Gry z przemocą

XIV Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego i Festiwal Sztuki Tanecznej Bytom

Wojna z terrorem i jej medialny obraz były tematem "Hypertopii" w choreografii André Gingrasa. Holenderski twórca w swoim zbudowanym na zasadzie kolażu spektaklu nawiązał do zdjęć prasowych, przedstawiających przemoc obu stron wojny z terrorem: zarówno obrazy z amerykańskiego więzienia w Abu Ghraib, jak i sceny egzekucji, których islamscy terroryści dokonywali na zachodnich zakładnikach.

Okrucieństwo pokazane było jednak umownie. Konstrukcja przedstawienia nie pozwalała nawet na chwilę zapomnieć, że to, co się dzieje, jest tylko grą. Dlatego kopany na podłodze mężczyzna wcześniej ostentacyjnie założył kamizelkę ochronną, a jego oprawca podał mu rękę, podkreślając, że to, co się za moment wydarzy, jest wynikiem czystej umowy. 

Gingras używa przemocy na scenie dla uświadomienia jej mechanizmów zakotwiczonych w codzienności. Tancerze najpierw prowokują publiczność, opowiadając rasistowskie i nacjonalistyczne dowcipy. Następnie pokazują, jak przemoc słowna zmienia się w fizyczną: poniżają się i terroryzują nawzajem. Żarty, które jeszcze przed momentem wzbudzały śmiech na widowni, teraz budzą grozę.

Holenderski twórca sprawnie posługuje się warsztatem teatralnym. Pokazuje, co można zrobić, mając do dyspozycji czterech aktorów na pustej scenie. Używa całej palety środków wyrazu. W "Hypertopii" znajdziemy sekwencje walk zaczerpnięte z filmów akcji, pulsujące multimedialne projekcje i elektroniczną muzykę.

Jednak najbardziej wstrząsające były momenty, kiedy zapadała cisza, akcja stawała w miejscu, a tancerze spowalniali swoje działania. Kobieta z nożem w ręku odprawiała na scenie morderczą grę wstępną. Przesuwała ostrze milimetry od ciała partnera, "podrzynając" mu gardło. Ofiara osuwała się powoli w zupełnej ciszy, aby za chwilę wstać, jakby nigdy nic się nie stało. 

Ta historia nie ma ofiar, w przeciwieństwie do tych przedstawianych w mediach. Ale problem przemocy uświadamia z większą siłą.

Anna Kosiorowska
Gazeta Wyborcza Katowice
30 czerwca 2007

Książka tygodnia

Hasowski Appendix. Powroty. Przypomnienia. Powtórzenia…
Wydawnictwo Universitas w Krakowie
Iwona Grodź

Trailer tygodnia