana z objazdowym zespołem
F. Parnella, następnie primabalerina Opery Śląskiej w Bytomiu i solistka warszawskiego Teatru Wielkiego. Pod koniec kariery zajmowała się także okazjonalnie choreografią, m.in. współtworzyła "Pana Twardowskiego" na Kubie. W Skolimowie od 1996 roku.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


Wanda Biernacka

(1872-1953) aktorka związana ze scenami Lwowa, Stanisławowa, Krakowa , a w późniejszym okresie życia także Warszawy. W tym ostatnim mieście głównie jako suflerka, choć czasem pojawiała się jeszcze na scenie w epizodach. Jedna z pierwszych pensonariuszek Skolimowa.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


24.03.2018
Boleslaw Brodelkiewicz

wlaśc. Boleslaw Brodel (1874-
1966), tancerz, baletmistrz, aktor. Związany ze stołecznymi teatrzykami i kabaretami.Występował również za granicą. Słownik biograficzny teatru polskiego, powołując się na relacje artysty, podaje, że Bolesław Brodelkiewicz z występami przemierzył "całą Polskę i Rosję, aż po Archangielsk". W Skolimowie artysta zamieszkał w 1955 roku i okazjonalnie jeszcze występował na scenie warszawskiego Teatru Narodowego.


 


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


23.03.2018
Stanislaw Holly

(1911-1994), aktor, śpiewak, artysta estradowy. Z wykształcenia ekonomista i prawnik. W Skolimowie od 1983 roku.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


 


22.03.2018
Dramat lingwistyczny

Odmiana dramatu, którego podstawowym przedmiotem jest natura języka. D.l. pisał Miron Białoszewski dla swojego Teatru Osobnego, m.in. „Imiesłów", określany przez autora jako „gramat", w którego spisie osób widnieją trzy Imiesłowy: Imiesłów jako Wchodząc, Imiesłów jako Wychodząc i Imiesłów jako Co Robiąc.


21.03.2018
Ludwik Wierzbicki

pseudonim Vicerbi (1850-1937), śpiewak. Występował na scenach Warszawy, Płocka, również za granicą - w Mediolanie, Trieście, Helsinkach, Odessie i Kiszyniowie, a także m.in. w Ameryce Południowej. Nadmierna gorliwość autora nekrologu, cytowanego przez "Słownik biograficzny teatru polskiego" postawiła pod znakiem zapytania talent Ludwika Wierzbickiego. Napisano tam bowiem, ze "z jednakowym powodzeniem śpiewał partie basowe, barytonowe i tenorowe". W Skolimowie artysta zamieszkał w 1931 roku.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


 


Teatr arenowy

(fr. thèâtre en rond, ang. theatre in the round, niem. Rundtheater, Arenabühne, hiszp. Teatro circular, ros. meamp-apeнa)


Teatr, w którym widzowie są usytuowani wokół strefy gry, podobnie jak w cyrku czy na stadionie sportowym. Teatr arenowy pojawiał się już w średniowieczu podczas inscenizacji niektórych widowisk misteryjnych, a jego ponowny rozkwit nastąpił w wieku XX (Reinhardt 1963; Villiers 1958). Scena arenowa pozwala nie tylko na większe skupienie spojrzenia widza na przestrzeni scenicznej, ale i na większe jego zaangażowanie i emocjonalne uczestnictwo w spektaklu.


ak
Źródło: Słownik terminów teatralnych


20.03.2018
Czesława Burkacka-Kuligowska

(1883-1968), tancerka. Przez znaczną część życia zawodowego związana z teatrami objazdowymi. W 1909 roku osiadła we Lwowie, stając się solistka baletu tamtejszego Teatru Miejskiego. Po przejściu na emeryturę w 1927 roku prowadziła we Lwowie szkołę baletową. Tuż przed wybuchem drugiej wojny swiatowej przeniosła sie do Warszawy. W Skolimowie zamieszkała w 1946 roku.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


19.03.2018
Jadwiga Wiśniewska- Ładosiowa

(1878-1944), aktorka teatrów objazdowych. W Skolimowie zamieszkała w czasie drugiej wojny światowej.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


 


18.03.2018
Komedia konwiktowa

Komedia pisana na użytek przedstawień szkolnych. Ten dydaktyczny gatunek komedii uprawiał Franciszek Bohomolec, dostawca repertuaru dla kolegiów jezuickich, zdobywając w ten sposób doświadczenie dramaturgiczne. Spożytkował je później w swojej twórczości przeznaczonej dla teatru publicznego. Sceny szkolne odegrały ważną rolę wychowawczą i kulturalną - często za ich pośrednictwem młodzież szlachecka kontaktowała się z osiągnięciami dramaturgii obcej (m.in. Moliera, Woltera, Racine'a itp).


Tomasz Miłkowski
AICT Polska


17.03.2018
Ludwik Wiśniewski

właść. Ludwik Kozłowski (1873- 1939), aktor, reżyser, Twórca warszawskiego teatru Bi-Ba-Bo (1913), był udziałowcem bądź założycielem teatrów warszawskich i łódzkich, z których większość nie przetrwała dłużej niż jeden lub dwa sezony. Parał się też reżyserią. Współpracował jako aktor także ze scenami m.in. Sosnowca, Warszawy, Łodzi i Katowic. Jeden z pierwszych pensjonariuszy Skolimowa.


Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"


 


Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia