Dwie wielkie symfonie Schumanna i Beethovena

Twórczość Schumanna reprezentuje najczystszy typ muzyki romantycznej: był on wielkim zwolennikiem związania muzyki z poezją, poszukiwania nowych form wyrazu. Ten syn księgarza-wydawcy od wczesnych lat życia obracał się w kręgu zainteresowań literacko-poetyckich. Punktem wyjścia działalności kompozytorskiej Schumanna był fortepian. Osiągnąwszy szczyty w małych formach muzyki fortepianowej i liryki wokalnej, fantazja twórcza kompozytora domagała się szerszych ram formalnych i bogatszych środków wypowiedzi – formy muzyki symfonicznej mu to umożliwiały. Robert Schumann jest autorem czterech symfonii – ukazuje się w nich kompozytor przede wszystkim jako liryk, który jednak potrafi na ogół ujmować swe myśli w epicki sposób.

W czasie piątkowego koncertu w Białymstoku usłyszymy jego IV Symfonię. Należy ona do najpiękniejszych utworów symfonicznych muzyki romantycznej. Jej pierwotny tytuł – „Fantazja symfoniczna" uzasadnia oryginalną konstrukcję: cztery części wykonywane są bez przerwy. Tej jednolitej strukturze odpowiada emocjonalna i nastrojowa wspólność wszystkich czterech ogniw.

Druga część koncertu należeć będzie do Ludwiga van Beethovena i jego III Symfonii Es-dur „Eroica" op. 55. To wyjątkowe dzieło w twórczości kompozytora – od „Eroiki" datuje się epokowe znaczenie Beethovena jako symfonika. Początków powstania III symfonii należy ponoć poszukiwać w fascynacji młodego Beethovena osobą Napoleona Bonaparte. Kompozytor widział w nim wielki charakter i niespożytą siłę woli. To był w jego wyobrażeniu bohater, którego pragnął uczcić. Nazwisko „Buonoparte" widniało nawet na czystopisie partytury tuż obok nazwiska kompozytora – jednak Beethoven wykreślił je z chwilą, kiedy dowiedział się, że Napoleon koronował się na cesarza. III Symfonia poświęcona jest więc po prostu „pamięci bohatera".
Uznaje się, że w finale „Eroiki" kompozytor osiągnął szczyty sztuki wariacyjnej w jego muzyczno-poetyckiej interpretacji. Ale też i finał, w którym objawiła się wyraźnie wielkość twórcy, harmonizuje znakomicie z całością Symfonii i stanowi jej konsekwentne dopełnienie.

Na podstawie „Przewodnik po muzyce koncertowej" T.Chylińskiej, S.Haraschina i M.Jabłońskiego

Piątek, 15 marca, godz. 19.00, Sala Koncertowa, ul. Podleśna 2, Opera i Filharmonia Podlaska
Wykonawcy:
Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Tadeusz Strugała – dyrygent