Baśniowy świat Szancera na Zamku

W polskiej ilustracji dziecięcej Jan Marcin Szancer to człowiek-instytucja, znany doskonale wszystkim, którzy wychowali się na wierszach Juliana Tuwima i Jana Brzechwy, zaczytywali się w przygodach Pana Kleksa czy dorastali wraz z bohaterami baśni Andersena. Chociaż rysownik znany jest przede wszystkim z wielobarwnych ilustracji utrzymanych w baśniowym klimacie, to jego biografia, naznaczona dwiema wojnami światowymi i antyżydowskimi represjami, daleka jest od bajkowej historii.

- Wystawa jest dla wszystkich - dla dorosłych i dla dzieci - mówi Barbara Igielska, dyrektor Zamku Książąt Pomorskich. - Szancer jest dla wielu pokoleń magiem ilustracji. Ale niewielu wie, że był on człowiekiem renesansu. Był autorem scenografii teatralnych, plakatów oraz około 300 ilustracji do książek.

W podstawowej warstwie wystawa skierowana jest do dzieci, ale posiada również drugą linię narracyjną, przeznaczoną dla widzów dorosłych. Obejmuje ona opowieść o losach Szancera oraz skomplikowanych i dramatycznych doświadczeniach polskich Żydów w XX wieku.

- Obrazy wykreowane przez Szancera ukształtowały wyobraźnię kilku pokoleń dzieci i młodzieży - mówi Jolanta Rybkiewicz kierownik Działu Wystaw Artystycznych Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.- To dzięki jego pracom i niezwykłej pomysłowości wiemy jak wyglądał Pinokio, Calineczka, bohaterowie bajek J. Ch. Andersena czy legendarny Pan Kleks. Trudno wyobrazić dziś sobie te i wiele innych postaci inaczej niż na ilustracjach autorstwa Szancera. Wystawa „Szancer, wyobraź sobie!", zabierze nas do tego niezwykłego świata znanego z bajek, a także opowie nam o życiu twórcy.

Wystawa przybliży świat Szancera dzieląc jego życie i twórczość na kilka etapów. Najpierw poznamy małego Jasia, który dopiero uczy się rysować, następnie starszego Janka, stawiającego pierwsze kroki na drodze ilustratorskiej kariery, wreszcie szacownego pana Jana, który – mimo trudnych doświadczeń – nawet jako dorosły nie stracił dziecięcej wyobraźni. Najbardziej barwne i radosne z prac powstawały w najczarniejszym okresie życia autora.

- Będzie można nie tylko oglądać wystawę, ale także w niej uczestniczyć – mówi Jolanta Rybkiewicz.- Prócz niezwykłych prac Szancera częścią ekspozycji będą specjalne instalacje: szafa z podwójnymi drzwiami, sceny teatralne czy ściana niewidocznych strachów. Dzięki takiej scenografii zwiedzający będą mogą poczuć się jak bohaterowie bajki, opartej na istotnych wydarzeniach z życia rysownika i wraz z nim ćwiczyć swoją wyobraźnię.

Bardzo dużo przestrzeni jest zaanektowanych przez bohaterów bajek, którzy wychodzą z książek i zachęcają nas, żeby zobaczyć ich świat. Elementem wiodącym jest ścieżka wyobraźni dla dzieci. Tutaj dziecko może ubrać kostium i przez chwilę stać się lisem albo królewną. Dorosły może natomiast zasiąść w wygodnym fotelu i poczytać bajki.

Wystawa „Szancer, wyobraź sobie!" przygotowana została przez Żydowskie Muzeum Galicja w Krakowie i tam miała miejsce jej pierwsza prezentacja. Ekspozycję w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie będzie można oglądać do 20 marca 2022.