Beata Tyszkiewicz (1938)

Aktorka filmowa, teatralna, telewizyjna i radiowa.

Urodziła się 14 sierpnia 1938 w Wilanowie.

Jest córką Krzysztofa Marii Tyszkiewicza i Barbary z Rechowiczów. Ma młodszego o 4 lata brata Krzysztofa i przyrodniego Janusza. Pochodzi z arystokratycznej rodziny pieczętującej się herbem Leliwa.

Podczas II wojny światowej rodzina się rozpadła, a ojciec wyemigrował do Anglii. Z córką spotkał się dopiero, gdy była dorosła.

Przyszła aktorka była uczennicą szkoły podstawowej w Jeleniej Górze. Po szkole podstawowej miała problemy z przyjęciem do gimnazjum (wówczas była to szkoła dająca tzw. małą maturę) w Karpaczu ze względu na pochodzenie arystokratyczne. Przyjęto ją dopiero po interwencji matki w Ministerstwie Kultury i Sztuki.

Po przeprowadzce wraz z matką do Lasek pod Warszawą uczęszczała do Liceum im. Narcyzy Żmichowskiej w Warszawie. Praca nad debiutanckim filmem źle wpłynęła na jej wyniki w nauce (obsadę filmu zaczęto kompletować już w 1954 r.). Została przeniesiona do liceum Zakonu Sióstr Szarych Urszulanek w Milanówku, a następnie Sióstr Niepokalanek w Szymanowie. Maturę zdała za drugim razem.

W latach 1957–1958 studiowała w PWST w Warszawie, po czym podjęła pracę w TVP jako inspicjentka. W 1973 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki przyznało jej – bez egzaminu – uprawnienia aktorskie.

W filmie zadebiutowała jeszcze jako uczennica w 1956 w ekranizacji Zemsty w reżyserii Antoniego Bohdziewicza, wcielając się w postać Klary (premiera 30 września 1957). W następnych latach wystąpiła m. in. w filmach: „Wspólny pokój" (1960) – reżyseria Wojciech Jerzy Has, „Szklana góra" (1960) reżyseria Paweł Komorowski, „Zaduszki" (1961) – reżyseria Tadeusz Konwicki, „Historoa żółtej ciżemki" (1961) – Sylwester Chęciński, „Skąpani w ogniu" (1964) – reżyseria Jerzy Passendorfer, „Rękopis znaleziony w Saragossie" (1964) – reżyseria Wojciech Jerzy Has, „Wszystko na sprzedaż" (1968) – reżyseria Andrzej Wajda, „Lalka" (1968) – reżyseria Wojciech Jerzy Has, „Noce i dnie" (1975) – reżyseria Jerzy Antczak, „Mniejsze niebo" (1980) – reżyseria Janusz Morgenstern, „Seksmisja" (1984) – reżyseria Juliusz Machulski, „Komediantka" (1984) – reżyseria Jerzy Sztwiertnia, „Kingsajz" (1987) Juliusz Machulski, „V. I. P." (1991) – reżyseria Juliusz Machulski, „Dwa księżyce" – reżyseria Andrzej Barański, „Dzień wielkiej ryby" (1996) – reżyseria Andrzej Barański, „Złoto dezerterów" (1998) – reżyseria Janusz Majewski, „Ekstradycja" (1998) – reżyseria Wojciech Wójcik, „Plac Zbawiciela" (2006) – reżyseria Joanna Kos-Krauze i Krzysztof Krauze, „Ryś" (2007) reżyseria Stanisław Tym czy „Listy do M." (2011) reżyseria Mitja Okorn.

Posiada na swoim koncie udział w wielu serialach telewizyjnych i filmowych m.in.: „Stawka większa niż życie", „Wielka miłość Balzaka", „Polskie drogi", „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", „Dom na głowie", „Panna z mokrą głową", „13 posterunek", „Trędowata", „Na dobre i na złe", „Plebania", „Niania".

Zagrała w niemal stu filmach i jest właściwie aktorką wyłącznie filmową ale próbowała swoich aktorskich sił zarówno w teatrze dramatycznym, teatrze telewizji a także teatrze radiowym.

W teatrze dramatycznym wystąpiła w dwóch spektaklach: „Kariera Artura Ui" Bertolta Brechta w reżyserii Erwina Axera w Teatrze Współczesnym w Warszawie (premiera 6 stycznia 1962) i „Za rzekę w cień drzew" Ernesta Hemingway'a w reżyserii Jacka Woszczerowicza w Teatrze Ateneum w Warszawie (premiera 28 stycznia 1964).

W Teatrze Telewizji debiutowała już w 1958. Był to spektakl „Baśń o rycerzu Gwiazdy Wigilijnej" w reżyserii Bohdana Radkowskiego i Andrzeja Konica (premiera 26 grudnia 1958). Wystąpiła jeszcze m. in. w „Wywiad z Ballmeyerem" Kazimierza Brandysa w reżyserii Andrzeja Wajdy (premiera 11 czerwca 1962), „Spaghetti i miecz" Tadeusza Różewicza w reżyserii Józefa Czerneckiego (premiera 8 stycznia 1990) i „Klimaty" Andre Mauroisa w reżyserii Magdaleny Łazarkiewicz (premiera 13 maja 1996).

Trzykrotnie zaprosił ją do współpracy Teatr Polskiego Radia: „Szczęśliwy Ibrahim" Zbigniewa Kopalki w reżyserii Zbigniewa Kopalki (premiera 23 października 1958), „Wesele" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Janusza Kukuły (premiera 10 marca 2001) i „Ostatni bal. Listy do Agnieszki Osieckiej" Hanny Bakuły w reżyserii Hanny Bakuły (premiera 13 stycznia 2003).

Jest członkinią Narodowej Rady Kultury 1 i 2 Kadencji oraz Fundacji Kultury Polskiej wspomagającej kulturę polską w kraju i za granicą, w której od 1994 – 1998 pełniła funkcję prezesa zarządu.
Jest autorką pomysłu i współautorką cyklu programów „Raport w sprawie dzieci niczyich".
Przez dwanaście edycji była jednym z jurorów programu Taniec z gwiazdami, emitowanego na antenie telewizji TVN.
W latach 1994–1998 prezes Fundacji Kultury Polskiej, Jest Prezydentem Wspólnoty „Zdążyć z Pomocą".

Była żoną Andrzeja Wajdy, z którym ma córkę, Karolinę. Była także żoną Witolda Orzechowskiego i Jacka Padlewskiego, z którym ma córkę Wiktorię. W maju 2017 roku przeżyła rozległy zawał mięśnia sercowego.

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
14 sierpnia 2017

Książka tygodnia

Zdaniem lęku
Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Piotr Zaczkowski

Trailer tygodnia