Halina Dzieduszycka (1915 - 1997)

Aktorka teatralna i filmowa, reżyserka teatralna, telewizyjna i radiowa.

Urodziła się 21 lipca 1915 w Miechowie. Zmarła 1 czerwca 1997 we Wrocławiu.

Słuchaczka Studia Starego Teatru w Krakowie. W 1945 brała udział w Warsztacie Filmowym Młodych pod kierunkiem Antoniego Bohdziewicza (tzw. "Prafilmówką Krakowską").

Debiutowała 20 lutego 1946 jako Wikta w spektaklu Pawła Surka „Muzyka na ulicy" w reżyserii Marii Dulęby w Teatrze Kameralnym TUR w Krakowie.

Od 1946 występowała w teatrach wrocławskich. Jej pierwszym wrocławskim spektaklem był „Żołnierz Królowej Madagaskaru" Juliana Tuwima, w którym asystowała reżyserowi Jerzemu Waldenowi (premiera 14 listopada 1946). Została wierna teatrom wrocławskim w których zrealizowała jako aktorka, inscenizatorka, asystentka reżysera lub reżyserka większość spektakli, w których realizacji uczestniczyła.

Jej pierwszą premierą wyreżyserowaną samodzielnie był spektakl „Takie czasy" Jerzego Jurandota w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu (13 maja 1954) ale sporadycznie tworzyła w innych miastach m. in, w Teatrze Ziemi Opolskiej „Kto się śmieje ostatni" Kondrata Krapiwa (29 czerwca 1956) czy w Operze Śląskiej w Bytomiu „Łucja z Lammermoor" Gaetano Donizettiego, gdzie oprócz reżyserii zajmowała się przekładem i opracowaniem libretta (29 kwietnia 1960) ponadto „Dom Bernardy Alba" w Koszalinie (4 maja 1979), „Szczęśliwe wydarzenie" w Legnicy (7 marca 1981), „Umrzeć ze śmiechu" w Wałbrzychu (18 grudnia 1982), „Odprawa posłów greckich" w Łodzi (10 września 1983) „...Nie-tylko we Lwowie" w Szczecinie i „Baron cygański" w Bytomiu (27 września 1998).

We Wrocławiu natomiast reżyserowała m. in. „Fircyka w zalotach" Franciszka Zabłockiego (28 października 1962) Teatr Rozmaitości Wrocław, „Króla Edypa Sofoklesa (6 czerwca 1964) Teatr Rozmaitości Wrocław, „Szklana menażeria" Tennessee Williamsa (5 grudnia 1967) Teatr Współczesny Wrocław, „Grzegorza Dyndałę Moliere'a (26 kwietnia 1969) Teatr Współczesny Wrocław, „W potrzasku" Edmunda Niziurskiego (23 marca 1974) Teatr Współczesny Wrocław.

W ostatnich latach specjalizowała się głównie w spektaklach muzycznych, śpiewograch, operetkach i operach m. in. „Hyde-Park" Adama Kreczmara (4 kwietnia 1972) Teatr Współczesny Wrocław, „Tetyda na Scyros" Domenico Scarlattiego (16 lipca 1979) Warszawska Opera Kameralna, „Romans z wodewilu" Władysława Krzemińskiego (15 grudnia 1979), Teatr Muzyczny w Poznaniu, „Błękitny kot" Jadwigi Szajny-Lewandowskiej (31 stycznia 1982) Opera Wrocławska, „Łucja z Lammermoor" Gaetano Donizettiego (19 listopada 1983) Teatr Wielki w Łodzi, „Jak si bawić - to si bawić. Śpiewogra z lwowskimi piosenkami (31 grudnia 1988) Teatr Muzyczny w Gdyni czy „Niech żyje Wilno, wiwat Lwów!" Wojciecha Dzieduszyckiego (26 października 1991) Teatr Osterwy w Gorzowie Wlkp.

W Teatrze Telewizji wyreżyserowała „Ostatnią wolę Aleksandra Fredry (22 września 1968).

Wystąpiła jako aktorka w dwóch filmach: „Strachy" w reż. Stanisława Lenartowicza (19 grudnia 1979) i „Szkoda twoich łez" w reż. Stanisława Lenartowicza (7 stycznia 1985).

W Teatrze Polskiego Radia współuczestniczyła jako tłumacz „Majówki" Fernando Arrabala (13 lutego 1961) i wyreżyserowała słuchowisko „Przerwa w podróży" Heinricha Bölla (19 lipca 1987).

Nagrody i odznaczenia:

1970 - Srebrny Krzyż Zasługi
1971 - Odznaka Budowniczego Wrocławia
1972 - Zasłużony dla Dolnego Śląska
1979 - Odznaka Towarzystwa miasta Wrocławia

Źródła: FilmPolski, e-teatr, Wikipedia

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
1 czerwca 2023

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia