Andrzej Lipski (1950 - 2013)

Aktor teatralny, telewizyjny, filmowy i radiowy, dyrektor teatru.

Urodził się 22 września 1950 w Tarnowskich Górach. Zmarł 29 marca 2013 w Katowicach.

Ukończył Wydział Aktorski krakowskiej PWST w 1973 roku i zaraz potem otrzymał angaż do Teatru Nowego w Zabrzu, w którym podczas ponad 30letniej pracy zagrał ponad 100 ról.

Wpływ na jego drogę artystyczną wywarł dyrektor Mieczysław Daszewski. Debiutował rolą Kleanta w "Skąpcu" Molière'a w reżyserii Mieczysława Daszewskiego (premiera 10 maja 1973), a także m. in. Wacława w „Zemście" Aleksandra Fredry (premiera 26 marca 1975), Trieplewa w „Mewie" Antoniego Czechowa w reżyserii Mieczysława Daszewskiego (premiera 29 stycznia 1977), Gustawa w „Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry (premiera 17 września 1998), Henryka w „Ryszardzie III" Williama Szekspira w reżyserii Mieczysława Daszewskiego (premiera 25 listopada 1979), Artura w „Tangu" Sławomira Mrożka w reżyserii Jerzego Króla (premiera 28 grudnia 1985), Arysta w „Fircyku w zalotach" Franciszka Zabłockiego w reżyserii Henryka Adamka (premiera 24 stycznia 1987), Hrabiego Henryka w „Nie-Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego w reż. Henryka Adamka (premiera 22 kwietnia 1988), Bernarda w „Perle" Marca Camolettiego w reżyserii Jana Klemansa (premiera 16 grudnia 1989), Superiusza w „Pieszo" Sławomira Mrożka w reżyserii Henryka Adamka (premiera 15 września 1990), Wojciecha de Pokory-Pęcherzewicza w „Matce" Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Jarosława Tochowicza (premiera 12 kwietnia 1991), AA w „Emigrantach" Sławomira Mrożka (premiera 20 września 1992),

Od 22 kwietnia 1996 do 31 grudnia był zastępcą dyrektora d/s artystycznych w Teatrze Nowym, a w latach 1988 – 1999 pracował jako aktor w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu.

10 października 1999 został dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Nowego w Zabrzu, a od 1 listopada 2007 pracował jako aktor w Teatrze Śląskim w Katowicach.

W tych latach zagrał sporo ról w Teatrze Nowym w Zabrzu m. in. Pana Dulskiego w musicalu „Dulski" wg Gabrieli Zapolskiej w reżyserii Adama Hanuszkiewicza (premiera 5 kwietnia 1997), Browna w „Operze za trzy grosze" Bertolta Brechta w reżyserii Jacka Bunscha (premiera 27 lutego 1999), Belzebuba w „Igraszkach z Diabłem" Jana Drdy w reżyserii Petra Nosalka (premiera 14 grudnia 2002), Adwokata w „Procesie" Franza Kafki w reżyserii Krzysztofa Prusa (premiera 25 marca 2006)

W Teatrze Śląskim m. in. Leona w „Mateczce Władysława Terleckiego w reżyserii Andrzeja Majczaka (premiera 31 maja 2008), Hansa Bellmera w „Świat jest skandalem" Tomasza Mana w reżyserii Tomasza mana (premiera 25 września 2009), Rinaldo we „
Wszystko dobre, co się dobrze kończy" Williama Szekspira, w reżyserii Tadeusza Bradeckiego (premiera 11 czerwca 2010), Starca i Starostę w „Dziadach" Adama Mickiewicza w reżyserii Krzysztofa Babickiego (premiera 5 lutego 2011).
Grywał także w sąsiednich teatrach: w Teatrze Rozrywki w Chorzowie („Czarodziejka z Harlemu" Ingmara Villqista i w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu („Kariera Artura Ui" Bertolta Brechta).
Swoją ostatnią premierę miał 15 lutego 2013 „Piąta strona świata" w reżyserii Roberta Talarczyka (Żyd na targu, Lebel, Dziadek Jorga, Organista Koperniok).

Kilka razy asystował reżyserom przy realizacji, a także sam wyreżyserował kilka przedstawień m. in.: „Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza (premiera 30 maja 1994 w Studio Form Teatralnych w Częstochowie, „Skąpca" Moliera (premiera 28 października 1995) i „Gdy śliczna Panna Wieczór kolęd i poezji" (premiera 15 grudnia 2001) w Teatrze Nowym w Zabrzu.

W Teatrze Telewizji zagrał w „Gilgameszu" (Humbaba) Roberta Stillera w reżyserii Danuty Michałowskiej (premiera 14 marca 1973), „Prezent dla towarzysza Edwarda G." (Naczelny OTV Katowice) w reżyserii Janusza Dymka (premiera 27 kwietnia 2009),

Był także dość aktywny jako aktor radiowy. Wystąpił w kilkunastu słuchowiskach m. in.: „Powrót z gwiazd" Stanisława Lema (Robot) w reżyserii Józefa Grotowskiego (premiera 24 października 1973), „Gauczo" Jerzego Bilewicza (Młodzik) w reżyserii Zofii Patryn-Witkiewicz (premiera 17 sierpnia 1977), „Taka dobra firma" Andrzeja Otrębskiego (Robert) w reżyserii Jerzego połońskiego (premiera 25 lutego 1980), „Ścianka" Macieja Szczawińskiego (Waliczek) w reżyserii Antoniego Gryzika (premiera 1 grudnia 2002).

Wystąpił również w kilku filmach: „Blisko coraz bliżej" (1986), „Co słonko widziało" (2006), „Benek" (2007), „Drzazgi" (2008), „kret" (2010) oraz w kilku serialach filmowych jak „Rodzina Kanderów" i „Święta wojna"

Od 1974 roku współpracował z Filharmonią Śląską. Początkowo były to audycje chopinowskie, potem koncerty, aż po udział z filharmonikami w festiwalach Warszawska Jesień i Vratislavia Cantans.

Żonaty z aktorką Hanną Boratyńską.

Nagrody i odznaczenia:
1982 - Srebrna Odznaka za zasługi dla woj. katowickiego
1984 - Srebrny Krzyż Zasługi
1991 - Złota Maska za rolę Superiusza w "Pieszo" w Teatrze Nowym w Zabrzu
1995 - Złota Maska
2009 - Zasłużony dla Kultury Polskiej
2013 - Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"

Źródło: E-teatr, Teatr Nowy w Zabrzu, Film Polski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
22 września 2023
Portrety
Andrzej Lipski

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...