Wyniki

Rzadko się zdarza, by komisja artystyczna nie popełniła żadnego błędu w procesie wyboru tytułów. A jednocześnie różniły się one między sobą formą, przekazem, skalą użytych środków teatralnych. W rezultacie musieliśmy dokonywać wyboru porównując między sobą propozycje nieporównywalne.

Do tego ciążyła na nas świadomość, że obok programu konkursowego, zarówno w głównym nurcie, jak i nurcie offowym także działy się rzeczy ważne, a widzowie dostali możliwość obejrzenia fascynujących przedstawień. Przykładem „Nie mów nikomu Adama Ziajskiego, który podbił nasze serca i skłonił do małej rebelii, mamy nadzieję dobrze korespondującej z duchem szczecińskiego teatralnego offu.

Ale o tym za chwilę, przed przedstawieniem naszego werdyktu kilka słów o strategii, jaką przyjęliśmy w naszej pracy. Najbardziej zależało nam na tym, by - nie mogąc ze względu na ograniczoną pulę nagród uhonorować wszystkich - podkreślić w naszych wyborach te aspekty spektakli i dokonania ich twórców, które najpełniej korespondują ze szczególnym duchem i charakterem Kontrapunktu.

To duch spotkania, którego tematem jest sztuka a nie branżowe i instytucjonalne podziały. To duch zaangażowania i miłości do teatru, który zaciera różnice między twórcami i widzami. To duch poszukiwania i odkrywania a nie powtarzania utartych schematów. Kierując się tymi przesłankami postanowiliśmy:

Szczecin, 27 kwietnia 2017 roku

PROTOKÓŁ

Dnia 27 kwietnia 2017 roku podczas posiedzenia jury konkursy 52 Przeglądu Teatrów Małych Form KONTRAPUNKT w składzie:
1. Anna R. Burzyńska
2. Robert Talarczyk
3. Edwin Bendyk

Zdecydowało:

1. Główna Nagroda Jury w wysokości 10 000 zł, ufundowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla Teatru Provisorium z Lublina za spektakl „Punkt Zero: Łaskawe" w reżyserii Janusza Opryńskiego.

2. Nagroda im. Zygmunta Duczyńskiego dla indywidualności artystycznej festiwalu, w wysokości 3000 zł, ufundowana przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego dla Adama Ziajskiego.

3. Nagroda promocyjna im. Kazimierza Krzanowskiego w wysokości 3000 zł dla zespołu aktorskiego spektaklu „Zapolska Superstar (czyli jak przegrywać, żeby wygrać)" Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu w reżyserii Anety Groszyńskiej.

4. Nagroda Przewodniczącego Rady Miasta Szczecin w wysokości 5000 zł dla Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie za spektakl „Każdy dostanie to, w co wierzy" w reżyserii Wiktora Rubina.

5. Dwa równorzędne wyróżnienia w wysokości 200 pln każde, za literacką inspirację dla spektakli:
–  Marcin Kącki – „Biała siła, czarna pamięć" Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku,
– Piotr Gęglawy, podopieczny szczecińskiej fundacji Pod Sukniami – spektakl Wrocławskiego Teatru Lalek „Po sznurku", w reżyserii Joanny Gerigk.

GRAND PRIX, czyli WIELKA NAGRODA PUBLICZNOŚCI w wysokości 10 000 zł, ufundowana przez Prezydenta Miasta Szczecin oraz tradycyjna statuetka dla spektaklu „Zapolska Superstar (czyli jak przegrywać, żeby wygrać)" Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu w reżyserii Anety Groszyńskiej.

Uzasadnienie:

"Punkt Zero: Łaskawe" w reżyserii Janusza Opryńskiego lubelskiego Teatru Provisorium otrzymał Nagrodę Główną, bo w czasie szczególnym, kiedy przestrzeń publiczną zaczyna zatruwać ksenofobia, język nienawiści i pogardy a w polityce na całym świecie zaczynają odżywać projekty podszyte skrajnym nacjonalizmem i rasizmem w sposób artystycznie pełny wyraził złożoną prawdę o antropologicznych i społecznych mechanizmach tych groźnych zjawisk.

Janusz Opryński uruchomił za pomocą teatralnej machiny jeden z najważniejszych tekstów ostatnich dekad - "Łaskawe" Jonathana Littella. Gra aktorska, scenografia, rozwiązania dramaturgiczne w sposób przejmujący, bez zbędnego jednak patosu wydobyły precyzyjnie uniwersalne przesłanie tego tekstu. Twórcy "Punktu Zero: Łaskawe" przypomnieli, że teatr jest sztuką zdolną wyrażać pełnym głosem złożoną prawdę o człowieczej kondycji i uwikłaniach ludzkich losów. Dziękujemy za tę lekcję.

Adam Ziajski otrzymał Nagrodę im. Zygmunta Duczyńskiego dla Indywidualności Artystycznej Festiwalu, mimo że przygotowany przez niego spektakl "Nie mów do mnie" nie znalazł się na konkursowej liście. Jednak to, co zobaczyliśmy, skłoniło nas, jurorów, do wspomnianej już rebelii. Indywidualność nie podporządkowuje się listom i regulaminom, nie potrzebuje ich by się ujawnić.

Adam Ziajski mistrzowsko wykorzystał możliwości teatru i performansu, by oddać głos tym, których na co dzień nie słyszymy, bo nie potrafimy ich głosu dostrzec. Artysta wspólnie z niesłyszącymi aktorami stworzył opowieść dotykającą konkretu ludzkiego doświadczenia a zrazem wyrażającą uniwersalną prawdę o złożoności międzyludzkiej komunikacji.

Uznając artystyczny walor dzieła Adama Ziajskiego chcieliśmy jednocześnie podkreślić szacunek i wrażliwość, z jaką artysta pracował ze swoimi współpracownikami.

Nagrodę Promocyjną im. Kazimierza Krzanowskiego przyznaliśmy zespołowi aktorskiemu spektaklu "Zapolska Superstar (czyli jak przegrywać, żeby wygrać)". Aktorzy Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu brawurowo wykonali misję powierzoną przez reżyserkę Anetę Groszyńską i autora tekstu oraz dramaturga Jana Czaplińskiego.

Energia, zgranie, precyzja aktorskiej pracy doprowadziła do cudu możliwego tylko w sztuce: Gabriela Zapolska ożyła. Uwolniona od bagażu swoich tekstów przestała być postacią z historii polskiego teatru, a stała się bohaterką wyrażającą nieprzemijającą wartość życia zgodnie ze swoimi przekonaniami.

Jury chciałoby zwrócić uwagę na fakt, że mimo bardzo trudnej sytuacji finansowej wałbrzyski Teatr Dramatyczny nie skierował się ku produkcjom rozrywkowym, o potencjale komercyjnym, lecz podąża drogą ambitnych eksperymentów twórczych i pracy edukacyjnej, co skutkuje tak ważnymi i udanymi wypowiedziami artystycznymi, jak nagrodzony spektakl.

Twórcy spektaklu "Każdy dostanie to, w co wierzy" - myślimy tu o wszystkich, którzy o powodzeniu tego dzieła decydują, zyskali nasze uznanie, bo potrafili w sposób pełny wykorzystać najważniejszy zasób festiwalu Kontrapunkt - widzów. Ich aktywny udział jest warunkiem sukcesu ale też jest źródłem ryzyka.

W Szczecinie ryzyko opłaciło się - bariera między sceną a widownią została obniżona, co publiczność ochoczo wykorzystała, podejmując niełatwą i wymagającą grę. Tak więc choć tę nagrodę adresujemy bezpośrednio do zespołu spektaklu "Każdy dostanie to, w co wierzy" z Teatru Powszechnego w Warszawie, to jest ona także wyrazem naszego uznania dla niezwykle otwartej, aktywnej, skłonnej do podjęcia ryzyka, często nie mniej niż artyści twórczej festiwalowej publiczności.

Źródłem teatru jest logos, słowo. Dlatego postanowiliśmy wykorzystać pulę wyróżnień do uhonorowania dwóch inspiracji literackich, które przyczyniły się do powstania bardzo ważnych spektakli: "Po sznurku" i "Biała siła, czarna pamięć". Nie byłoby ich, gdyby nie teksty Piotra Gęglawego i Marcina Kąckiego.

W sposób bezpośredni wyróżniamy ich właśnie, ale jednocześnie chcemy wyrazić najwyższe uznanie dla twórców spektakli "Po sznurku" i "Biała siła, czarna pamięć" oraz dla teatrów, które podjęły się ich wystawienia. Dobrze wykorzystali inspirację. Powstały dzieła wybitne, o czym mogliśmy przekonać się podczas tegorocznego "Kontrapunktu".

Jeszcze kilka słów na zakończenie. To był dobry tydzień, święto teatru rozumianego jako żywa sztuka zdolna do wyrażenia najważniejszych problemów swoich czasów, potrafiąca ukazać w aktualny sposób wartości uniwersalne, zdolna poddać krytyce samą siebie, zdolna wzruszyć, wywołać radość, wściekłość, gniew, sprzeciw. Dziękujemy wszystkim twórcom i widzom. Dziękujemy organizatorom za to, że bardzo dobrze skomponowali program festiwalu zostawiając również miejsce dla nas, jurorów, i naszej małej rebelii.

Anna R. Burzyńska
Edwin Bendyk
Robert Talarczyk