Agato! Oddaj dom!

Książka bardzo szybko stała się prawdziwym międzynarodowym hitem literackim. A jej fabuła idealnie nadawała się na sfilmowanie i zrealizowanie musicalu. Tak też się stało. Co nie oznacza, że książka cieszyła się mniejszym powodzeniem wśród dzieci. Wystarczy powiedzieć, że właśnie ukazało się jej kolejne wydanie w Polsce. Tym razem w znakomitym tłumaczeniu Michała Rusinka oraz w fantastycznej plastycznie oprawie edytorskiej.

Historia o Matyldzie to nie tylko arcyciekawie poprowadzona narracja, to również charakterystyczna dla Dahla umiejętność stosowania różnych chwytów językowo-stylistycznych oraz środków ekspresji, by stworzyć odrealnione sytuacje, z elementami komizmu, szczególnie z udziałem demonicznej dyrektorki szkoły, Agaty Trunchbull oraz maltretowanych przez nią dzieci. Z tym, że u Dahla nie jest to komizm prosty, lecz wieloaspektowy, skłaniający do wielu przemyśleń i odwołujący się do wartości moralnych. Tak jak w przypadku charakteryzowania rodziców Matyldy, kiedy to komiczność staje się głównym narzędziem przedstawiającym ich w karykaturalnym świetle. A tak poprowadzoną akcję i opisy zdarzeń osiąga pisarz dzięki językowi, który konstruuje fabułę w niezwykle dynamiczny sposób. Polaryzowanie postaci oraz kontrasty pomiędzy ich wyglądem zewnętrznym, emocjami, stosunkiem wobec ludzi i świata wywołują u czytelnika silne emocje.

W przypadku „Matyldy" nie trzeba przywoływać określeń charakteryzujących styl Roalda Dahla. Jego doskonała znajomość dziecięcej psychiki, wzajemnych relacji w rodzinie, pozycji dziecka poza domem rodzinnym sprawia, że mała drobna, ciemnowłosa dziewczynka, dla której książki są całym światem, skupia na sobie całą uwagę czytającego. Więcej. Sprawia, że zdobywa jego sympatię już od pierwszych stron. Dahl charakteryzuje ją poprzez opisy sytuacji, w których się znajduje, poprzez dialogi. Daje jej prawo do zdobywania wiedzy, do zajmowania się tym, co sprawia jej przyjemność. Wyposaża również w prawo do obrony swojej godności i do walki o nią dla równie cichych i skromnych, wrażliwych osób jak ona, którym inni wyrządzają krzywdę. A kiedy odkryje w sobie zdolności telekinetyczne, użyje ich do starcia z osobą, która krzywdzi dzieci oraz kogoś jej bardzo bliskiego... I tak stanie się dla wielu symbolem siły, mocy, którą nosi w sobie każde dziecko... I Matylda o tym je przekonuje.

Roald Dahl opisuje rzeczywistość, w której dziewczynka żyje, poprzez jej psychikę, charakter. Ma się wrażenie, że całkowicie się z nią utożsamia. Gmach szkolny charakteryzuje z pozycji emocji dziecięcych. Przypomnijmy sobie, jak byliśmy dziećmi i postrzegaliśmy świat i ludzi. Żeby ich obejrzeć, trzeba było unosić głowę, a wtedy proporcje stawały się zupełnie inne. Obiekty „nieruchome i ruchome" wydawały się większe, chwilami nieprzyjazne, zagrażające naszemu bezpieczeństwu. W przypadku Matyldy grozę tę potęguje herkulesowy wygląd dyrektorki. Z kolei domek Panny Honey utożsamiany z jej anielskością, zdaje się być przytulny, pomimo ubogiego wyposażenia.

A o tym wszystkim czytamy z zapartym tchem. Nie tylko dlatego, że fabuła wyszła spod pióra mistrza opowieści, ale także i z powodu przełożenia jej na język polski. Michał Rusinek idealnie uchwycił styl literacki Roalda Dahla z jego ironią, groteską, z komentarzami narracyjnymi. A do tego należy dodać ilustracje Quentina Blake'a, z tak charakterystyczną dla niego kreską, która wcale nie ujmuje urody Pannie Honey. I jeszcze jedno. Umieszczenie nazwiska tłumacza na okładce przysparza Wydawnictwu TREFL BOOKS sporo sympatii.

__

"Matylda"; Roald Dahl; Tłumaczenie: Michał Rusinek; Ilustrował: Quentin Blake; Wydawnictwo: Trefl Books; Rok wydania: 2021; Okładka: twarda; Liczba stron: 256; ISBN: 978-83-960-9721-7