Edward Fertner (1891 - 1955)
Aktor teatralny, filmowy, radiowy i reżyser teatralny.Urodził się 26 lipca 1891 w Warszawie. Zmarł 21 grudnia 1955 w Łodzi.
Był synem Hipolita Fertnera i Anny z Walewskich. Po ukończeniu w Warszawie szkoły średniej, przygotowywał się do zawodu aktorskiego na prywatnych lekcjach.
Debiutował w grudniu 1913 w Warszawie w Teatrze Nowoczesnym; później występował w Teatrze Praskim. Przeniósł się następnie do Lublina, gdzie w sezonie 1922/23 występował w Teatrze Miejskim; w sezonie 1923/24 występował w Teatrze Nowym w Poznaniu, w sezonie 1924/25 w Teatrze Bagatela w Krakowie, w 1925-28 w Teatrach Miejskich we Lwowie, w sezonie 1928/29 w Teatrze Gong w Krakowie, w sezonie 1930/31 w Teatrze Wołyńskim w Łucku, w grudniu 1931 w Teatrze Melodram w Warszawie, następnie w warsz. teatrach rewiowych Nowy Ananas i Rakieta (1932). W 1932 występował w Teatrze Polskim w Poznaniu, w sezonie 1934/35 w Teatrze Ateneum w Warszawie, w sezonie 1935/36 w Teatrze Nowym w Kaliszu, gdzie objął ponadto funkcję głównego reżysera, w sezonie 1937/38 i 1938/39 w Teatrze Wołyńskim im. Słowackiego w Łucku (brał też udział w objazdach tego teatru).
Po wyzwoleniu występował w Warszawie: w Miejskich Teatrze Dramatycznych (1945-47), w Teatrze Nowym (1947-49) i od sezonie 1949/50 do śmierci w Teatrze Narodowym (okresowo także na scenie Teatru Współczesnego). Korpulentny, niskiego wzrostu, grał z powodzeniem role charakterystyczne w dramatach i komediach, np. Siekierkę-seniora "Spadkobierca", Chlumberga "Niebieskie migdały", Piotra Zrzędę "Zrzędność i przekora", Dobczyńskiego "Rewizor", Prezesa "Wilki w nocy", Mrozika "Wesele Fonsia", Bartłomieja "Krakowiacy i Górale", Filipa "Grube ryby". W 1953 doskonale zagrał Dyndalskiego "Zemsta". Był dobrym odtwórcą ról epizodycznych, m.in. Hołysza "Wyzwolenie", Grabarza II "Hamlet", Porcinellego "Królowa przedmieścia", Beaupertuisa "Słomkowy kapelusz".
Wystąpił w dwóch spektaklach Teatru Polskiego Radia: „Miłosierdzie gminy" Marii Konopnickiej (Woźny Antoni) w reżyserii Tadeusza Byrskiego (19 lipca 1951) i „Zemsta" Aleksandra Fredry (Dyndalski) w reżyserii Bohdana Korzeniowskiego (25 grudnia 1953).
Ostatnią jego rolą był Fray Rafael w spektaklu „Teatr Klary Gazul" Prospera Mérimée w reżyserii Michała Meliny w Teatrze Współczesnym w Warszawie (premiera 11 marca 1955).
Tuż przed śmiercią zagrał Dyndalskiego w „Zemście" Aleksandra Fredry w filmie w reżyserii Antoniego Bohdziewicza i Bohdana Korzeniewskiego.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego, FilmPolski, E-teatr
