Aktualna do bólu
"Kariera Nikodema Dyzmy" - aut. Tadeusz Dołęga-Mostowicz - reż. Gabriel Gietzky - Teatr im. A. Mickiewicza w CzęstochowieTadeusz Dołęga-Mostowicz wbija ostrze satyry w rzeczywistość społeczno-polityczną Polski międzywojennej. Dekonstruuje mity i systemy. Z wielką pasją i precyzją obnaża hochsztaplerskie układy, miernotę intelektualną elit politycznych, karierowiczostwo. Bacznie, choć nieco w duchu Gogola, przygląda się człowiekowi.
Kim właściwie jest Nikodem Dyzma? Prostakiem, chamem, nieudacznikiem, sprytnym oszustem, a może prostolinijnym prowincjuszem, przez przypadek ulepionym przez otoczenie na celebrytę, myśliciela i ekonomistę? Nim wkroczy na salony jest urzędnikiem pocztowym.
Jego kariera jest dziełem przypadku: na ulicy znajduje zaproszenie na raut dyplomatyczny odbywający się w Hotelu Europejskim w Warszawie. Dyzma wybiera się tam przede wszystkim po to, aby się najeść. Swoimi niestandardowymi reakcjami i zachowaniem intryguje towarzystwo. Widzą w nim męża stanu, polityka, ważną osobistość. Dają mu carte blanche, jego kariera nabiera siły i rozmachu.
„W spektaklu skupiłem się głównie na idei dyzmizmu. Na próbie odpowiedzi, na pytanie: Ile w sobie mamy z Dyzmy, a na ile Dyzmów sami stwarzamy? Jak często ulegamy pozorom, dopatrując się na przykład w czyimś milczeniu – tajemniczości, a w wyrachowanym zachowaniu – przejawu geniuszu? Jak często ulegamy ułudzie, poddajemy się manipulacji i sami manipulujemy?
- Spektakl będzie zawieszony między epokami, ale tylko w kostiumach i muzyce – dodaje reżyser. Twórca adaptacji, Radosław Paczocha, usunął pewne archaicznie brzmiące formy językowe i bezpośrednie nawiązania do tamtej epoki. W tym miejscu pojawiają się inne, które możemy odnieść do dzisiejszej rzeczywistości. Ale to już zostawiam inteligencji widzów.
„Kariera Nikodema Dyzmy" jest przecież do bólu aktualna.
