(fr. thèâtre minimal, ang. minimalist theatre, niem. Minimaltheater, hiszp. Teatro minimo, ros. meamp мuнuмaльнlй)

Teatr dążący do skrajnej minimalizacji działań i efektów scenicznych. Jego zwolennicy wychodzą z założenia, że to, co najistotniejsze, ukryte jest w tym, co niewypowiedziane i niewyrażalne (S. Beckett), czego postać dramatyczna nie jest zdolna sformułować (teatr codzienności), co może być ukazane jedynie przez montaż, pauzy, milczenie, podtekst (M. Vinaver i jego teatr kameralny). Wpływ na te formy teatru miały minimalistyczne koncepcje w sztukach plastycznych i w tańcu.

ak
Źródło: Słownik terminów teatralnych

(1827-1893), komediopisarz, a także tłumacz; nawiązywał do dorobku Aleksandra Fredry. Wprowadził do swoich sztuk elementy charakterystyczne dla konwencji naturalistycznej, m.in. w „Panu Damazym" (1877), uważanym za dramat prekursorski wobec (por.:) Moralności pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. Bliziński uchodzi za najwybitniejszego komediopisarza pozytywizmu. Do jego najlepszych sztuk należą także „Rozbitki" (1881) i „Marcowy kawaler" (1873).

Źródło:http://www.aict.art.pl/

(fr. acrobacie) dziedzina sztuki cyrkowej, obejmująca wiele dyscyplin sprawnościowych artystów cyrku (patrz: akrobata), demonstrujących zazwyczaj niebezpieczne ewolucje. Początki sztuki akrobatycznej datują się od antyku; znano ją już w starożytnym Egipcie i Chinach, rozwijano w Grecji (na Krecie ok. 2400 p.n.e. wykonywano skoki przez byka) i Rzymie.

Źródło: http://www.aict.art.pl/

(1904-1996) aktor, reżyser. Przez lata związany ze scenami wrocławskimi. Popularny również dzięki wielu drugoplanowym rolom w filmie i telewizji. W Skolimowie od 1995 roku.

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie

również jako Woynowska (1888-1963),śpiewaczka związana głównie z operetkami i wodewilami Warszawy. Występowała też na wielu scenach prowincji.

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"

(1890-1983), tancerka, aktorka. Wystąpiła w jednym z pierwszych polskich filmów kinowych "Sezonowa miłość" Marii Morozowicz-Szczepkowskiej z 1918 roku u boku m.in. Kazimierza Junoszy-Stępowskiego. W Skolimowie od 1950 roku.

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"

(1924-2009), wybitny operator filmowy, wieloletni profesor Łódzkiej PWSF, współtwórca polskiej szkoły filmowej. Opiekun debiutów setek reżyserów i operatorów. Autor zdjęć do kilkudziesięciu filmów, m.in.: "Pętla" (1957) i "Pożegnania" (1958) Wojciecha Jerzego Hasa; "Krzyżacy" (1960) Aleksandra Forda czy "Nie lubię poniedziałku" (1971) Tadeusza Chmielewskiego. Profesor uwielbiany przez studentów filmówki. Mężczyzna o oczach niebieskich jak bławatki, którego kochały kobiety. Słabnący, schorowany już Mieczysław Jahoda, także w schronisku, gdzie zamieszkał w 2007 roku, budził jednoznaczne uczucia pań. Odkąd pojawił się w Domu, skolimowskie haute couture zmieniło się w tres haute couture.

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"

(1890-1966), aktor, reżyser. Przed wojną związany ze scenami m.in. w Sosnowcu, Lublinie, Lwowie i Krakowie. Pracował także w teatrach objazdowych. Był synem cieśli i szwaczki. W Skolimowie spędził ostatnie lata życia (od mniej więcej 1960 roku).

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"

(gr. katastasis = uspokojenie), część tragedii antycznej poprzedzająca katastrofę, dla której charakterystyczne jest nagromadzenie dramatycznych powikłań i konfliktów.

AICT/IATC

(od fr. garde-robe) – pomieszczenie przeznaczone do przechowywania odzieży (komora). Obecnie powszechne w domach jednorodzinnych. W przypadku połączenia z sypialnią, przeznaczone także do wykonywania zabiegów toaletowych, ubierania się, czesania (gotowalnia). W teatrach – pomieszczenie, w którym aktorzy przygotowują się do występu na scenie.

Przykrycie twarzy, lub jej części z otworami na oczy, początkowo używana w celach magicznych lub obrzędowych. Znana w teatrze greckim, od średniowiecza używana w czasie zabaw kanałowych zwanych maskaradami. Od XVI wieku wprowadzona do teatru dworskiego, później do komedii dell' arte.
Maska może mieć różne kształty, czasami przedstawia jakąś twarz, innym razem zwierzę, demona lub potwora. Maska to opracowany plastycznie przedmiot zasłaniający twarz lub część twarzy aktora, służący jednocześnie ukryciu jego prawdziwej tożsamości i ukazaniu tożsamości przybranej. Popularna jest też skrajnie uproszczona forma jednobarwnej półmaski z otworem na oczy, zasłaniająca tylko górna część twarzy.

Źródło: Słownik teatru

Krótki utwór dramatyczny, będący ilustracją przysłowia lub powiedzenia. Powstał w XVII w. jako rodzaj zabawy salonowej, by w następnych stuleciach zyskać rangę gatunku dramatycznego. Największym mistrzem przysłowia dramatycznego był A. de Musset („Nie igra się z miłością", 1834; „Nie trzeba się zarzekać", 1836). W Polsce pisał je m.in. A. Fredro (Z jakim się wdajesz, takim się stajesz, ok. 1860).
ak
Źródło: Słownik teatru

Widowisko teatralne znane w Europie w œredniowieczu powstałe z dramatu liturgicznego, o tematyce zaczerpniętej z Biblii i żywotów œwiętych.

Słownik teatru - Eximus

(1930-1994), spiewak, aktor, także artysta estrady. Związany z teatrami Lublina, Koszalina i Bydgoszczy. W Skolimowie od 1985 roku.

Źródło: G. Michalik, "Hamlet w stanie spoczynku. Rzecz o Skolimowie"

początkowo studencka grupa teatralna, utworzona w 1973 z inicjatywy plastyka i historyka sztuki, Wojciecha Krukowskiego; w pierwszym okresie działania A.R. koncentrowała się na poszukiwaniu nowych form ekspresji ruchowej, wykraczając poza tradycycjne granice pantomimy i łamiąc fabularny tok narracji, m.in. w spektaklach Collage, Lektorat I, Głód, Gazeta - nasza codzienna lekcja, Życie codzienne po Wielkiej Rewolucji Francuskiej. W teatrze prowadzono również treningi aktorskie polegające na uwrażliwianiu grających na stronę wizualną spektaklu; celem tych ćwiczeń było doskonalenie umiejętności technicznych. W późniejszym okresie twórcy A.R. skupili się na poszukiwaniu nowych form społecznej komunikacji, m.in. poprzez przygotowanie spektakli ulicznych (por. teatr uliczny), trwających zazwyczaj kilka minut. Osiągnięcia artystyczne A.R. sprawiły, że uzyskała status teatru zawodowego o charakterze laboratoryjnym - w latach 80. zespół przekształcił się w Ośrodek Teatralny, intedyscyplinarną grupę twórczą, przygotowującą zarówno spektakle typu (patrz:) performance i pokazy plastyczne, jak i zajęcia warsztatowe. Ośrodek uczestniczy w międzynarodowej wymianie w dziedzinie poszukiwań teatralnych. A.R. współorganizowała międzynarodowy festiwal teatralny Mir-Caravanne (1989), którego poszczególnymi etapami były działania artystyczne grup poszukujących nowych form ekspresji, prezentowane w Moskwie, Warszawie i Paryżu.

Źródło: http://www.aict.art.pl/

rozwijana pod koniec życia przez Konstantego S. Stanisławskiego metoda pracy aktorskiej polegająca na precyzyjnej i szczegółowej analizie konkretnych działań fizycznych, a następnie zbudowaniu organicznej „linii życia". Jej drobiazgowe opracowanie i wykonanie wieść miało do pobudzenia nieświadomej twórczości. Opracowywana w ostatnich latach przed śmiercią Stanisławskiego, m.in. w trakcie pracy nad Świętoszkiem Moliera (premiera 1939 już po śmierci reżysera), zrelacjonowanej szczegółowo przez Wasilija O. Toporkowa. Grotowski zapoznał się z nią i uważnie przestudiował bardzo wcześnie. Już w roku 1954 opublikował obszerne i kompetentne studium na jej temat, a w następnych latach stała się ona jego istotną inspiracją, zajmując miejsce centralne w jego pracy od drugiej połowy lat 70., czyli od Teatru Źródeł. Bezpośrednio odwoływał się do niej w okresie sztuki jako wehikułu. Według wielokrotnie powtarzanych słów artysty, rozpoczął on pracę nad nią tam, gdzie Stanisławski ją skończył, przy czym zasadnicza różnica polegała na przeniesieniu jej z kontekstu realistycznego naśladownictwa działań codziennych na pracę z energią i impulsami organicznymi.

Źródło: Encyklopedia na www.grotowski.net

(ang. = otoczenie) Jedna z awangardowych form wypowiedzi artystycznej, zapoczątkowana przez dadaistów, która polega na stworzeniu zaskakującej aranżacji przestrzeni, najczęściej jakiegoś wnętrza. Autorem pierwszy polskiego environmentu był Włodzimierz Borowski (1966) w warszawskiej Galerii Foksal.

Tomasz Miłkowski
Słownik AICT

(fr fable, ang plot, story, niem. Fabel, Handlung, hiszp. fabula, (relato), ros. фабула) Termin „fabyła” pochodzi od łacińskiego słowa „fabula” (opowiadanie, historia, bajka, przedmiot, temat, dramat), które jest odpowiednikiem greckiego „mythos”, i oznacza”ciąg zdarzeń, konstytuujących warstwę narracyjną utworu. Różnorodne definicje „fabuły” dają się sprowadzić do dwóch podstawowych (zresztą przeciwstawnych): 1. fabuły jako materiału, który dopiero w utworze poddany zostaje skomponowaniu 2. fabuły jako struktury narracyjnej (sposobu opowiedzenia) jakiejś historii. Te dwa rozumienia fabuły mają swoje odpowiedniki w terminach retorycznych „inventio” i „dispositio” oraz w terminach angielskich „story” (historia) i „plot” (intryga). Źródło: Patrice Pavis, „Słownik terminów teatralnych”, Wydawnictwo Ossolińskich 

(ang. – sztuka ciała) Body art jest nie tyle kierunkiem artystycznym, co manifestacją „postawy artysty wobec świata i roli, jaką powinien on w nim odegrać” (Norman 1993: 169). Zacierając granicę między realnością a udawaniem, artysta traktuje swoje ciało z pewnym okrucieństwem, co ma na celu przyciągnięcie uwagi widzów (a często i sprowokowanie reakcji policji) na przedmiot tak wyrażanego protestu (przeciw wojnie, terrorystycznym zamachom itp.). Początków body art można się dopatrywać już w latach dwudziestych XX w. (F.T. Marinetti, M. Duchamps, dadaiści), ale okresem nasilenia się manifestacji „sztuki ciała” były lata sześćdziesiąte, kiedy twórcy body art wykorzystywali formy działania charakterystyczne dla happeningu i performance. Współcześnie body art traktowana jest jako działalność zespołowa przez niektóre grupy teatralne (Fura dels Baus, Royal de Luxe) czy przez zespoły nawiązujące do pewnych narodowych tradycji teatralnych (np. do japońskiego tańca bhuto czy francuskiego Grand-Guignol).

Źródło: Patrice Pavis, „Słownik terminów teatralnych”

Ogólne określenie różnorodnych form rozrywkowych teatru popularnego. Pochodzi od paryskich bulwarów, na których w początkach XIX wieku powstawały teatry przeznaczone dla masowej publiczności, znudzonej klasycznymi przedstawieniami Komedie Fransaise. Prezentowały one widowiskowe dramy, melodramaty i komedie. Z czasem termin "teatr bulwarowy" związał się ściśle z piece bien faite oraz z lekkim repertuarem komediowym, zwłaszcza z farsą i jako taki stanowi pojecie o znaczeniu negatywnym, przeciwstawiane teatrowi "artystycznemu". Teatr bulwarowy stanowi jedną z najpopularniejszych odmian przedstawień teatralnych, dostarczając zarówno rozrywki widzom, jak i satysfakcji twórcom.