Caravaggio i inni mistrzowie
Jeszcze do 13 lutego, na Zamku Królewskim w Warszawie, obejrzeć można będzie wystawę „Caravaggio i inni mistrzowie":"Arcydzieła z kolekcji Roberta Longhiego". Warto wybrać się na nią z kilku powodów. Po pierwsze, dobre malarstwo barokowe nie jest czymś, co w Warszawie możemy oglądać na co dzień.
Po wtóre, dzieła malarzy tego formatu, co Caravaggio znajdziemy przede wszystkim w wielkich i zatłoczonych europejskich muzeach takich jak paryski Luwr, Palazzo Barberini w Rzymie oraz w innych, typowo turystycznych lokacjach. Jakkolwiek wystawa Zamku również nie może narzekać na brak zwiedzających, jej atmosfera jej zdecydowanie mniej hałaśliwa i pozwala na spokojną kontemplację prezentowanych dzieł, co w przypadku publicznych muzeów i galerii sztuki nie jest wcale tak oczywiste.
Wystawa obejmuje dwa słynne i rozpoznawalne arcydzieła samego Caravaggia: „Chłopca Gryzionego przez Jaszczurkę" oraz „Narcyza". Drugi z tych obrazów zajmuje osobne pomieszczenie na końcu trasy, urządzone na modłę kaplicy.
Poza słynnym artystą-awanturnikiem, na wystawie zobaczymy dzieła autorów nazywanych Caravaggeschi, czyli twórców, którzy podjęli się rozwijania elementów stylistycznych wprowadzonych do malarstwa europejskiego przez Michelangelo Merisiego – przede wszystkim więc gry światła; słynnych chiaroscuro i tenebryzmu. Wystawa prezentuje dzieła pionierów ze wszystkich zakątków Europy.
Najsłynniejszym Caravaggistą francuskim jest niewątpliwie nieobecny wśród zamkowych gości Georges de La Tour, ale niemniej interesującym artystą wydaje się nam być Valentin de Boulogne, którego okazałych rozmiarów płótno – „Zaparcie się św. Piotra" – stanowi jeden z najatrakcyjniejszych punktów wystawy. Poza wpływem Caravaggia w operowaniu oświetleniem, dostrzegamy tu pokrewne mu mistrzostwo w komponowaniu żywej, dramatycznej sceny zbiorowej.
https://www.wga.hu/art/v/valentin/denial.jpg
Holendrów (tzw. Caravaggionistów Utrechckich) godnie reprezentuje Matthias Stomer. Wystawa prezentuje szereg jego dzieł, ale naszą uwagę zwrócił przede wszystkim obraz „Zwiastowanie Narodzin Samsona" (interesująca wariacja na temat powszechniejszego wątku „Zwiastowania"), na którym wirtuozowsko oddał odmienne, kontrastujące emocje na twarzach słuchających słów wysłannika niebios rodziców.
Spośród rodaków Caravaggia, Włochów, warto wspomnieć choćby Giovanniego Lanfranco i jego scenę biblijną „Dawid z Głową Goliata". Na tle innych, licznych przecież ujęć tego tematu, wyróżnia go znacznie szerzej zakrojona kompozycja obejmująca również pejzaż i Filistynów zgromadzonych nad zwłokami upadłego Goliata, a także ekspresja przyszłego króla Izraela, który spogląda na ciągniętą przez siebie głowę olbrzyma ze spokojnym, lekko kpiącym uśmiechem.
