Kreator Kultury. Krystian Lupa
teatr jest sposobem poznania głęboko ukrytych prawdZa wielkie dzieła teatralne, które są dowodem na to, że scena może być miejscem odkrywania głębokich prawd o człowieku i świecie, a także przestrzenią nieograniczonej wolności twórczej. Za kontynuowanie i utrwalanie w świecie tradycji polskiego teatru. Za wychowanie kilku pokoleń wybitnych uczniów.
Urodził się 1943 r. w Jastrzębiu Zdroju. Reżyser, scenograf, pisarz, wychowawca kilku pokoleń aktorów i reżyserów (od 1983 r. jest wykładowcą macierzystej PWST w Krakowie).
Zaczynał w Teatrze im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze, by w następnych latach związać się z krakowskim Starym Teatrem, wrocławskim Teatrem Polskim i warszawskim Teatrem Dramatycznym. Tam powstały jego najlepsze, zaliczane do wąskiego grona arcydzieł, spektakle: „Marzyciele” według Roberta Musila, „Malte” według Rainera Marii Rilkego, „Dama z jednorożcem” i „Lunatycy” według Hermanna Brocha, przede wszystkim zaś przedstawienia według tekstów Thomasa Bernharda: „Kalkwerk”, „Immanuel Kant”, „Rodzeństwo” i „Auslöschung/Wymazywanie”.
Przez lata Lupa zafascynowany był badaniem punktów przełomu, momentów kryzysu, w których przestają obowiązywać dotychczasowe systemy wartości i w bólach tworzą się nowe. Z czasem artystę coraz bardziej zaczął nurtować temat mistyfikacji i zakłamań nieobcych zwłaszcza jednostkom twórczym. Tego m.in. dotyczą jego najnowsze spektakle: warszawskie – „Niedokończony utwór na aktora” według „Sztuki hiszpańskiej” Yasminy Rezy oraz „Mewy” Antoniego Czechowa i „Na szczytach panuje cisza” Thomasa Bernharda, oraz krakowskie – „Zaratustra” według „To rzekł Zaratustra” Fryderyka Nietzschego i „Nietzsche. Trylogia” Einara Schleefa oraz „Factory 2”, oparty na wspomnieniach postaci związanych ze słynną nowojorską Fabryką Andy’ego Warhola.
Swoim uczniom – a są nimi najwybitniejsi polscy reżyserzy od Krzysztofa Warlikowskiego i Grzegorza Jarzyny poczynając, na Janie Klacie i Mai Kleczewskiej kończąc – przekazał przekonanie, że teatr jest sposobem poznania głęboko ukrytych prawd o człowieku i świecie, przestrzenią nieograniczonej wolności twórczej. W tym roku został uhonorowany prestiżową Europejską Nagrodą Teatralną, przyznawaną największym mistrzom teatru przez międzynarodowe grono krytyków.
