Jego Wysokość Stanisław August wraca

Teatr Polski w Poznaniu to najdłużej nieprzerwanie funkcjonujący teatr w Polsce (od 1875 roku), posiadający bogatą, fascynującą historię. Obecna dyrekcja Teatru postawiła sobie za cel przywrócenie pamięci o niej poprzez swoją działalność teatralną i okołoteatralną. Jednym z zadań, jakich się podjęła, jest ponowne sprowadzenie niegdyś goszczących obrazów słynnych twórców na Foyer pierwszego piętra Teatru.

Dzięki uprzejmości pracowników Działu Inwentarzy Muzeum Narodowego w Poznaniu, którzy sporządzili kwerendę dotyczącą obiektów ze zbiorów MNP związanych z Teatrem Polskim, udało się również dotrzeć do informacji na temat wszystkich dzieł, które znajdowały się w przestrzeniach Teatru do 2000 roku. Wśród nich figuruje nie tylko obraz „Stanisław August w otoczeniu artystów" pędzla Karola Millera, ale również kilka innych dzieł wybitnych malarzy. Pracownicy Teatru Polskiego podjęli już działania, mające na celu sprowadzenie ich z powrotem do Teatru. Prowadzą również starania o to, by w przestrzeniach Teatru móc wyeksponować wszystkie dzieła związane z przeszłością tego miejsca.

„Stanisław August w otoczeniu artystów" to obraz pędzla Karola Millera, przedstawiciela szkoły warszawskiej. Obraz był częścią Wystawy Towarzystwa Zachęty w 1875 roku. Jest to dzieło monumentalne o wymiarach 134 x 128 cm (olej, płótno).

Karol Miller (1835 w Częstochowie, zm. 24 grudnia 1920 w Warszawie) – polski malarz. Studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u Rafała Hadziewicza i Marcina Zaleskiego. W 1862 roku za kompozycję Leszek Biały i Goworek, otrzymał złoty medal, patent malarza XIV rangi i trzyletnie stypendium do Rzymu. Po powrocie z Włoch artysta otworzył pracownię przy ul. Miodowej 3 w Warszawie. W tym czasie powstały m.in. rysunki dla tygodnika Kłosy: Widoki Rzymu, Monterella, Klasztor w okolicach Rzymu, Widoki Szczawnicy. W swojej pracowni malarz ponadto stworzył cykl portretowych litografii ukazujących m.in. Karola Estreichera, Tadeusza Korzona, Zygmunta Glogera, Helenę Modrzejewską, Wincentego Rapackiego, Salomeę Palińską-Kenigową. W 1876 roku Karol Miller uczestniczył w międzynarodowej wystawie w Filadelfii. Zmarł 24 grudnia 1920 roku w Warszawie w wieku 85 lat.

Stanisław August w otoczeniu artystów 1873, Przekaz Miejskiej Rady Narodowej w Poznaniu w 1952, Wystawa Towarzystwa Zachęty w 1875

Król niedaleko sadzawki przed pałacem Łazienkowskim siedzi na krześle i trzyma szkic w ręku Bacciarelego, który nachylony nieco ku niemu daje odpowiednie objaśnienia.

Poza nim stoi Pink i Kamerling z modelem statuy Sobieskiego trzymanym przez pomocnika.

Za krzesłem króla siedzi Grabowska, dalej stoi Lubomirska i jakaś jeszcze dama, a wszystkie trzy młode, wabne, świetnie ustrojone nie tylko we wdzięk urody, ale i w ozdobne szaty. Za niemi cokolwiek na boku stoi Trembecki przy młodym jakimś cudzoziemcu, w głębi za królem mieści się dwóch kontuszowców z wygolonemi według upadającej mody czuprynami Otóż i wszystko co obraz dość dużych rozmiarów przedstawia. Wykończenie jego wiele pracy malarza kosztowało, a podjęte było jedynie w celu wykazania, że Stanisław August uwielbiał piękność nie tylko w sztuce ale i w żywych okazach. Szkoda na to czasu i atłasu, jak sam Stanisław powiedział na ofiarowane sobie wiersze, wpisane starannie na atłasie przez niefortunnego jakiegoś poetę.