Ewa Guderian-Czaplińska (2020)

historyk, dr hab. nauk humanistycznych, profesor Wydziału Antropologii i Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Zmarła 2 stycznia 2020 w Poznaniu.

Ukończyła filologię polską i rozpoczęła pracę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w ówczesnym Zakładzie Teorii Literatury kierowanym przez profesora Jerzego Ziomka. 

Pracę magisterską poświęciła współczesnej komedii polskiej, w doktoracie pisanym pod kierunkiem prof. Dobrochny Ratajczakowej zajęła się dramaturgią polskiej awangardy międzywojennej (Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jalu Kurek, Adam Ważyk), rozprawa habilitacyjna dotyczyła zaś dziejów poznańskiego teatru i życia teatralnego w dwudziestoleciu 1918-1939. Zajmuje się w pracy badawczej i dydaktyce historią teatru i dramatu antycznego i współczesnego, szczególnie zaś ich dzisiejszymi filiacjami, a także teatrem dwudziestolecia międzywojennego oraz krytyką teatralną w jej odsłonach historycznej i praktycznej. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.

Ważniejsze publikacje:

Książki:

Szara strefa awangardy. O dramatach Awangardzistów Krakowskich. Seria „Dramat w teatrze, teatr w dramacie", Wrocław 1998, s. 172.
Album teatralne. Artyści poznańskich scen 1918-1939. Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2003, s. 165.
Teatralna Arkadia. Poznańskie teatry dramatyczne 1918-1939. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, s. 568.
Anna Świrszczyńska, Orfeusz. Wybór dramatów (wstęp do książki i wybór tekstów), Warszawa 2013.

Redakcje książek:

Zobaczyć poetę. Materiały konferencji „Twórczość Tadeusza Różewicza". Wydawnictwo WiS, Poznań 1993 (wspólnie z Elżbietą Kalembą-Kasprzak).
Teatr: ciało i cień. Materiały z sympozjum młodych teatrologów. Biblioteka Literacka „Poznańskich Studiów Polonistycznych", Poznań 2000 (wspólnie z Grzegorzem Ziółkowskim).
Peter Brook, Ruchomy punkt. Czterdzieści lat poszukiwań teatralnych. Poznań 2004, (tłumaczenie z języka angielskiego i redakcja wspólnie z Grzegorzem Ziółkowskim).
Mei Lanfang. Mistrz opery pekińskiej, Wrocław 2005 (tłumaczenie z języka angielskiego i redakcja wspólnie z Grzegorzem Ziółkowskim).
Peter Brook, Wywołując (i zapominając) Szekspira, Wrocław 2006 (redakcja przekładu).
Jadwiga M. Rodowicz, Boski dwumian, Wrocław 2009 (redaktor książki).
Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej. Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne", Poznań 2013 (redakcja wspólnie z Krzysztofem Kurkiem).

Wybrane artykuły w książkach zbiorowych i periodykach:

Stan badań nad dramatem i teatrem emigracyjnym (po roku 1939). [W:] Dramat i teatr emigracyjny po roku 1939, pod red. Dobrochny Ratajczakowej i Elżbiety Kalemby-Kasprzak. Seria „Dramat w teatrze, teatr w dramacie", Wrocław 1998.
Emigracyjna krytyka teatralna. [W:] Dramat i teatr emigracyjny po roku 1939, pod red. Dobrochny Ratajczakowej i Elżbiety Kalemby-Kasprzak. Seria „Dramat w teatrze, teatr w dramacie", Wrocław 1998.
Tadeusz Orłowicz. „Pamiętnik Teatralny" 1998, z 1-2.
„Bardzo miła wielka fikcja", czyli o sytuacji aktora w polskim teatrze emigracyjnym. „Poznańskie Studia Polonistyczne", Seria Literacka nr V (XXV), Poznań 1998 (numer tematyczny Aktor w świecie i teatrze).
Iluzje konkurencji. „Kronika Miasta Poznania" 2000 nr 3 (numer monograficzny Uśmiech Melpomeny. Teatry Poznania).
Do trzech razy sztuka – o międzywojennych dyrekcjach Teatru Polskiego. [W:] Twierdza i teatr. Księga jubileuszowa 125-lecia Teatru Polskiego w Poznaniu, pod red. Krzysztofa Kurka, Poznań 2000.
Sąsiedzi (o dramacie Zbigniewa Herberta Drugi pokój). [W:] Dramat polski. Interpretacje, pod red. Jana Ciechowicza i Zbigniewa Majchrowskiego. Wyd. słowo / obraz terytoria, Gdańsk 2001.
Stanisława Wysocka: aktorka jako reżyserka i odwrotnie [w:] „51 Kaliskie Spotkania Teatralne. Festiwal Sztuki Aktora": Aktorskie koncepty roli / reżyserskie koncepty aktorstwa, pod red. Małgorzaty Leyko, Kalisz 2011.
Transformacje monografii: Osiński pisze o Grotowskim [W:] internetowe pismo „Performer" nr 4 (wyd. Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław) (adres: http://www.grotowski.net/performer/performer-4)
Prowokacja w teatrze, „Polonistyka" 2012 nr 10.
Elektra na ruinach miasta [W:] Zła pamięć. Przeciw-historia w polskim teatrze i dramacie, pod red. Moniki Kwaśniewskiej i Grzegorza Niziołka, Wrocław 2012.
Brudni herosi [W:] Brud. Idee-dylematy-sprawy. Tom serii „Stromata Anthropologica" pod red.: P. Kowalskiego, K. Łeńskiej-Bąk, M. Sztandary, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego 2012.
Modele teatrów. Wnioski z badań publiczności warszawskiej. [w:] Badanie publiczności teatrów stolicy. Raport , wyd. Fundacja TR Warszawa 2012.
Lecture-performance: prawda ekranu. [w:] Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej. Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne", Poznań 2013.
Z czego zrobione jest tło sceniczne? [W:] Iwo Gall. Redutowiec – artysta teatru, pod red. Anny Wypych-Gawrońskiej, Elżbiety Wróbel, Joanny Warońskiej, Częstochowa 2013.

Hasła słownikowe:

1. Leksykon kultury polskiej poza krajem (po roku 1939), t.1, Lublin 2000. Hasła: Maria Drue, Helena Kaut-Howson, Tamara Karren-Zagórska, Wiesław Mirecki, Tadeusz Orłowicz, Teatr Nowy, Teatr Małych Form.
Władysław Stoma [W:] Polski Słownik Biograficzny, zeszyt nr180, t. 44/1, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2010.
Bolesław Szczurkiewicz [W:] Polski Słownik Biograficzny zeszyt nr 195, t. 47/4, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2011.
Zygmunt Szpingier (współautor: Jarosław Mulczyński) [W:] Polski Słownik Biograficzny. zeszyt nr 199, t. 49/1, wyd. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2013.

(-)
Materiał UAM
9 stycznia 2020

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia