Ziemia. Woda. Ogień. Powietrze. Cztery żywioły.

Oczarowanie. Jak odzyskać zauroczenie światem – Katherine May - Wydawnictwo: Znak. Litera Nova

Katherine May nadając rozdziałom tytuły czterech żywiołów, przypomina czytelnikom filozoficzną koncepcję rozpatrującą Wszechświat, który tworzą podstawowe elementy, czyli ziemia, woda, powietrze i ogień. Co więcej, przypominając wydarzenia z dzieciństwa, wiąże je ze współczesnymi i w ten sposób wyjaśnia, w jaki sposób wchodzą one w relacje ze sobą i jakie przemiany zachodzące w świecie są ich konsekwencją. Ale też poprzez charakterystykę poszczególnych żywiołów tłumaczy całą otaczającą nas rzeczywistość przyrodniczą.

Podtytuł: „Jak odzyskać zauroczenie światem" koncentruje uwagę nad jego sensem, nad poszukaniem odpowiedzi. A ta jest bardzo prosta. Przywoływanie zdarzeń z przeszłości, a szczególnie wtedy, gdy było się dzieckiem i każdy element otaczającej nas rzeczywistości wywoływał w nas zaciekawienie oraz zachwyt, pozwala narratorce na odwoływanie się się do zjawisk, które ze względu na swą niezrozumiałość, wywierały wówczas na nas stosowne wrażenie. Były tajemnicze, bo nie do końca jasne i proste. Ale o tym, w miarę dorastania zapomina się, wkracza w świat dorosłości i nie pamieta o tych pierwszych, poruszających nasze umysły i emocje wrażeniach. Zagubiona została wrażliwość.

W rozdziale: „Ziemia" Katherine May, opowiada o kobiecie wyrabiającej głazy... A została ona umieszczona w kontekście historii kamiennych bloków skalnych w Carnac czy w Bodmin. Są i też wspomnienia, o tym, gdy była małą dziewczynką, to rozbijała kamienie młotkiem... Jest i o medytacji rozpatrywanej w klimacie klasycznych tekstów medytacyjnych, a także i wierszy Rainera Marii Rilkego. A także i o roli medytacji podczas pandemii. W ogóle spostrzeżenia związane z czasem pandemii są bardzo ciekawe i przywołują w pamięci czytającego własne doświadczenia z tego okresu.

„Woda" to z kolei morze, wzburzone fale, nauka pływania. Ale jest i o przypływach i odpływach oraz o roli Księżyca w tym zjawisku. - „Przez kulę ziemską nieustannie przetaczają się dwie gigantyczne fale, które dwa razy na dobę widzimy w całej okazałości – pisze Katherine May. - Trudno nam pojąć rozmiary tego zjawiska, ponieważ stykamy się z nim w skali lokalnej. Rzadko przychodzi nam do głowy myśl, że właśnie te fale łączą nas nie tylko z całą planetą, ale i z przestrzenią kosmiczną". Ciekawy to rozdział, także ze względu na wiele osobistych refleksji.
Kolejny żywioł to „Ogień". A rozpoczyna się przywołaniem zdarzenia z listopada, roku 1833, kiedy to nad wschodnimi stanami USA „sklepienie niebieskie spływało ognistym deszczem". Dopiero dziesiątki lat później astronomowie odkryli, na czym polega natura Leonidów, roju meteorów widocznych w listopadzie. Katherine May przytaczając wspomnienia z dzieciństwa, nie tylko związane z ogniem, tworzy refleksyjno-filozoficzny klimat poprzez odwoływanie się do twórczości poetów, filozofów, myślicieli wielkiego, światowego formatu, i to od czasów starożytnych po współczesne. W ten sposób podpowiada niejako czytelnikowi interpretację świata poprzez głoszone przez nich poglądy. I to jest kolejny, ciekawy zabieg narracyjny.

I ostatni żywioł: Powietrze. A w nim opowieść o tajemniczym zjawisku zachodzącym na najwyższym szczycie północnych Niemiec – Brocken, nazywanym „glorią", a także „Widmem z Brocken". Kiedy stojące nisko słońce oświetla sylwetkę równoległymi promieniami, powstaje rozciągnięty do „upiornych rozmiarów cień człowieka rzucany na dywan chmur". Kolejne wydarzenie opisane szczegółowo z własnych przeżyć narratorki to kontakt z pszczołami. Pierwsze wrażenia z pobytu w pasiece wśród uli, służą jako pomost do opisu zachowania się tych owadów, ich społeczności... Powietrze to także tajemniczy eter.

Czy można ponownie oczarować się światem? I czy otaczająca nas Natura ma w sobie jeszcze tyle tajemnic i mocy, że może nas zauroczyć?
A jak obudzić w sobie pragnienie bycia ponownie oczarowanym? - Najczęściej przekonuję się, że mam w sobie wszystkie umiejętności, które składają się na oczarowanie – wyznaje narratorka. - Świadome kierowanie uwagi, rytuał czy refleksja (...) działają inaczej, tworząc wewnętrzne środowisko, w którym mogę dokonać przeformułowania tego, co wiem, aby odnaleźć potrzebne mi na ten moment rozumienie". Czy i my nie możemy podążyć za nią?

Czytając te książkę, nasyconą tak bardzo osobistymi przeżyciami i refleksjami, nie sposób powiedzieć o jej przetłumaczeniu na język polski przez Adrianę Sokołowską-Ostapko, która stworzyła jej niepowtarzalny klimat oraz z niezwykłą lekkością stylu oddała wnętrze i osobowość autorki.

__

Oczarowanie. Jak odzyskać zauroczenie światem – Katherine May; tłumaczenie: Adriana Sokołowska-Ostapko; adaptacja oryginalnego projektu okładki: Karolina Korbut; Wydawnictwo: Znak. Litera Nova; okładka: miękka ze skrzydełkami; Rok wydania: 2023;; Format: 207 x 135 mm; Liczba stron: 304; ISBN 9788324092888

Ilona Słojewska
Dziennik Teatralny Toruń
31 sierpnia 2023

Książka tygodnia

Zdaniem lęku
Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka
Piotr Zaczkowski

Trailer tygodnia