Aleksander Węgierko
Aktor i reżyser teatralny.
Aleksander Węgierko
Urodził się 17 lipca 1893 w Warszawie, zmarł 1941 lub 1942*
Aktor i reżyser teatralny.
Urodził się w Warszawie jako syn Mieczysława, ogrodnika cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej i Justyny z domu Ostblaum. Jego bratem był Jakub Węgierko, internista i diabetolog.
Zadebiutował w 1912 roku, w Wilnie. Od przełomu lat 1913/1914 występował w Warszawie, głównie w Teatrze Polskim. Był również związany z wieloma innymi teatrami m.in.: Teatrem Narodowym w Warszawie, Teatrem Bagatela w Krakowie, Teatrem Małym w Warszawie, Teatrem na Chłodnej w Warszawie, Teatrem Nowym w Warszawie oraz Teatrem Wojska Polskiego w Lublinie.
Współzałożyciel (1939) i kierownik artystyczny Państwowego Teatru Polskiego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Grodnie (obecnie Teatr Dramatyczny w Grodnie). W lipcu 1940 Węgierko przyjechał do Białegostoku. Ciesząc się sporym autorytetem w środowisku artystycznym oraz u władz radzieckich, zdobył fundusze i rozbudował gmach teatru. Wystawił między innymi: "Intrygę i miłość" Schillera, "Dożywocie" Fredry, "Pigmaliona" Shawa, "Pannę Maliczewską" Zapolskiej, "Wesele Figara". Po agresji hitlerowskiej na ZSRR moskiewski MChat apelował do Węgierki, by ewakuował się w głąb Rosji i zaczął grać i reżyserować na jego deskach. Węgierko odmówił, nie chciał zostawić zespołu.
Od 15 stycznia 1915 roku, żonaty ze znaną scenografką Zofią Węgierkową de domo Billauer (1893-1975).
* Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Najprawdopodobniej ukrywał się przez jakiś czas jako organista u proboszcza we wsi pod Białymstokiem. Kiedy robiło się coraz niebezpieczniej, proboszcz chcąc go ratować, postanowił wysłać Węgierkę furmanką gdzie indziej. Furmankę zatrzymało gestapo. Indagowany Węgierko załamał się i przyznał się, że jest Żydem. Gestapowcy natychmiast go aresztowali i wysłali do obozu koncentracyjnego, gdzie zginął rok później. Inna wersja mówi, że zginął w ruinach białostockiego teatru.
Po wojnie Teatr Dramatyczny w Białymstoku otrzymał jego imię.
rk
Źródło
Urodził się 17 lipca 1893 w Warszawie, zmarł 1941 lub 1942*
Aktor i reżyser teatralny.
Urodził się w Warszawie jako syn Mieczysława, ogrodnika cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej i Justyny z domu Ostblaum. Jego bratem był Jakub Węgierko, internista i diabetolog.
Zadebiutował w 1912 roku, w Wilnie. Od przełomu lat 1913/1914 występował w Warszawie, głównie w Teatrze Polskim. Był również związany z wieloma innymi teatrami m.in.: Teatrem Narodowym w Warszawie, Teatrem Bagatela w Krakowie, Teatrem Małym w Warszawie, Teatrem na Chłodnej w Warszawie, Teatrem Nowym w Warszawie oraz Teatrem Wojska Polskiego w Lublinie.
Współzałożyciel (1939) i kierownik artystyczny Państwowego Teatru Polskiego Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Grodnie (obecnie Teatr Dramatyczny w Grodnie). W lipcu 1940 Węgierko przyjechał do Białegostoku. Ciesząc się sporym autorytetem w środowisku artystycznym oraz u władz radzieckich, zdobył fundusze i rozbudował gmach teatru. Wystawił między innymi: "Intrygę i miłość" Schillera, "Dożywocie" Fredry, "Pigmaliona" Shawa, "Pannę Maliczewską" Zapolskiej, "Wesele Figara". Po agresji hitlerowskiej na ZSRR moskiewski MChat apelował do Węgierki, by ewakuował się w głąb Rosji i zaczął grać i reżyserować na jego deskach. Węgierko odmówił, nie chciał zostawić zespołu.
Od 15 stycznia 1915 roku, żonaty ze znaną scenografką Zofią Węgierkową de domo Billauer (1893-1975).
* Zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Najprawdopodobniej ukrywał się przez jakiś czas jako organista u proboszcza we wsi pod Białymstokiem. Kiedy robiło się coraz niebezpieczniej, proboszcz chcąc go ratować, postanowił wysłać Węgierkę furmanką gdzie indziej. Furmankę zatrzymało gestapo. Indagowany Węgierko załamał się i przyznał się, że jest Żydem. Gestapowcy natychmiast go aresztowali i wysłali do obozu koncentracyjnego, gdzie zginął rok później. Inna wersja mówi, że zginął w ruinach białostockiego teatru.
Po wojnie Teatr Dramatyczny w Białymstoku otrzymał jego imię.
rk
Źródło
Aleksander Węgierko (1893 – 1941 lub 1942) - Aktor teatralny, reżyser, kierownik artystyczny, dyrektor teatru.17.07.2023
Uroczystości w Białymstoku - 75-lecie Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku18.11.2019
Węgierko pozostanie - Aleksander Węgierko pozostanie patronem teatru.31.01.2018
Teatr rusza do New Delhi - Kto zastąpi podlegającego dekomunizacji Aleksandra Węgierko?08.01.2018
Węgierko był tak zwanym mniejszym złem. Rozumiał swą nieszczególną rolę - O kontrowersjach wokół Aleksandra Węgierki opowiada białostocki historyk prof. Adam Dobroński.27.10.2017
Węgierko do zapomnienia. Patron musi zniknąć - Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku25.10.2017
