Dom pełen kolorów

"Polska według Ryszarda Kai" to cudowna książka przybliżająca życie znanego "malarza plakatów" - Ryszarda Kai – ale i opowieść o pięknie Polski, którą znamy i nie znamy równocześnie. Jest to książka, z której uczymy się nowego, pełnego życzliwości oraz zachwytu spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość.

Tym, co jako pierwsze zwraca uwagę ta tę pozycję, jest okładka - bałwan, z szablą i papierowym kapeluszem, na przybrudzonym tle, a pod nim wielki napis Polska. Grafika ta, zaczerpnięta z plakatu Kai, idealnie oddaje treść książki, równocześnie przyciągając uwagę czytelnika. W tym bowiem, z lekka uszczypliwym, obrazie Polski jest wiele ciepła i zrozumienia. Przyglądając się okładce dostrzegamy w niej wszystko to, co nam bliskie oraz znajome. Szarość polskiej rzeczywistości, niesłabnący pęd patriotyczny, brak uśmiechu i wiele innych malutkich szczegółów, które właściwe są Polakom i polskiej kulturze. Kompozycja ta momentalnie przyciąga wzrok zarówno znajomą estetyką, jak i pełną ciepła nostalgią.

Sama książka podzielona została niejako na dwie uzupełniające się części. Pierwsza stanowi biografię Ryszarda Kai, jego sylwetkę oraz ekscentryczny sposób życia; druga zaś stanowi zbiór reportaży inspirowanych jego twórczością. Podział ten wydaje się idealnie oddawać zamysł autorki – Beaty Szady - której celem było ukazanie artysty, ale i Polski takiej, jaką widział oraz jaką kochał.

Sam Ryszard Kaja stanowił nader barwną postać. Jego drobne dziwactwa i przywary, jak na przykład maczanie pędzli w kubku z kawą, przypalanie mebli popiołem z papierosów, czy umiłowanie do rzeczy niepotrzebnych, od pierwszych stron wywołują uśmiech na ustach czytelnika. Chaos barw i przedmiotów, w którym się urodził, a następnie niósł go ze sobą przez całe życie, stworzył z Kai osobę nietuzinkową, równocześnie wyostrzając jego wrażliwość na piękno rzeczy prozaicznych. Ta rzadka umiejętność zachwytu codziennością odbiła się na jego twórczości. Najsłynniejsza bowiem seria plakatów, nosząca tytuł "Polska", poświęcona została właśnie ukazaniem piękna szarej rzeczywistości tego kraju. Przybrudzone tła, zgaszone kolory oraz prostota i swojskość bijące z grafik, mają na celu zwrócenie uwagi na pozornie prozaiczne elementy, które tworzą niezwykłą mozaikę zwaną Polską.

"Polska według Ryszarda Kai" przybliża postać malarza równocześnie pozwalając lepiej zrozumieć tworzone przez niego plakaty. Beata Szady ukazując ciepło i zachwyt Kai wprowadza nas w świat jego sztuki. Poprzez autora pozwala lepiej zrozumieć jego prace, wyostrzając naszą wrażliwość na zachwyt prozaicznością oraz ucząc większej życzliwości w stosunku do otaczającej nas rzeczywistości. Kaja bowiem koncentruje się na tym, co polskie, co nam codzienne, a przez to niezauważane. W swoich pracach starał się ukazać piękno tego, co znajome równocześnie zwracając uwagę na wyjątkowość i niesamowitość Polski, którą kochał, choć nie zawsze było to łatwe.

Druga zaś część książki składa się ze zbioru esejów inspirowanych plakatami Kai. Wśród nich znajdują się refleksje nad Sadami grójeckimi - czyli miejscem skąd pochodzą jedne z najlepszych polskich jabłek; problemem przydrożnych grobów; próbą zrozumienia niechęci do zawodu kontrolera biletów i wielu innych pozornie przyziemnych kwestii. Każdy esej poświęcony jest bowiem problemowi codzienności, czegoś tak bliskiego, że praktycznie niezauważalnego, a co dopiero poddawanego refleksji.

Każdy z esejów na nowo uświadamia czytelnikowi złożoność świata oraz polskiej kultury. Beata Szady analizując bowiem codzienne zjawiska pozwala na nowo spojrzeć na otaczającą nas rzeczywistość, a także budzi w nas ciekawość do odkrywania komplikacji w prozaiczności. Badając oraz poddając analizie polskie zjawiska ukazuje piękno i wyjątkowość kultury oraz folkloru. Pobudza tym samym w czytelniku chęć odkrywania oraz poszukiwania zrozumienia, pomijanym w codziennej krzątaninie, kwestiom.

Opowieść o Ryszardzie Kai oraz jego twórczości połączona z pełnymi zaangażowania esejami niewątpliwie pozostawia w czytelniku pełne ciepła odczucia. Każda bowiem strona na nowo uczy życzliwości oraz zachwytu nad otaczającą rzeczywistością, a także pobudza ciekawość do eksplorowania codzienności.

"Polska według Ryszarda Kai" to nader lekka i przyjemna książka, która oprócz przyjemności czytania wniesie również łagodność, fascynację oraz afirmację w stosunku do otaczającej nas polskiej rzeczywistości. Niewątpliwe jest to idealna książka dla każdego, kto pragnie poznać historię Kai, a także nauczyć się zachwytu nad codziennością.