Historia pewnego męskiego spotkania

,,Wariacje enigmatyczne" - aut. Eric Emmanuel Schmitt - reż. Artur Tyszkiewicz - Teatr Ateneum w Warszawie

,,Wariacje enigmatyczne „autorstwa Erica Emanuela Schmitta i reżyserii Artura Tyszkiewicza to sztuka zabawna oparta na dialogu dwóch mężczyzn. Rozmowa nacechowana humorem i ciętą ripostą pod którymi skrywa się krytyka szowinizmu, przekonania o własnej nieomylności zwłaszcza że tematami rozmowy są miłość, kobieta oraz sztuka – jeden z bohaterów jest literatem.

Spotkanie mające być zwykłym wywiadem do mało znanej prowincjonalnej gazety stało się specyficznym pojedynkiem dla znanego pisarza-noblisty cieszącego się sławą i powszechną sympatią-Abla Zorko w którego postać wcielił się Krzysztof Tyniec. Abel Zorko prywatnie mało towarzyski i ogólnie nie przyjemny w obyciu człowiek traktujący ludzi przedmiotowo zwłaszcza kobiety postrzegane jako środek do zaspokojenia swoich potrzeb i to nie tylko ciała.Ten oto zapatrzonym w siebie mężczyzna udziela z nie udawaną łaską zgodę na wywiad Erykowi Larsenowi w którego wcielił się Grzegorz Damięcki.Erik to dziennikarz-przynajmniej tak się przedstawia

Obu panów dzieli wszystko-jeden uznany, nagradzany , sławny drugi anonimowy o nic nie znaczącym nazwisku pracownik równie mało znanej gazety. Wszystkie okoliczności zdają się zatem przesądzać o losie pojedynku.Za sprawą skutecznej broni – życie i śmierć pewnej kobiety oraz utworu muzycznego-,,Wariacji enigmatycznych" Edwarda Elgara.Ta mistrzowska potyczka słowna zamienia się w walkę Dawida z Goliatem w której panem sytuacji staje się Erik Larsen wodząc za nos i zbijając z tropu znanego pisarza, wykorzystując w walce broń własną tego ostatniego-ironię lakoniczność, drwinę kpinę aby rezultacie zostawić z bólem, wstydem i wyrzutami sumienia zapatrzonego w siebie literata i igłą bowiem podważa znaczenie dzieł literackich Abla Zorko a przecież nic tak nie boli twórcę bardziej niż podważenie znaczenia i podstaw własnej twórczości.

Ból szczególny gdy uderza w osobę o pewnej renomie artystycznej popartej nagrodami i tytułami i dodatkowo zadaje go zwykły człowiek za którym nie stoją rządne wielkie instytucje ,renoma i aura sławy a co gorsza...... nie jest nawet dziennikarzem trzeciorzędnego pisma tylko zwykłym nauczycielem muzyki w prowincjonalnej mieścinie ale też nie tylko .....bo wraz z rozwojem dialogu gość odkrywa karty obnażając prawdziwą twarz poczytnego autora oraz prawdę o sobie.Ten mistrzowski pojedynek jest mieszaniną wszystkich możliwych emocji jak miłość, złość, strach, niepewność które serwują sobie obaj mężczyźni gdzieś na samotnej wyspie na dalekiej północy-miejscu życia i pracy twórczej zdziwaczałego, starzejącego się pisarza, którego wszystkie fochy, złości oburzenia świetnie oddaje Krzysztof Tyniec próbując odpierać coraz śmielsze ataki młodszego rywala.

Erik Larsen Grzegorza Damięckiego to postać od początku do końca budząca pozytywne emocje jako osoba która chce zachować pamięć zwykłej nauczycielki literatury. Osoby która dla obu panów nie była zwykłą tylko kobietą i nieznaną nikomu nauczycielką ale kimś więcej. Grzegorz Damięcki czyni postać Larsena szczerą, wierzącą w miłość ale nie naiwną lecz sprytną i bardzo i inteligentną potrafiącą bardzo precyzyjnie warstwa po warstwie obnażać prawdę o celu przyjazdu na samotną leżącą gdzieś na północy wyspę zaburzając spokój znanego literata.

Wyspa-samotnia Abla Zorko jest podobnie jak jej mieszkaniec zimna i mało przyjazna, smagana wiatrem i arktycznym podmuchem-zasugerowana widokiem fal morskich uderzających o bezludną plażę, taki widok rozpościera się zza okien salonu pisarza kontrastując z elementami umeblowania w których wyróżnia się stare pianino szafka i stosy książek leżących w nieładzie w różnych częściach pokoju -styl mieszkania i widok na morze bardzo odzwierciedla charakter jego właściciela i wraz z opisanym widokiem na szumiące fale nadaje interesujący klimat oprawie wizualnej której autorką jest Joanna Zemanek czyniąc z przedstawienia ciekawy plastycznie obraz. Czy zatem warto zobaczyć, Wariacje enigmatyczne"? Zdecydowanie warto.

Polecam zwłaszcza tym którzy lubią wyrafinowane pojedynki na słowa, zwroty oraz przemieszanie komedii i dramatu.

Joanna Dominika Ładyżyńska
Dziennik Teatralny Warszawa
2 lutego 2024

Książka tygodnia

Małe cnoty
Wydawnictwo Filtry w Warszawie
Natalia Ginzburg

Trailer tygodnia