Jan Kobuszewski (1934)

Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, artysta kabaretowy, także wokalista.

Urodził się 19 kwietnia 1934 w Warszawie.

Urodził się w domu przy ul. Nadwiślańskiej 3 na warszawskim Nowym Bródnie. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza, uczęszczał do Państwowej Szkoły Dramatycznej Teatru Lalek.

Dwukrotnie zdawał do PWST w Warszawie, którą ukończył w 1956. Aktor warszawskich teatrów Młodej Warszawy (1956–1957), Klasycznego (1957–1958), Polskiego (1958–1964), Wielkiego (1964–1969), Polskiego (1969–1975) oraz Teatru Nowego w Łodzi (1975–1976) i Teatru Kwadrat w Warszawie (od 1976).

Teatralny debiut w PWST Warszawa, w sztuce Gabrieli Zapolskiej „Panna Maliczewska" w reżyserii Janiny Romanównej (premiera 14 kwietnia 1953). W PWST zagrał jeszcze w trzech dyplomach: Cara Dormindonta w spektaklu „Żołnierz i bieda" Samuela Marszaka w dyplomowej reżyserii PWST (premiera 21 stycznia 1956) zrealizowany w Teatrze Młodej Warszawy, Alfreda Tulskiego w spektaklu „Dwie blizny" Aleksandra Fredry w reżyserii Stanisława Daczyńskiego w PWST (premiera 04 kwietnia 1956) i Simeonowa-Piszczyka Borysa Borysowicza w „Wiśniowym sadzie" Antoniego Czechowa w reżyseri Marii Wiercińskiej (premiera 13 czerwca 1956).

Jego ostatnią premierą w Teatrze Młodej Warszawy była postać Milesa Hendona w spektaklu „Książę i żebrak" Marka Twaina w reżyserii Jana Kulczyńskiego (premiera 29 czerwca 1957).

W teatrze dramatycznym zagrał ponad setkę spektakli u takich reżyserów jak: Bohdan Korzeniewski, Jan Kreczmar, Zygmunt Hübner, Andrzej Munk, Kazimierz Braun, Czesław Wołłejko, Jerzy Krasowski, Kazimierz Dejmek, Józef Wyszomirski, Barbara Fijewska, Wanda Laskowska, Adam Hanuszkiewicz, Krystyna Meissner, Helmut Kajzar, Edward Dziewoński, Jan Świderski czy Andrzej Strzelecki.

W Teatrze Telewizji rozpoczął od spektaklu „Julietta ze snów" Georgesa Neveauxa w rezyserii Czesława Szpakowicza (premiera 4 marca 1957). Zagrał tam w pięćdziesięciu ośmiu spektaklach m. in. „Antygona" w reżyserii Tadeusza Aleksandrowicza (1957), „Dziady" w reżyserii Adama Hanuszkiewicza (1959), „Pies ogrodnika" w reżyserii Konrada Swinarskiego (1962), „Burza" w reżyserii Krystyny Skuszanki (1964), „Dożywocie" w reżyserii Jacka Woszczerowicza (1968), „Damy i huzary" w reżyserii Olgi Lipińskiej (1973), „Pierścień i róża, czyli historia Lulejki i Bulby" w reżyserii Macieja Wojtyszki (1989), „Skapiec" w reżyserii Jana Bratkowskiego (1992) czy „Rozmowy przy wycinaniu lasu" w reżyserii Stanisława Tyma (1999).

Jego udział w realizacjach Teatrze Polskiego Radia jest imponujący. Zrealizował tam ponad sto sześćdziesiąt słuchowisk. Debiutował rolą Eponima w „Weselu" Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Rakowieckiego (premiera 19 grudnia 1956), ponadto „Leonce i Lena" (1957), „Romans prowincjonalny" (1961), „Balladyna 68", a także w kilkudziesięciu odcinkach radiowych seriali m. in. „Rodzina Poszepszyńskich" i „Matriarchat".

W filmie zadebiutował w 1955 w „Godzinach nadziei" w reżyserii Jana Rybkowskiego. Zagrał także m. in.. w „Ewa chce spać" (1957), „Kalosze szczęścia" (1958), „Szczęściarz Antoni" (1960), „Klub kawalerów" (1962), „Nie ma róży bez ognia" (1974), „Hallo Szpicbródka czyli ostatni występ króla kasiarzy" (1978), "Lata dwudzieste... Lata trzydzieste..." (1983), „Złoto dezerterów" (1998) i „Ryś" (2007). 

Z Janiną Traczykówną wystapił w roli tytułowej pierwszego polskiego serialu „Barbara i Jan" zrealizowanego w 1964, w reżyserii Jerzego Ziarnika i Hieronima Przybyła. Zagrał także w kilku innych, filmowych serialach: „Wojna domowa", „40-latek", „Życie na gorąco", „Alternatywy 4", „Zmiennicy", „40-latek. 20 lat później" oraz „Opowieść o Józefie Szwejku i jego najjaśniejszej epoce".

Związany z ZAKR oraz kabaretami Dudek i Olgi Lipińskiej. Wystąpił w ok. 2 tysiącach programów telewizyjnych. Współgospodarz (razem z Janem Kociniakiem) pierwszego cyklicznego, satyrycznego programu telewizyjnego Wielokropek (od 1963). Narrator popularnego cyklicznego, humorystycznego programu telewizyjnego Bajka dla dorosłych.

Współprowadzący (razem z Jerzym Petersburskim jr.) programu rozrywkowego Macie, co chcecie, emitowanego w latach 1997–2002 na antenie telewizji Polsat.

O jego młodości możemy przeczytać w książce „Humor w genach", napisanej przez jego siostrę Hannę Zborowską z Kobuszewskich. W 2008 ukazał się wywiad-rzeka, przeprowadzony przez Roberta Mirosława Łukaszuka, zatytułowany Jan Kobuszewski. Patrzę w przyszłość (i przeszłość) z uśmiechem i radością....

W 1956 zawarł związek małżeński z Hanną Zembrzuską, mają jedną córkę. Jest wujem aktora Wiktora Zborowskiego.

Nagrody i odznaczenia:
1974 - Nagroda Komitetu d/s Radia i TV za twórczośc radiową i telewizyjną
1975 - Złoty Krzyż Zasługi
1976 - Złoty Ekran w dziedzinie programów rozrywkowych za "Bajki dla dorosłych"
1979 - Nagroda Komitetu d/s PriTV
1979 - Krzyż Kawalerski OOP
1981 - Zasłużony Działacz Kultury
1987 - Honorowa Odznaka Towarzystwa Polonia
1991 - Rzeszów - XXX Rzeszowskie Spotkania Teatralne - nagroda publiczności za najlepszą rolę męską - za rolę Leona w przedstawieniu "Spróbujmy jeszcze raz" Murraya Schisgala w Teatrze Kwadrat w Warszawie
1996 - Łódź - II Ogólnopolski Festiwal Sztuk Przyjemnych - nagroda dla Najprzyjemniejszego aktora za rolę Elwooda P.Dowda w przedstawieniu "Mój przyjaciel Harvey" Chase w Teatrze Kwadrat w Warszawie (plebiscyt publiczności)
1996 - Zwycięstwo w IV Plebiscycie popularności "Telerzeczpospolitej" Złota Piątka
1998 - Krzyż Komandorski OOP
2004 - Nagroda Ministra Kultury za rok 2003
2004 - Gdańsk - V Festiwal Dobrego Humoru - Błękitny Melonik Charliego za całokształt twórczości.
2006 – SuperWiktor
2006 - Medal Gloria Arrtis - Zasłużony Kulturze
2007 - Medal Prezydenta PR za długie pożycie małżeńskie z Hanną Zembrzuską-Kobuszewską z okazji ich 50.jubileuszu
2013 - Warszawa - Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2016 - Warszawa - Nagroda "Dzieło Życia" w ramach Nagrody im.C.K. Norwida przyznana za całokształt twórczości

Źródła: E-teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
19 kwietnia 2019
Portrety
Jan Kobuszewski

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...