Herbert dla wszystkich

Stowarzyszenie Teatralne Chorea w projekcie "Teatr Polska"

Stowarzyszenie Teatralne Chorea jako jedyny zespół z Łodzi, weźmie udział w ogólnokrajowym projekcie "Teatr Polska" finansowanym przez ministerstwo kultury. Dzięki niemu mieszkańcy kilkudziesięciu małych miejscowości obejrzą ciekawe spektakle. Pierwszy pokaz - w środę o godz. 19.

Program organizuje Instytut Teatralny w Warszawie. Inspiracją były słynne objazdy teatralne Juliusza Osterwy i jego Reduty - pierwszego w Polsce teatru-klasztoru, do którego tradycji nawiązał m.in. Jerzy Grotowski. W dwudziestoleciu międzywojennym Reduta jeździła do widzów pozbawionych kontaktu z teatrem i prezentowała światową klasykę dramatopisarską oraz repertuar polski. Zespół przemierzył całe ówczesne ziemie polskie.

Szczęśliwa szesnastka

Kontynuując legendarny projekt Osterwy, Instytut Teatralny przygotował w tym roku pierwszą edycję programu "Teatr Polska". Za jego realizację płaci Ministerstwo Kultury. Niemało - 860 tys. zł. Do udziału zgłosiło się 77 grup teatralnych, domów kultury i stowarzyszeń z całej Polski. Komisja z instytutu oceniała poziom artystyczny spektakli oraz stopień, w jakim realizują one założenia programu.

Ostatecznie komisja wybrała 16 przedstawień grup zawodowych i offowych, w tym tylko jeden z Łodzi: "Gry (w) Pana Cogito" z poezją Zbigniewa Herberta przygotowane przez ST Chorea. Na liście znalazła się też m.in. "Zemsta" Anny Augustynowicz, "Darkroom" Przemysława Wojcieszka czy "Szaweł" Jacka Głomba. Łódzkim akcentem jest "Bobok" wg opowiadania Fiodora Dostojewskiego z Teatru Polskiego w Poznaniu. Widzowie Teatru Studyjnego pamiętają spektakl z pierwszej wersji, granej w Łodzi jako dyplom aktorski. Przedstawienie Grigorija Lifanowa tak spodobało się Pawłowi Szkotakowi, dyrektorowi Polskiego, że włączył je do swojego repertuaru. W obsadzie - związani z Łodzią młodzi aktorzy: Łukasz Chrzuszcz i Sebastian Cybulski.

Każdy z teatrów pojedzie do kilku miejscowości swojego województwa. Chorea zagra w Sieradzu, Skierniewicach, Łochowie, Radomsku, Tomaszowie i Grójcach. Cykl pokazów rozpocznie dzisiaj o godz. 19 w Fabryce Sztuki w Łodzi (ul. Tymienieckiego 3).

W kółko i krzyżyk z Herbertem

"Gry (w) Pana Cogito" (reż. Tomasz Rodowicz) powstały rok temu na dziesięciolecie śmierci Herberta. Choć poezja nie wydaje się szczęśliwym wyborem dla teatru i zwykle kończy się klimatem szkolnej akademii, Chorea znalazła sposób na uniknięcie drętwej, nabożnej recytacji. Twórczość Herberta służy zabawie. Dosłownie.

Spoiwem dla tekstów z różnych zbiorów i okresów uczyniono grę. Granie z odbiorcą i konwencją to znaki rozpoznawcze poezji Herberta. Rozbicie jego tekstów na przedmiot zabawy jest inspirowane ich poetyką. Natomiast teatr, jako "mimikra", jest jednym z czterech podstawowych typów gry. Twórcy spektaklu - przywołując tezy filozofa Ludwiga Wittgensteina - uruchamiają teorię gier i zabaw jako kontekst dla całości.

Aktorzy wymyślają 17 rozgrywek, których zasadą jest mówienie Herbertem. W "Grze metafizycznej" aktorzy wypowiadają kolejne słowa ze "Studium przedmiotu". Nie ma reguły ustalającej kolejność wypowiedzi, a jeśli dany fragment zacytują jednocześnie dwie osoby, wszyscy wracają do poprzedniego wersu. Scena nie jest ustawiona, aktorzy bawią się naprawdę, a widzom towarzyszy "sportowe" napięcie - bo przecież raz za razem ktoś zalicza "skuchę". W ten sposób zespół gra w klasy, kółko i krzyżyk i inne zabawy własnego pomysłu. Impulsem do tworzenia reguł jest treść lub forma utworów, a także interpretacja szerokiego pojęcia gry. W scenie opartej na erotykach Herberta dwie kobiety prowadzą grę erotyczną - "z zasadami trudnymi do ustalenia, jak to w miłości".

W ten sposób Chorea w zgodzie ze swoim artystycznym credo łączy słowo, choreografię i muzykę, a poezji Herberta pozwala wybrzmieć w świeży i nietypowy sposób.

Gdzie zobaczyć "Gry (w) Pana Cogito"

4 listopada, godz. 19 - Fabryka Sztuki (Łódź, ul. Tymienieckiego 3)

5 listopada, godz. 12 i 19 - Teatr Miejski (Sieradz, ul. Dominikańska 19). Po pierwszym spektaklu - warsztaty teatralne dla młodzieży

6 listopada, godz. 19 - Młodzieżowe Centrum Kultury (Skierniewice, ul. Reymonta 33). Przed spektaklem - warsztaty teatralne dla młodzieży

7 listopada, godz. 18 - Miejski i Gminny Ośrodek Kultury (Łochów, ul. 1 Maja 22). Przed spektaklem - warsztaty teatralne dla młodzieży

8 listopada, godz. 19 - Miejski Dom Kultury (Radomsko, ul. Brzeźnicka 5). Przed spektaklem - warsztaty teatralne dla młodzieży

9 listopada, godz. 19 - Kino Włókniarz (Tomaszów Mazowiecki, ul. Mościckiego 6)

10 listopada, godz. 19 - Grójecki Ośrodek Kultury (Grójec, ul. Piłsudskiego 1).

Monika Wasilewska
Gazeta Wyborcza Łódź
4 listopada 2009

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia