Historia w fotografiach zapisana

„Szczecin. Atlas obecności" to nowa wystawa w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie. Ekspozycja w dość nowatorski sposób podchodzi do historii miasta. Główny nacisk kładzie na rolę jego mieszkańców, ich indywidualnych i grupowych doświadczeń w budowaniu, tworzeniu Szczecina od roku 1945 do współczesności. Wystawa odnosi się zarówno do sfery prywatnej szczecinian, jak i życia publicznego, wspólnotowego. Prezentuje dawne i nowe obrazy miasta, charakterystyczne miejsca i wydarzenia.

- Zależy nam na zwróceniu uwagi na wizerunek Szczecina jako obszaru, gdzie rozpoczęła się wspólna historia ludzi o odmiennych obyczajach i tradycjach, ludzi, którzy znaleźli się w nowej sytuacji życiowej – mówi Jolanta Rybkiewicz, kurator wystawy. - Elementem jednoczącym te różne grupy społeczne, była kultura - scalająca, integrująca, wytwarzająca więzi, dzięki którym możliwe było zachowanie spójności w różnorodności. Nasza wystawa przypomni drogi i wydarzenia, prowadzące do Szczecina współczesnego oraz ludzi, którzy je wytyczali i kreowali.

Ekspozycja w całości przygotowywana była w pandemii, co było dużym wyzwaniem organizacyjnym. Mimo trudności udało się zgromadzić unikatowe materiały: archiwalne oraz współczesne fotografie pozyskane ze zbiorów prywatnych i od szczecińskich instytucji, dokumenty zachowane w archiwach i muzeach, archiwalne artykuły ze szczecińskich gazet, a także materiały z archiwów krajowych agencji prasowych.

To wyjątkowa gratka dla zwiedzających, bo mieszkańcy będą mogli się przekonać, jak dobrze znają Szczecin. Do rozwiązania jest sporo zagadek. Sposób prezentacji zdjęć jest pomysłowy, a chwilami zaskakujący. Możemy trafić do kapsuły czasu, dopisać własne wrażenia. Zobaczyć, jak wyglądał apartament Gorbaczowa, który gościł w Szczecinie w 1988 roku, albo samochód, którym podróżował Nikita Chruszczow po Szczecinie w jasnym garniturze i kapeluszu. Jest też szwedzki premier Olof Palme na tle Stoczni Szczecińskiej.

Wystawa „Szczecin. Atlas Obecności" podzielona jest na trzy części. Pierwsza pokaże różnorodny narodowościowy i kulturowy obraz miasta. Odwiedzający poznają krótki rys historyczny dotyczący początków miasta i jego dziejów od roku 1945, kiedy zaczęła się polska historia Szczecina. Trudne początki dla nowo powstającej, niejednorodnej społeczności i perspektywa wspólnego wysiłku, jaki trzeba ponieść aby dźwignąć miasto z ruin, są punktem wyjścia.

Druga część wystawy poświęcona zostanie urbanistyce i architekturze miasta ukazując ich rolę w scalaniu społeczeństwa. Przestrzeń miejska mocno wpływa na życie mieszkańców, na ich tożsamość. Punktem odniesienia do identyfikacji z miastem są nie tylko miejsca historyczne, ważne i charakterystyczne obiekty, lecz przede wszystkim miejsca, z którymi mieszkańcy mają osobiste wspomnienia, ukształtowane na przestrzeni lat i doświadczeń.

Część trzecia nawiązywać będzie do wydarzeń kulturalnych, sportowych, życia prywatnego, ceremonii, wizyt prominentnych gości i znaczących spotkań w 75-letniej historii miasta, a także do tak głośnych wydarzeń, jak bunty i protesty społeczne. Są protesty Solidarności z lat 80. ubiegłego wieku, ale też protesty kobiet z 2020 roku.

- Wystawa „Szczecin. Atlas obecności" nie jest prezentacją zamkniętą - mówi Agata Ilnicka z Zamku. - Będzie się zmieniać dzięki zaangażowaniu odwiedzających. Chcemy zaprosić ich do dialogu i współtworzenia ekspozycji. Liczymy, że prezentowany materiał wzbogaci się o nowe fotografie, drobne pamiątki i zapiski, które zechcą przekazać nam mieszkańcy miasta ze swoich prywatnych zbiorów.

Organizatorzy wprowadzili oryginalne metody prezentacji materiałów, wykorzystując m.in. interaktywne instalacje. Wystawa będzie także oddziaływała mocno na zmysły, nie tylko poprzez obraz, ale także dźwięk i... zapach. Zapach szczecińskiej czekolady.

Wystawę można oglądać do końca sierpnia 2021 r.