Jutro polskiej opery

"Jutro / Kolonia karna" - Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu

Przed bardzo trudnym zadaniem stawiają odbiorców i także piszącego te słowa dwie jednoaktówki zaprezentowane przez Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu.

Trudności dotyczą wielu aspektów. Przedstawione obrazy potwierdzają problemy, jakie napotyka polska opera współczesna (na piątkowej premierze było sporo miejsc wolnych). Brak tematyki? Brak librett? Brak kompozytorów? Czy może trudność realizacji kameralnej formy? 

"Jutro" Tadeusza Bairda do libretta Jerzego S. Sita na podstawie Josepha Conrada nosi podtytuł dramat muzyczny w jednym akcie. A więc nie opera? Jaki zatem gatunek prezentuje "Kolonia karna" Joanny Bruzdowicz z librettem tejże i Jarosława Simonidesa według opowiadania Franza Kafki? Pamiętajmy, że była w zamierzeniu operą pisaną na zamówienie Opery Praskiej (nie wystawioną, ale zaprezentowaną w Tours w 1972 roku). Sztuką teatralną z muzyką właściwie filmową?

Choć dwie jednoaktówki nie wydają się wzajemnie przystawalne, to obie tchną smutkiem, depresją, wręcz grozą ("Kolonia"). Nie umniejszają tego wrażenia nawet taktowne zabiegi (w stosunku do inscenizacji na przykład wrocławskiej) w udanej reżyserii Krzysztofa Szanieckiego ("Kolonia").

Powstałe w 1966 roku "Jutro" prezentuje klasyczny polski serializm w warstwie muzycznej ukierunkowany na instrumentalną charakterystykę postaci. Mimo upływu lat tej muzyki wciąż bardzo dobrze się słucha (dobre wykonanie Orkiestry Teatru pod batutą Mieczysława Nowakowskiego). To ona, jej korzystna wokalność w reżyserii i scenografii Eweliny Pietrowiak daje pole do popisu wokalno-aktorskiego drastycznie wyrwanej z nierealnego świata Jessice (Anna Biernacka). Przekład literackiego oryginału opowiadania Kafki, jego oschły, beznamiętny, więc budzący grozę język na kod opery zdaje się bezowocny i nawet wysiłki wykonawcze z Łukaszem Rosiakiem i Michałem Marcem na czele, nie wyłączając orkiestry, nie są w stanie wiele zmienić. Więc czy już jutro, czy wciąż jeszcze dziś?»

Andrzej Chylewski
Polska Głos Wielkopolski
24 lutego 2010

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...