Zmarła Maria Bakka-Gierszanin (1922-2024)

Aktorka teatralna, filmowa, radiowa i telewizyjna, reżyserka teatralna i prezenterka telewizyjna.

31 grudnia 2024 zmarła wieloletnia aktorka Teatru Polskiego w Szczecinie, Maria Bakka – Gierszanin. Miała 102 lata. Była najstarszą czynną zawodowo aktorką w Szczecinie i jedną z najstarszych w Polsce.

Maria Bakka-Gierszanin urodziła się w Warszawie w 1922 roku. W czasie okupacji mieszkała w Warszawie. Już wówczas interesowała się teatrem, podziwiając m.in. Elżbietę Barszczewską. W szkole średniej na lekcjach filozofii poznała Zofię Mrozowską, która pomogła przyszłej aktorce dostać się na konspiracyjne zajęcia Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, odbywające się wówczas - ze względu na trwającą wojnę w prywatnych mieszkaniach. Wykłady prowadzili m.in. Jadwiga Turowicz, Zofia Małynicz, Juliusz Osterwa i Marian Wyrzykowski, a kolegami z ławki M. Bakki byli m.in. Barbara Rachwalska i Andrzej Łapicki. Aktorce nie udało się uzyskać dyplomu PIST-u, jej edukację przerwało powstanie warszawskie.

Wkrótce przeprowadziła się do Krakowa, gdzie po zakończeniu wojny rozpoczęła pracę w Studiu przy Teatrze Starym; występowali tam wówczas Andrzej Szczepkowski i Tadeusz Łomnicki. 25 lipca 1945 zdała pierwszy w Polsce egzamin eksternistyczny i otrzymała dyplom.

Maria Bakka-Gierszanin w maju 2015 r. obchodziła 70 lat pracy artystycznej. Od roku 1959 związana ze Szczecinem. Tu została aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych, w których grała do reorganizacji w 1975 roku.

Od 1976 roku występowała w Teatrze Polskim. W swojej długoletniej pracy teatralnej aktorka brała udział w realizacjach teatralnych polskiej i światowej klasyki (Balladyna, Damy i huzary, Wesele, Rewizor, Cyrulik sewilski, Lilia Weneda, Kordian, Dziady, Pan Tadeusz, Romeo i Julia, Miarka za miarkę, Śluby panieńskie i wiele innych), grała różnorodne role - zarówno dramatyczne, jak i komediowe.

Występowała czasem także w repertuarze kierowanym do dzieci i młodzieży. Współpracowała z Teatrem Krypta i Teatrem „13 Muz". Mimo przejścia na emeryturę w 1984 roku, nadal grywała gościnnie niewielkie role. m.in. w Weselu Stanisława Wyspiańskiego i Czarownicach z Salem Arthura Millera.

W 2002 roku nawiązała kontakt z reżyserką Tatianą Malinowską-Tyszkiewicz. Efektem współpracy była rola Matki w sztuce Komandor dziś nie przyjdzie (2002), później specjalnie dla niej przygotowała monodram Orbanowa (2004), a następnie (2009) zaoferowała główną rolę w przedstawieniu Dawno temu dziś, którą Bakka zagrała, mając 87 lat. W 2012 r. mając 90 łat, zagrała Frau Błock w Sedinum, prochy i rock and roll w Teatrze Polskim w Szczecinie.

Współpracowała z lokalną rozgłośnią Polskiego Radia i z ośrodkiem telewizyjnym. Sporadycznie reżyserowała i występowała w filmie.

Uczestniczyła w amatorskim ruchu artystycznym Szczecina. Prowadziła m.in. zespół dziecięcy przy Klubie Spółdzielców i Domu Kultury Spółdzielców oraz zespoły teatralne przy szpitalach. Współpracowała z Towarzystwem Wiedzy Powszechnej, dając prelekcje i prowadząc wykłady w szkołach na temat teatru.

Była najstarszą czynną zawodowo aktorką w Szczecinie i jedną z najstarszych w Polsce. W 2009 roku aktorka zagrała główną rolę w przedstawieniu pt. "Dawno temu dziś" - miała wtedy 87 lat. Za rolę Babki w tej inscenizacji była nominowana do nagrody w prestiżowym plebiscycie teatralnym Pomorza Zachodniego pn. "Bursztynowy Pierścień". Z kolei w 2012 roku, mając 90 lat, aktorka wystąpiła w spektaklu: "Sedinum, prochy i rock and roll".

Odznaczenia i nagrody:

1969: Zasłużony Działacz Kultury
1975: Złoty Krzyż Zasługi
1977: Złota Honorowa Odznaka Towarzystwa Przyjaciół Szczecina
1985: Medal 40-lecia Polski Ludowej
2010: Złota Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego
2010: nominacja do Bursztynowego Pierścienia
2015: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis"

(-)
Teatr Polski w Szczecinie
2 stycznia 2025

Książka tygodnia

Ulisses
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
James Joyce

Trailer tygodnia