Nieme kino

"Ćwiczenia z Ionesco" - reż. Grzegorz Bral - Teatr Studio w Warszawie

Dramaty Ionesco w warszawskim Teatrze Studio bawi absurdem i formą. Dużo wizualnej gry, mało słów, dobrze naszkicowana karykatura

W teatrze Ionesco wszystkie chwyty są dozwolone - dramat to seria obrazów scenicznych, ruchome konstrukcje, zabawa z symbolami, ożywianie przedmiotów. Efekty wizualne i dźwiękowe są tak samo ważne jak słowa, czasami nawet odgrywają większą rolę, bo słowa u mistrza absurdu często wydają się niewystarczające. W spektaklu Grzegorza Brala i Krzysztofa Majchrzaka słów jest zatem niewiele. Ich spektakl - w którym wykorzystali motywy z najbardziej znanych dramatów Ionesco - złożony z etiud pokazuje, że sposobów czytania i interpretacji mistrza awangardy jest nieskończenie wiele. 

Autorzy przedstawienia bawią się formą, żonglują schematami, prowadzą wizualną grę z ruchem i ciałem. Tempo dyktuje muzyka (Jacek Hałas). Scenografia zmienia się jak w kalejdoskopie - podświetlane prostokąty raz spełniają rolę cel, klatek, innym razem są płonącą karuzelą czy labiryntem laserowych nitek. "Łysa śpiewaczka" utrzymana jest w konwencji komiksu i teatru cieni. Za białym ekranem aktorzy zamierają w kolejnych pozach, a na ekranie wyświetlane są chmurki z ich wypowiedziami. W wariacji na temat "Lekcji" Bral i Majchrzak eksperymentują z dźwiękiem, w "Macbecie" z ogniem, w kolejnej scenie zaś każą aktorom z prędkością karabinu uderzać w maszyny, w efekcie czego te zaczynają współgrać i współbrzmieć - w końcu "literatura jest obsesją", jak mawiał autor "Nosorożca". "Krzesła" to z kolei aktorski popis Ireny Jun i Stanisława Brudnego - ich interpretacje można czytać jak intymne wyznanie artystów, dla których teatr to sens, a może bezsens życia, to drugi dom, w którym zawsze czeka się na widza.

W tym karykaturalnym świecie ludzie są marionetkami włożonymi do ciasnych foremek. Są żałośni, absurdalni, groteskowi i śmieszą do łez. To my właśnie - zdają się mówić Bral i Majchrzak - wieczni konformiści wciśnięci w wygodne, obrotowe krzesła, fotele, kanapy, biura, biurowce, wypasione bryki, wille, hotele, motele, apartamenty, segmenty, parapety, tapety, telefony, megafony, mikrofony, ajfony.

Agnieszka Michalak
Dziennik Gazeta Prawna
12 maja 2011
Portrety
Grzegorz Bral

Książka tygodnia

Musical nieznany. Polskie inscenizacje musicalowe w latach 1961-1986
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Grzegorz Lewandowski

Trailer tygodnia