Helena Dąbrowska (1923 - 2003)

Aktorka teatralna, radiowa, filmowa i telewizyjna.

Urodziła się 26 czerwca 1923 r. w Białobrzegach Radomskich. Zmarła 31 maja 2003 r.

W 1949 ukończyła Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej z siedzibą w Łodzi.

Jeszcze w szkole debiutowała, 5 stycznia 1949, rolą Małgosi w „Rozbitym dzbanie" Heinricha von Kleista w reż. Danuty Pietraszkiewicz w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Następnie w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu zagrała m. in. w„Henryku VI na łowach" Wojciecha Bogusławskiego (Małgorzatę) w reż. Maryny Broniewskiej (4 kwietnia 1950) i „Lekkomyślnej siostrze" Włodzimierza Perzyńskiego (Adę) w reż. Maryny Broniewskiej (14 października 1950).
W warszawskim Teatrze Ateneum wystąpiła m. in. w spektaklu: „Panna Maliczewska" Gabrieli Zapolskiej (Michasiowa) w reż. Janusza Warmińskiego (23 lipca 1953), „Spazmy modne" Wojciecha Bogusławskiego (Dorotka) w reż. Marii Wiercińskiej (13 stycznia 1954) i „Tramwaj zwany pożądaniem" Tennessee Williamsa (Eunice) w reż. Janusza Warmińskiego (31 maja 1958).

W latach 1960 – 67 występowała w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, gdzie zagrała np. w: „Kartotece" Tadeusza Różewicza (Matka) w reż. Wandy Laskowskiej (25 marca 1960), „Diable i Panu Bogu" Jeana-Paula Sartre'a (Kobieta) w reż. Ludwika René (28 maja 1960), a także „Anioł zstąpił do Babilonu" Friedricha Dürrenmatta (II żona robotnika) w reż. Konrada Swinarskiego (23 lutego 1961), „Nosorożec" Eugène Ionesco (Pani Wołowina) w reż. Wandy Laskowskiej (16 września 1961), „Ożenek" Mikołaja Gogola (Agafia Tichonowna) w reż. Jana Świderskiego (21 października 1961) „Szkoła żon" Molière'a (Agatka) w reż. Jana Świderskiego (13 września 1966), „Pamiątkowa fotografia" Jerzego Jurandota (Garderobiana) w reż. Witolda Skarucha (16 lutego 1967).

Swój udział w spektaklach Teatru Telewizji rozpoczęła od „Buntu aniołów" Anatola France'a w reż. Jana Kulmy (1 lutego 1960), następnie wystąpiła m. in. w „Krosienkach" Ignacego Krasickiego w reż. Maryny Broniewskiej (21 kwietnia 1962),"Dr Jakyll i Mr Hyde" Roberta Louisa Stevensona w reż. Jerzego Antczaka (13 lutego 1964), „Baron Munchhausen" Bohumila Hrabala w reż. Zygmunta Hübnera (5 marca 1969), „Czarująca szewcowa" Federico Garcíi Lorki w reż. Maryny Broniewskiej (23 lutego 1970) oraz Dorotę w „Poskromieniu złośnicy" Williama Szekspira w reż. Zygmunta Hübnera (12 kwietnia 1971).

Debiut kinowy w filmie „Trudna miłość" (Żona sekretarza) w reż. Stanisława Różewicza (1954), a następnie m. in.: „Prawdziwy koniec wielkiej wojny" w reż. Jerzego Kawalerowicza (1957), „Pociąg" w reż. Jerzego Kawalerowicza (1959), „Zezowate szczęście" w reż. Andrzeja Munka (1960), „Rozwodów nie będzie" w reż. Jerzego Stefana Stawińskiego (1963), „Dancing w kwaterze Hitlera" w reż. Jana Batorego (1968). „Niedziela pewnego małżeństwa w mieście przemysłowym średniej wielkości" w reż. Jerzego Sztwiertni (1977) i „Urodziny młodego warszawiaka" w reż. Ewy i Czesława Petelskich (1980). Zagrała także w kilku filmowych serialach m. in. „Kolumbowie", „Zielona miłość", „W słońcu i w deszczu" oraz „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy".

Najwięcej aktorskiego serca poświęciła jednak Teatrowi Polskiego Radia. Wystąpiła w niemal osiemdziesięciu słuchowiskach, począwszy od „Skradzionego szczęścia" Iwana Franko (Anna) w reż. Jerzego Rakowieckiego (10 stycznia 1955), a następnie m. in. w: „Kasztanku" Johna Steinbecka w reż. Wandy Tatarkiewicz-Małkowskiej (3 listopada 1962), „Kiedy rano jadę 18-stką" Stanisława Tyma w reż. Edwarda Płaczka (15 września 1953), „Na wsi wesele" Marii Dąbrowskiej (Jerzego Markuszewskiego (październik 1964), „Dzwonniku z Notre Dame" Wiktora Hugo w reż. Juliusza Owidzkiego (10 marca 1968), „Nędznikach" (odcinek 7) Wiktora Hugo w reż. Juliusza Owidzkiego (13 kwietnia 1973), „Nocac i dniach" (odcinek 20) Marii Dąbrowskiej w reż. Zofii Rakowieckiej (16 czerwca 1975), „Balladzie o tamtych dniach" Stefanii Grodzieńskiej i Jerzego Jurandota w reż. Henryka Rozena (22 lipca 1979) i „Mieszczanach" Maksyma Gorkiego w reż. Zdzisława Dąbrowskiego (15 lutego 1981).

Pochowana na Cmentarzu Komunalnym Północnym na Wólce Węglowej w Warszawie

Odznaczenia:
1955 - Medal 10-lecia PRL
1977 - Zasłużony Działacz Kultury

Źródła: E-teatr, FilmPolski, Wikipedia

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
31 maja 2023

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia