Konstanty Puzyna (1929 - 1989)

Krytyk teatralny, teatrolog, edytor, eseista, publicysta, poeta.

Urodził się 13 kwietnia 1929 w Warszawie. Zmarł 28 sierpnia 1989 w Augustowie.

Ukończył studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przedstawiciel tzw. krakowskiej szkoły krytyki literackiej.

Debiutował w 1947 r. Był kierownikiem literackim teatrów: Teatru "Wybrzeże" (1953-1954), Teatru Dramatycznego (1955-1965) i Teatru Ateneum w Warszawie). Od 1956 do 1969 r. był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika "Dialog", poświęconego dramaturgii teatralnej. Od 1971 do 1989 r. redaktor naczelny pisma. W latach 1968-1971 był stałym felietonistą teatralnym "Polityki". Pracownik naukowy Instytutu Sztuki PAN. Współpracował także z miesięcznikiem "Teatr". W latach 1986-1987 wykładał w City University w Nowym Jorku.

Przedmiotem jego fascynacji był teatr XX-wieczny, a zwłaszcza Stanisław Ignacy Witkiewicz jako artysta wszechstronny, prekursorski wobec powojennego teatru europejskiego i, zdaniem Puzyny, genialny[1]. Dokonana przez Puzynę, po latach prac archiwalnych nad rękopisami i maszynopisami (zwykle w złym stanie i słabo czytelnymi) artysty, w 1962 dwutomowa edycja Dramatów Witkacego, zawierająca głównie pierwodruki (tekstów dotąd nieznanych), miała charakter przełomowy dla recepcji pisarza, a dzięki niej dramaty autora Matki trafiły na sceny polskie i obce, stały się też przedmiotem systematycznych badań w Polsce i poza nią.

Opracował też edytorsko pisma teatralne Wilama Horzycy (z Lidią Kuchtówną) i Antonina Artaud (z Janem Błońskim).

Wśród prac autorskich Puzyny przeważają wyrafinowane myślowo i pisane błyskotliwym stylem eseje o teatrze. Rozproszone rozprawy naukowe Puzyny o Witkacym wydano w wersji książkowej już pośmiertnie.

Konstanty Puzyna, ceniony przede wszystkim jako znawca teatru, jest też autorem wybitnego tomu wierszy Kamyki, wyróżnionego nagrodą "Literatury" (1989). Jego utwory nawiązują do twórczości debiutantów z 1956: Mirona Białoszewskiego, Zbigniewa Herberta, Stanisława Grochowiaka. Poetyka Puzyny, jak pisał Bohdan Zadura,

Publikacje:
To co teatralne (szkice teatralne; Warszawa, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1960, brak numeru ISBN)
Burzliwa pogoda (felietony teatralne; Warszawa, PIW, 1971, brak numeru ISBN)
Syntezy za trzy grosze (szkice; Warszawa, PIW, 1974, brak numeru ISBN)
Półmrok. Felietony teatralne i szkice (Warszawa, PIW, 1982, ISBN 83-06-00751-4)
Kamyki (poezje; Warszawa, PIW, 1989, ISBN 83-06-01803-6)
Witkacy. Oprac. i red. Janusz Degler. Warszawa, Errata, 1999, ISBN 83-907833-6-3 - zebrane rozprawy naukowe

Odznaczenia:
1974 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1978 - Medal 100-lecia wyzwolenia Bułgarii
1986 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Źródło: Wikipedia, Culture.pl, E-teatr

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
13 kwietnia 2023
Portrety
Konstanty Puzyna

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...