Bliskie spotkania z lalkami

monografia Białostockiego Teatru Lalek na Warszawskich Spotkaniach Teatralnych

Ważnym punktem tegorocznych Warszawskich Spotkań Teatralnych jest monografia Białostockiego Teatru Lalek. To pierwszy tak duży przegląd jego przedstawień w stolicy.

Prezentacja sześciu wybranych spektakli z ostatnich trzech lat działalności Białostockiego Teatru Lalek to wydarzenie bez precedensu na największym festiwalu teatralnym w stolicy. Daje bowiem możliwość dokładnego przyjrzenia się dokonaniom teatru lalkowego, który jako jeden z pierwszych otworzył Scenę dla Dorosłych.

56 lat budującej zgody 

Białostocki Teatr Lalek powstał w 1953 roku i przez prawie 20 lat grał głównie spektakle dla dzieci. Rozszerzenie repertuaru nastąpiło w 1972 roku. Wówczas zrealizowana została „Kartoteka” Tadeusza Różewicza. Od tej pory na scenie BTL pojawiają się kolejne sztuki z wielkiego repertuaru literatury światowej: autorstwa Boccaccia, Calderona, Rostanda, Gogola, Bernharda, Mrożka czy Gałczyńskiego. 

Długoletni dyrektor BTL Krzysztof Rau stworzył w Białymstoku rzeczywiste centrum życia teatru lalkowego w Polsce. Przy teatrze powstało Studium Aktorskiego Teatru Lalek, które w 1975 r. zostało przekształcone w Wydział Lalkarski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 1979 roku miasto wybudowało dla BTL specjalnie zaprojektowany budynek mieszczący trzy sceny. 

W Białymstoku tworzyli swoje przedstawienia wybitni polscy artyści: Jan Wilkowski czy Andrzej Dziedziula, a debiutowali w latach 80. m.in. późniejsi twórcy Wierszalina: Piotr Tomaszuk i Tadeusz Słobodzianek.– BTL to teatr, który od ponad 55 lat umiejętnie łączy stabilizację z innowacyjnością – opowiada o fenomenie tej sceny Paweł Płoski, redaktor pisma „Teatr”. – Następcy, szanując dokonania poprzedników – z teatrem zawsze współpracowali byli szefowie – twórczo je rozwijali. A pokojowa sukcesja to rzecz w Polsce nieczęsta. Podstawą wieloletniego sukcesu BTL jest stabilne budowanie zespołu. Jego kolejni członkowie byli dobierani z niezwykłą starannością. 

Płoski podkreśla też, że jest w tym teatrze otwartość na nowe, inne pokolenia, estetyki, metody, narodowości. Widać w tym wielką potrzebę innowacji, ciągłego odnawiania formuły. – Dzięki takiej konsekwencji w zmienności, która jest warunkiem tego, by wszystko zostało bez zmian, BTL wciąż cieszy się zainteresowaniem białostockich widzów – mówi Płoski. – Nawet prezydent miasta podkreśla, że „w dzieciństwie lalkami się nie bawił, a do teatru lalek zaczął chodzić sam jako dorosły”.

Od Schulza do Nabokova 

Dzisiaj w repertuarze Białostockiego Teatru Lalek dominują przedstawienia dla dorosłych. Pracują tu wybitni twórcy teatru lalek z zagranicy. Dzięki organizacji międzynarodowych i krajowych festiwali, umiejętnemu korzystaniu z funduszy europejskich i częstym wyjazdom przedstawienia BTL lepiej znane są za granicą niż w Polsce, gdzie nadal teatr lalkowy dla dorosłych nie może wyjść z pewnej niszy gatunkowej. 

Podczas monograficznego przeglądu będziemy mieli okazję docenić dokonania Białostockiego Teatru Lalek. Obejrzymy m.in. „Sklepy cynamonowe” w reżyserii wybitnego niemieckiego twórcy Franka Soehnle’a czy „Biegun” – prapremierową realizację jednoaktówki Vladimira Nabokova, laureata w konkursie na inscenizację dawnych dzieł literatury europejskiej. 

*Białostocki teatr Lalek na festiwalu: 

Środa (6.05), 
„Sklepy cynamonowe” Brunona Schulza, reż. Frank Soehnle, godz. 17, 21.30

Czwartek (7.05), 
„Fasada” – Duda Paiva Puppetry and Dance Amsterdam/BTL, reż. Eduardo de Paiva Souza, godz. 17, 21.30
Spotkanie z BTL – Augusto Valenća, Duda Paiva, Alain Lecucq, Jerzy Murawski, Wojciech Szelachowski, Ewa Piotrowska, Andrzej Dworakowski, Marek Waszkiel (Centrum Festiwalowe, Nowy Świat 63), godz. 19

Piątek (8.05)
„Lalki bez kompleksów” – konferencja (IT, ul. Jazdów 1), godz. 12
„Biegun” Vladimira Nabokova, reż. Ewa Piotrowska, godz. 17, 21.30

Sobota (9.05)
„Valérie wg Valérie ou la semaine des merveilles” Vitězslava Nezvala, reż. Alain Lecucq, godz. 17, 21.30 
 „Lalki nie dla dzieci” – konferencja (CF), godz. 12

Niedziela (10.05) 
„Spalona powieść” Jakowa Gołosowkera, reż. Wojciech Szelachowski, godz. 17, 20

Agnieszka Rataj
Zycie Warszawy
4 maja 2009

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...