Konferencja teatralna "Muzeum w świetle reflektorów"

Czym jest muzeum teatralne dzisiaj?

Winrich Meiszies, dyrektor Muzeum Teatralnego w Düsseldorfie uważa, że "Kondycja i muzeów, i archiwów teatralnych, powiększanie ich i w ogóle zajmowanie się pamiątkami po teatrze ma sens tylko wtedy, kiedy sytuacja współczesnego teatru jest dobra i kiedy zainteresowanie sztuką teatru jest żywe, bo wtedy żywa jest także chęć sięgania do teatralnej przeszłości". Niestety, rzeczywistość pokazuje, że ta teoria jest tylko pobożnym życzeniem. Teatr w Polsce przechodzi renesans, jego kondycja wydaje się bardzo dobra. Jednak ani teatry, ani organy, które są odpowiedzialne za rozwój placówek kultury, nie są zainteresowane wspieraniem nowych inicjatyw muzealnych i archiwalnych zmierzających do pomagania teatrom w przechowywaniu pamięci o ich pracy czy do nowego odczytania kolekcji teatraliów. Dlatego proponujemy dyskusję na temat muzeów teatralnych połączoną z próba odpowiedzi na następujące pytania:

- komu ma służyć nowoczesne muzeum?

- kogo i co ma reprezentować w przypadku muzeów teatralnych?

- czy muzeum teatralne jest tylko i wyłącznie miejscem, gdzie ludzie obeznani z wiedzą teatralną lub sami artyści kolekcjonują eksponaty o sobie tylko wiadomej wartości i ważności, tutaj spotykając się na dysputach i imprezach artystycznych?

- co muzeum teatralne powinno zrobić, aby poprzez swoją działalność - opartą również na ekspozycjach i zbiorach - jak najlepiej służyć społeczeństwu?

- na ile muzeum, zwłaszcza teatralne, powinno stać się centrum rozwoju doświadczeń, emocji, edukacji oraz świadomości kulturowej?

- czy w naszej polskiej teraźniejszej sytuacji politycznej i ekonomicznej muzea teatralne będą jeszcze komukolwiek potrzebne, a jeśli tak, to gdzie jest ich miejsce?

- czy tego typu muzea powinny działać w teatrach, czy poza nimi, jako osobne instytucje?

- czy muzeum teatralne powinno mieć granice swojej działalności?

Muzeum bez ścian

1. Kwestia muzeów wirtualnych/ internetowych:

- czy tworzenie nowych rzeczywistości oraz zajęć edukacyjnych nie odciąga widzów od kontaktu z żywym obiektem i opowieścią ukazaną na wystawie?

- czy innowacyjne rozwiązania służące poprawieniu pracy muzeów i tworzeniu kolekcji oraz wystaw zmieniają model funkcjonowania muzeów teatralnych z tradycyjnego (archiwalno-muzealnego) na nowoczesny, oparty na nowym zdefiniowaniu zadań i powinności instytucji powołanych do "zachowywania" pamięci o teatrze?

2. Teatralia

Według jednej z nowszych definicji, kolekcjonowanie jest niczym innym jak budowaniem nowych rzeczywistości, nowych połączeń, nowych odniesień. To łączenie wyabstrahowanych z realności obiektów i umieszczenie ich w nowym układzie. Dlatego rodzi się tutaj pytanie: jak dzisiaj zdefiniować pojęcie obiektu muzealnego (pamiątek teatralnych), zwłaszcza w czasach, kiedy na nowo określa się i poszerza zakres gromadzenia i udostępniania kolekcji? Teraz obiektem stają się zapisy filmowe, nośniki, na których są one utrwalane, wirtualne spektakle i nawet performance (jak zapisywać performance, czyli wydarzenie, którego podstawą jest działanie, a nie efekt finalny), wywiady, które wchodzą w skład tzw. historii mówionej. Jak tworzyć takie kolekcje i jakie elementy, teatralia mogą posłużyć do odtwarzania tych awangardowych wydarzeń artystycznych?

Muzeum bez barier

1. Widz w muzeum;

- czy muzea oraz kuratorzy wystaw podczas tworzenia ekspozycji zastanawiają się nad jej potencjalnym odbiorcą?

- dla kogo wystawa jest przygotowywana?

- jak różnicować wystawy ze względu na wiek, wykształcenie, znajomość tematu wystawy lub zainteresowania odbiorców?

- dlaczego pracownicy muzeów boją się tzw. visitor studies?

- jak przyciągnąć do muzeum publiczność w ogóle nie zainteresowaną daną ekspozycją?

- jak tworzyć więź pomiędzy muzeum a widzem?

- czy dzisiejsi kuratorzy nie czują się ograniczeni fizycznymi barierami przestrzeni wystawienniczej?

- czy wystawy (prezentowanie idei, koncepcji i obiektów) nie powinny się odbywać także poza ściśle ograniczoną przestrzenią sal muzealnych?

- czy ma sens stworzona kilka lat temu przez Steva Dietza idea muzeum bez barier?

- jak dzisiaj przygotować ekspozycję, scenariusz, aranżację plastyczną, które pozwolą na świadome tworzenie nowych skojarzeń, zachowań, wrażeń, refleksji, które zmienią widza i jego rozumienie świata?

2. Edukacja w muzeum:

- czy jest potrzebna edukacja osób dorosłych, starszych i niepełnosprawnych?

- jakie zajęcia proponować seniorom, i osobom niesprawny np. inwalidom, niewidzącym, itd.?

- czy dla muzealników praktyków obserwacja zachowań publiczności, jej preferencji, czasu spędzanego w określonych przestrzeniach muzeów powinna stać się punktem wyjścia do poważnych studiów?

3. Zarządzanie muzeum:

- w jakim kierunku powinny iść zmiany?

- jak do zmian lub nowych tendencji przekonać pracowników?

- co robić, jeśli strategia zamiast pomagać, zwiększa tylko biurokrację i powoduje, że pracownicy, zwłaszcza merytoryczni, nie mają czasu na podstawową działalność, na merytoryczne i przemyślane tworzenie ekspozycji, rozwój naukowy?

4. Symbioza muzeów z instytucjami sztuki

Czy współpraca z galeriami, teatrami, współczesnymi twórcami i artystami, współtworzenie i udział w artystycznych wydarzeniach (eventach), działaniach performerskich, kontrowersyjnych projektach to szansa dla muzeów, czy tylko marnowanie sił i środków niezbędnych do podstawowej działalności tych placówek?

***

miejsce: Pałac Krzysztofory

Rynek Główny 35

31-011 Kraków

termin: 17-18 października 2014

***

Program konferencji

17.10.2014

I dzień konferencji

10.00 - Powitanie uczestników konferencji przez Pana Michała Niezabitowskiego - Dyrektora Naczelnego Muzeum Historycznego Miasta Krakowa

10.10 - Wykład inauguracyjny wygłosi prof. Emil Orzechowski, UJ, Salon Heleny Modrzejewskiej - realny (Emil Orzechowski) i wirtualny (Aneta Maj)

I Blok

10.30 - Grzegorz Kwieciński (Teatr Ognia i Papieru, Łódź), Węch, sam węch wystarcza bestiom!

10.50 - Dr hab. Joanna Hańderek (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie), O potrzebie kolekcjonowania - słów kilka o roli muzeum dzisiaj

11.10 - Małgorzata Palka (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa) - Kolekcja teatraliów w zbiorach MHK - historia powstania, zasoby, współczesność

11.30 - 11.40 - Dyskusja

11.40 - 12.00 - Przerwa

II Blok

12.00 - Dr Piotr Barłóg (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu) Przestrzeń realna i wirtualna w wystawiennictwie muzealnym

12.20 - dr Agnieszka Kowalska (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa), Techniki scenograficzne i multimedialne w służbie muzeum narracyjnemu na przykładzie nowej wystawy teatralnej w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa

12.40-12.50 - Dyskusja

13.00-14.30 - Przerwa

III Blok

14.30 - dr Piotr Morawski (Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie), Teatr w muzeum: historia przedstawień i przedstawiania

14.50 - Katarzyna Kuropatwa-Pik (Muzeum Miasta Łodzi), Wystawa i/lub Widowisko

15.10 - Agata Szymczak (Muzeum Miasta Łodzi), Tradycja a nowoczesność. O definicji muzeum we współczesnym świecie

15.10 - Dyskusja

_____________________

18.10.2011

II dzień konferencji

I Blok

10.30 - Agnieszka Kołodziej-Adamczuk (Centrum Scenografii Polskiej, Katowice), Stała ekspozycja zbiorów Centrum Scenografii Polskiej Oddziału Muzeum Śląskiego w Katowicach - idea, konspekt, projekt przestrzeni.

10.50 - Hubert Francuz (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie), Prosimy wyłączyć telefony - technologie mobilne w muzeum

11.10 - Anna Litak (Narodowy Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej, Kraków), Muzeum Interaktywne (Centrum Edukacji Teatralnej) w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie

11.30 - 11.40 - Dyskusja

11.40 - 12.00 - Przerwa

II Blok tematyczny

12.00 - Aleksandra Głowacz (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie), Pójdźmy do muzeum! Rola badania publiczności w tworzeniu programów edukacyjnych muzeum.

12.20 - Aleksandra Janus (Uniwersytet Jagielloński, innemuzeum.pl), Kim jest zwiedzający w czterech ścianach muzeum i poza nim?

Konsekwencje przemian w definiowaniu roli zwiedzającego dla rozwoju współczesnego

muzeum.

12.40 - Kinga Anna Gajda (Uniwersytet Jagielloński, Kraków), Pedagogika muzealna jako przykład implementacji wytycznych unijnych. Łączenie edukacji formalnej z nieformalną.

13.00 - Katarzyna Bury, Ela Lang (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa) - projekt dla niewidomych zwiedzających.

13.20 - Karina Janik (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa), W przestrzeni wystawy i w miejscu bez obiektów. Warsztaty dla dorosłych w Oddziale Teatralnym MHK

13.20 - Dyskusja

13.30 - Zakończenie konferencji

***

Kontakt:

dr Agnieszka Kowalska, tel. +48 12 422 68 64 wew. 14