Ciało - kostium - spektakl

2. Festiwal Nowej Scenografii: „Ciało – dress-code – kostium"

W dniach 27 - 30 listopada w Katowicach pod hasłem „Ciało – dress-code – kostium" odbywał się 2. Festiwal Nowej Scenografii organizowany przez Centrum Scenografii Polskiej - Oddział Muzeum Śląskiego w Katowicach. W tym roku głównym poruszanym tematem był kostium oraz jego świadomy brak rozpatrywany w ujęciu kulturowym, antropologicznym i performatywnym oraz problematyka miejsca ciała w kulturze współczesnej.

Konferencja „Ciało – dress-code – kostium"

Cztery dni festiwalowe wypełnił szereg spotkań z twórcami, projekcji filmowych, warsztatów, wernisaży, prezentacji projektów kostiumów i konferencji naukowych. Festiwal rozpoczął się konferencją „Ciało – dress-code – kostium", która odbyła się w przestrzeni wystawienniczej Ronda Sztuki. Wykłady wygłosiło czworo prelegentów: dr Agata Chałupnik, Anna Sieroń, profesor Wojciech Dudzik i Roman Lewandowski. Konferencję zainaugurował dyrektor Festiwalu i CSP Adam Kowalski, a poprowadziła ją Sylwia Ryś z Muzeum Scenografii Polskiej w Katowicach.

Na początku Roman Lewandowski przeprowadził uczestników spotkania przez historię postrzegania ciała i płci w sztuce współczesnej, od seksistowskiego i patriarchalnego podejścia na początku XX w. przez koncepcje feministyczne, po transgresyjne - przekraczające granice płci.

Profesor Wojciech Dudzik poruszył kwestie roli kostiumu podczas wyjątkowego święta, jakim jest karnawał. Rządzi się on własnymi prawami, podczas karnawału odkrywane jest to co na co dzień pozostaje zasłonięte i odwrotnie. W każdej kulturze mamy do czynienia z innym karnawałem, z innymi zwyczajami i symboliką kostiumów.

Dr Agata Chałupnik poruszyła temat nagości jako kostiumu. Zaprezentowała dwie wersje spektaklu „Paradise now" w wersji oryginalnej wykonywanej przez The Living Theatre i jedno z późniejszych jego wykonań. Nagość w tatrze może przyjmować różny charakter, podobnie jak kostium kreuje postać.

Ostatnia prelegentka, Anna Sieroń zaproponował słuchaczom pewnego rodzaju grę w skojarzenia. W ten sposób postanowiła zdekodować znaczenie kostiumu w spektaklach Jana Klaty.  W jej omówieniu znalazły się sztuki takie jak „Hamlet", „Oresteja" oraz „Trylogia" we współczesnych wersjach reżysera.

Wystawa „Spektakl w obiektywie miasta"

Jedną z imprez w ramach Festiwalu była, mająca wernisaż 28 listopada wystawa „Spektakl w obiektywie miasta". Jest ona efektem projektu fotograficznego realizowanego w miesiącach letnich przez Centrum Scenografii Polskiej z udziałem znakomitych artystów zaproszonych do współpracy – scenografkę Małgorzatę Bulandę, fotografika Bartłomieja Barczyka oraz aktorów i tancerzy Teatru Bazpańskiego z Rudy Śląskiej.

Na plenery fotograficzne wybrano pięć bardzo charakterystycznych miejsc na mapie Górnego Śląska: Bogucice (Katowice), Lipiny (Świętochłowice), Biskupie (Zabrze), Chebzie (Ruda Śląska) i Bobrek (Bytom). Są to typowe, tradycyjne dzielnice robotnicze. Autorzy projektu postanowili odczarować często zapomniane, niechciane czy wręcz przeklęte przestrzenie miejskie poprzez wykorzystanie ich do stworzenia scenerii iście teatralnych.

Wydobyto niepowtarzalny klimat tych miejsc dzięki zaangażowaniu ich mieszkańców, a także wspaniałym kostiumom Małgorzaty Bulandy i dekoracjom teatralnym. Wystawa pokazuje, że Śląsk to nie tylko czarny węgiel i rosnące problemy społeczne, to tradycja i rzesze ludzi z pasją.

Jak w projekcie tak również w otwarciu wystawy wzięli udział mieszkańcy wspomnianych dzielnic. Sam wernisaż rozpoczął się dość nietypowo, bo od krótkiego recitalu chóru męskiego „Śląsk" z Lipin w Świętochłowicach.

Cała wystawa to zaledwie kilkanaście zdjęć i prezentacja krótkiego filmu z realizacji, warto jednak ją zobaczyć ponieważ inspiruje do odkrywania Śląska na nowo.

Wystawę dostępna jest w Muzeum Śląskim przy Al. Korfantego 3 do 27 grudnia 2013.

Katarzyna Jasielska
Dziennik Teatralny Katowice
3 grudnia 2013

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...