Ilustracje do elementarza

Ilustracje do elementarza i cykl rycin z podróży do Gdańska Johannesa Basedowa

Daniel Chodowiecki – polsko-niemiecki, osiemnastowieczny malarz i rysownik, znaczącą część swojej twórczości poświęcił Polsce oraz polskim tematom historycznym, autor 116 poloników, m.in. obrazu „Konstytucja 3 maja".

Dzięki wielu tysiącom rysunków i miniaturowych sztychów został jednym z najważniejszych kronikarzy swoich czasów. Na wystawie w Operze i Filharmonii Podlaskiej zaprezentowane zostaną dwa słynne cykle Chodowieckiego: ilustracje do elementarza Johannesa Basedowa oraz cykl rycin z podróży do rodzinnego Gdańska. Wernisaż odbył się w środę, 10 października o godz.18.00.

Sławę i szacunek przyniosło Chodowieckiemu 200 ilustracji powstałych do pedagogicznej publikacji Johanna Bernharda Basedowa pod tytułem „Elementarwerk für die Jugend und ihre Freunde" (Elementarz dla młodzieży i jej przyjaciół), która zawierała 100 rytowanych w miedzi tablic Chodowieckiego. W kwietniu 1769 roku Basedow zawarł umowę z Chodowieckim na wykonanie ilustracji do podręcznika. Publikacja ta swą formą i treścią odmieniła oblicze osiemnastowiecznej edukacji. W czterotomowym dziele, wydanym w 1774 roku, zgromadzono całokształt ówczesnej wiedzy o świecie ujętej w sposób przystępny dla młodych odbiorców. Wykorzystywane podczas lekcji tablice pozwalały dzieciom poznawać wszystkie dziedziny życia – od wesołych zabaw aż po szczegółowe przedstawienia zawodów. Właśnie w tej publikacji Chodowiecki upamiętnił typowy polski zaprzęg z XVIII w. – sanie w kształcie łabędzia.

W Polsce Chodowiecki zasłynął cyklem 108 rysunków, które wykonał latem 1773 roku podczas dziesięciotygodniowej podróży z Berlina do rodzinnego Gdańska. W tym czasie artysta prowadził obszerny dziennik, dziś uznany za dokument epoki. Znakomity rysownik szkicował portrety i sylwetki mieszkańców Gdańska. Był świetnym obserwatorem, wiele rysunków przekazuje nie tylko wygląd, lecz również elementy charakterystyki modela. Powstała w efekcie niezrównana galeria postaci zaludniających Gdańsk. Są to osoby najróżniejszych sfer – od ulicznej biedoty do polskich arystokratów, duchowni katoliccy i protestanccy, kupcy, burmistrzowie i bankierzy. Na uwagę zasługują również scenki rodzajowe przedstawiające m.in. mieszczańską rodzinę wsiadającą do powozu, szlachcica w kontuszu podkręcającego wąsa w kościele katolickim, bankiera liczącego pieniądze czy młodą kobietę całującą dłoń duchownego. Wartość dziennika odkryli pod koniec XIX w. Niemcy. Ukazały się trzy wydania w tym języku i jedno po polsku.

Na wystawie zaprezentowane zostaną także ilustracje powstałe do podręcznika Johanna Siegmunda Stoya oraz do utworów literatury pięknej Goethego, Cervantesa i Szekspira.
Projekt realizowany w ramach obchodów stulecia odzyskania niepodległości
Sala wystawowa / Odeska 1
Wernisaż: 10 x 2018 / 18.00 / wstęp wolny
Grafiki pochodzą z kolekcji Mazurskiej Fundacji Sztuki Art. Progress

Wystawę będzie można oglądać do 4 listopada, od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 17.00 i w weekendy w godz. 11.30 – 17.00. Zapraszamy.

Joanna Dolecka
Materiał organizatora
23 października 2018

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...