Atakuję formę polską!
"Trans-Atlantyk" - reż. Henryk Jóźwiak - Teatr im. Szaniawskiego w PłockuNajpierw słyszymy "Pierwszą Brygadę". Bohater zjawia się w tanim hotelu z wysłużoną walizką, z której pieczołowicie wyjmuje fałdy biało-czerwonej flagi i gładzi je z atencją. Pierwsza scena monodramu Henryka Jóźwiaka przenosi nas w przestrzeń, która raz jest kawiarnią, raz pokojem, innym razem - poselstwem.
Ostatnio Henryka Jóźwiaka publiczność mogła oglądać w spektaklu "Trzech mężczyzn w różnym wieku", gdzie stworzył ciekawą postać. Teraz sięgnął po monodram inspirowany powieścią Witolda Gombrowicza "Trans-Atlantyk", dokonując samodzielnej adaptacji tekstu. Aktor powiedział, że zrobił swój spektakl z myślą o licealistach. Dobrze by było, gdyby po rozgłosie wokół "Kronosa" - niedawno opublikowanego prywatnego dziennika pisarza, powróciła moda na Gombrowicza.
Jóźwiak potrafi smakować język Gombrowicza - "nie" eposom Mickiewicza, "tak" sarmackiej gawędzie. Jego bohater dyskutuje z "polskością", ale jednocześnie nie może się od niej oderwać. Zjawia się w Buenos Aires z walizeczką, w której ma też czapkę z orzełkiem - obok flagi - tradycyjne symbole polskości. Trudno się z nimi rozstać, choć próbuje z nimi polemizować.
Na małej scenie rozgrywa się walka z formą narzuconą przez tradycję. - Atakuję formę polską, ponieważ jest to moja forma - mówił Gombrowicz. Wybuchał śmiechem na wszystkie świętości i męczeństwa. Kazał jednostce bronić się przed narodem jak przed każdą zbiorową przemocą, przeciwstawić się romantycznemu dziedzictwu.
Henryk-Jóźwiak jest ponad godzinę sam na scenie. Zadań aktorskich ma co niemiara. Jest i narratorem i Gombrowiczem-pisarzem, posłem, ojcem, wspólnikiem w interesach. Gra postaci różnorodne, z powodzeniem. Tworzy opowieść o innej emigracji niż ta Wielka.
Monodram "Trans-Atlantyk" teatr pokaże w piątek, 21 czerwca, o godz. 19.00.
