I żyli długo i szukali szczęścia

Teatr Kontrabanda znów sięga po klasykę. Duet aktorski Anna Dzierża i Paweł Kumięga wraz z młodą dramaturżką i reżyserką spektaklu wziął na warsztat „Norę. Dom lalek" Henryka Ibsena. Przepisana przez Skorupę na współczesne realia „Nora" to dramat, w którym główna bohaterka nie dokonuje wyboru a wszystkie pytania zostają bez odpowiedzi.

W "I żyli długo i szukali szczęścia" On i Ona prezentują się widzom „in medias res" i opuszczają scenę w stanie zawieszenia akcji. Możliwe ciągi dalsze ich związku musimy dopisać sobie sami. Możemy szukać rozwiązania, spisać ich związek na straty, możemy też liczyć na to, że „zaczną wszystko od nowa" lecz odmienieni przez doświadczenie utraty dziecięcych złudzeń. W pewnym sensie „I żyli długo..." jest spektaklem o dojrzewaniu do małżeństwa, dojrzewaniu do prawdziwej odpowiedzialnej relacji, dojrzewaniu do świadomości potrzeb i uczuć drugiej osoby. Moment przełomowy dla bohaterów to zderzenie ich dziecięcych wyobrażeń o szczęściu we dwoje z prawdziwymi dylematami dorosłej pary w Polsce Anno domini 2016. On i Ona jako dorosłe dzieci mogą albo dojrzeć albo trwać w swojej frustracji. Wiedzą już, co przeszkadza im w sobie nawzajem, lecz nie wiedzą jeszcze co i jak naprawić aby ich drogi powrotnie się zeszły.

Dużą zaletą tekstu jest wprowadzenie wewnętrznych monologów, które stanowią komentarze rozgrywającej się akcji głównej dramatu. W scenach życia małżeńskiego mamy do czynienia z głosami zawiedzionych dorosłych, zaś w monologach ustami dorosłych aktorów zaczynają przemawiać ich zranione wewnętrzne dzieci. Są to dzieci, które domagają się spełnienia marzeń o domku na drzewie i zjeżdżalni w pokoju; dzieci, które myślą, że dobry mąż to ktoś , kto lubi zmywać naczynia po obiedzie; dzieci, które chcą się wciąż bawić w dom z plastiku i papieru zamiast budować dojrzałą relację, narażoną na ryzyko niepowodzenia, niezrozumienia, poświęcenia i rezygnacji z części siebie na rzecz wspólnego dobra. Lęk przed ryzykiem i wyrzeczeniami skazuje bohaterów na pielęgnowanie infantylności i pretensji. Dzieci tkwią w swoich fantazjach. Mąż patrzy na żonę jak na lalę, żona traktuje go instrumentalnie, zaś momenty bliskości przerywanie są seriami wymówek i fochów. Pozornie schematyczna akcja zostaje tu świetnie udramatyzowana poprzez konfrontację planu realistycznego z planem symbolicznym. Kobieta- lala, mężczyzna-chłopiec, manekin, pozytywka, chłopiec i dziewczynka jako przedszkolni narzeczeni to figury, które zaczynają jednocześnie zapełniać przestrzeń dramatu.

Świetnie wypadają sceny, w których wypowiedź jednej postaci zostaje zobrazowana przez pantomimę partnera oraz te, w których uczucia martwej lalki /kukły odgrywa na nas dorosła aktorka. Widać tu wielką wrażliwość i subtelność Anny Dzierży, która nie szarżuje rolą, lecz dobrze wyczuwa delikatną linię między nadwrażliwością i infantylnością swojej bohaterki a uczuciami, jakie żywi wobec męża. Paweł Kumięga jest równie przekonywujący w scenach pełnych psychicznej przemocy jak i sekwencjach, w których pseudo-psychoanalityczne dylematy chłopca zostają skonfrontowane z życiem dorosłego mężczyzny. Mąż w krótkich gatkach na szelkach to klasyczny Piotruś Pan naszych czasów, którego Kumięga odmalowuje bez popadania w groteskę i farsowość. Aktorski duet na niewielkiej scenie i przy użyciu minimalnych środków pomaga nam w przepisanym dramacie Ibsena odnaleźć dylematy typowe nie tylko dla dojrzałych związków, ale dla każdego, kto choć raz zbyt szybko ,,oddał serce w cudze ręce".

___

Aleksandra Skorupa – (III rok PWST Kraków) teatrolog, dramaturg i reżyserka autorskich spektakli. Jej monodramu o legendarnej działaczce komunistycznej pt. „Wasilewska" zdobył główną nagrodę na 14. Ogólnopolskim Przeglądzie Monodramu Współczesnego w Teatrze Studio w Warszawie a 18 listopada weźmie udział w Forum Młodej Reżyserii w PWST w Krakowie, spektakl „Sońka" wg I.Karpowicza jest wystawiany w ramach Obserwatorium Artystycznego ENTREE w Teatrze Rozrywki w Chorzowie. We współpracy z Teatrem Kontrabanda autorka napisała i wyreżyserowała spektakle „Skur-Wienia" (Teatr Kabaret, Kraków) oraz "I żyli długo i szukali szczęścia" (Śródmiejski Ośrodek Kultury, Kraków).