List do Dramaturżek, Dramatopisarek, Dramaturgów i Dramatopisarzy

Pierwszym z naszych działań jest mail, którego właśnie czytasz, który jest skierowany do prawie stu dwudziestu osób. Naszym celem jest skonstruowanie bazy danych palących problemów, zawieszonych prac, niewypłaconych wynagrodzeń, złych praktyk i innych kwestii, o których możemy na ten moment nie wiedzieć. Chcielibyśmy, aby ten mail był kamieniem węgielnym zjednoczenia środowiska DDDD, a w dalszej kolejności krokiem do zwiększenia poczucia wspólnotowości wszystkich artystów teatru. Na początku jednak pragniemy zebrać informacje na temat tego, co spotkało was ze względu na epidemię COVID-19, aby następnie zacząć działania w celu rozwiązania tych problemów i uczynienia ich widzialnymi.

Oprócz naszej dwunastki, która będzie działać na wielu frontach w celu rozwiązania problemów, których mapę skonstruujemy po otrzymaniu odpowiedzi na tego maila, chcielibyśmy wystosować pytanie do ciebie - czy masz w sobie siłę, energię i chęć do działania i czy chciałabyś/chciałbyś do nas dołączyć? Nie chcielibyśmy wzbudzać poczucia elitarnej grupy, która zamyka się na resztę środowiska - naprawdę jesteśmy tylko tuzinem osób, które zareagowały na obecną sytuację i chcą działać. Jeżeli taką chęć w sobie masz, napisz o tym w odpowiedzi na tego maila. Nie przejmuj się kompetencjami - wszyscy się teraz uczymy. Jeżeli natomiast takiej energii w sobie nie masz - w porządku, rozumiemy to - ogromną pomocą będzie chociażby odpisanie na tego maila w postaci odpowiedzi na pytania, które są dołączone na końcu.

W ramach transparentności, tak abyś wiedziała/wiedział czym się teraz zajmujemy, w czym potrzebujemy pomocy i co planujemy, przedstawimy to w kilku akapitach.

Jesteśmy w kontakcie ze Związkiem Zawodowym - Gildią Polskich Reżyserów i Reżyserek Teatralnych, która rozpoczęła pracę nad skontaktowaniem się z instytucjami, które mogą nam pomóc w obecnej sytuacji - w większości rozmów będziemy uczestniczyć razem z Gildią, co pomoże nam forsować postulaty DDDD. Będziemy również współpracować z grupami roboczymi Gildii min. ds. dobrych praktyk, umów, kontaktów studenckich. Gildia zaoferowała nam partnerską współpracę, na co zareagowaliśmy pozytywnie. O wszystkich postępach będziemy informować - nie chcemy by jakakolwiek dramaturżka, dramatopisarka oraz jakikolwiek dramaturg i dramatopisarz czuli się w tej sytuacji wykluczeni lub niedoinformowani.

Sami planujemy rozpocząć pracę nad dobrymi praktykami charakterystycznymi dla zawodu dramaturga i dramatopisarza - mamy świadomość, że forma naszej pracy różni się od pracy reżysera czy choreografa, w związku z czym kultywowane przez wiele lat złe praktyki, również się różnią. Na bazie odpowiedzi na poniższe pytania skonstruujemy raport dot. złych praktyk, z którego w dalszej kolejności wypracujemy kodeks, który będzie dostępny dla dyrektorów teatrów i innych instytucji kultury oraz dla środowiska artystów teatru, w tym DDDD. Każdy z was taki kodeks otrzyma, aby samemu móc rozmawiać i wymagać, ze świadomością, że wspiera to całe środowisko. Katalog ten będzie przez cały czas się powiększał, ze względu na to, że obie profesje cały czas się rozwijają.

Kolejną kwestią będą mediacje. Po waszych odpowiedziach na poniższe pytania skontaktujemy się z tymi osobami, które będą potrzebowały pomocy w rozwiązaniu sytuacji w teatrach, w których miały lub mają wykonywać pracę. Do tego najprawdopodobniej, na którymś z etapów, będzie nam potrzebny prawnik - pracujemy już nad tym. Pomiędzy siebie i osoby, które zaoferują chęć dołączenia do grupy roboczej, rozdzielimy palące przypadki i pomożemy w rozwiązaniu problemu, nawiązaniu dialogu z dyrekcją, tak aby każdy kto jeszcze tego nie odczuł, miał poczucie spokoju - żeby wiedział na czym stoi.

W związku z tym, że najprawdopodobniej część z nas nie ma jeszcze podpisanych wszystkich umów - planujemy rozpocząć pracę nad szablonem umowy, który będzie brał pod uwagę sytuację epidemii COVID-19, a w dalszej kolejności nad ogólnodostępną umową, która w odniesieniu do charakteru pracy, będzie mogła być zaproponowana dyrekcji. Na ten moment ten projekt jest na etapie tworzenia koncepcji, researchu i poszukiwania osób, które po prostu się na tym znają i mogą w tym pomóc.

Organizujemy się też na uczelniach - tutaj sytuacja jest w rękach studentów i władz uczelni, pedagogów. Trudno jest nam na ten moment napisać więcej, sytuacja jest dynamiczna. Jeżeli jesteś studentką/studentem wiedz, że w twojej uczelni trwa już samoorganizowanie się studentek i studentów i jest tam pedagog, który to organizuje i osoba z Gildii, która to wspiera - jeżeli taka informacja cię pominęła, zapytaj dziekana lub kogoś ze swojego roku, czy do tej grupy należy i poproś o dołączenie.

Strategię pomagania artystom obraną przez MKiDN uważamy za niewystarczającą i nie zawsze trafioną. Opiera się ona przede wszystkim na konkursach, projektach i grantach - widzimy natomiast potrzebę zwiększenia puli stypendiów i zapomóg, które pozwolą artystom dalej tworzyć w swoim rytmie i dotrwać do ponownego otwarcia ich miejsc pracy, zamiast zmuszać do niepotrzebnej konkurencji i tworzenia projektów, których jedynym celem będzie wpisanie się w ministerialne kryteria. Niestety, adekwatnej pomocy nie widzimy również ze strony samorządów miejskich czy wojewódzkich.

Na koniec, zanim przejdziemy do pytań, chcielibyśmy poinformować, że dążymy do podmiotowości prawnej. Nie podjęliśmy jeszcze decyzji, ze względu na to, że nie chcemy tego robić sami, czy powinno być to stowarzyszenie, czy związek zawodowy. Będziemy to również konsultować z prawnikiem. Na ten moment musimy pozostać Inicjatywą - nie ma możliwości zorganizowania walnego zgromadzenia, czy zawiadomienia w sądzie o chęci założenia stowarzyszenia lub związku zawodowego. Wszystko zmieni się po epidemii - wtedy to będziemy chcieli podjąć jeszcze jedną próbę zjednoczenia środowiska DDDD pod jednym szyldem, aby móc wspólnie wypracowywać kolejne narzędzia, które poprawią w przyszłości sytuację ekonomiczną, prawną i wizerunkową zawodu dramaturga i dramatopisarza jako artysty teatru.

Aby móc zacząć działać, bardzo prosimy o odpowiedź na poniższe pytania, która pomoże nam dowiedzieć się z jakimi problemami się teraz konfrontujesz, na jakim są etapie i jaka jest twoja obecna sytuacja. Następnie będziemy działać dwutorowo. Spośród wszystkich odpowiedzi skonstruujemy mapę problemów, którą skatalogujemy według charakteru problemu oraz miejsca, w którym się wydarza. Będziemy się z tobą kontaktować, aby pomóc ci w kwestiach, które pomocy potrzebują lub po prostu, żeby dowiedzieć się czy w sprawie, którą postanowiłaś/postanowiłeś zająć się samodzielnie, wszystko idzie w dobrym kierunku. Drugim elementem tej bazy danych będzie wykorzystanie jej jako informacji, która następnie pomoże nam uwidocznić skalę kryzysu i charakter problemów, które spotykają DDDD. Jest nas prawie sto dwadzieścia osób - wobec takiej grupy i jej problemów nie można po prostu przejść obojętnie.

Proszę odpowiadać na pytania z uwzględnieniem czy praca została rozpoczęta, czy dopiero miała być rozpoczęta. Jeżeli miała być - proszę o uwzględnienie sezonu. Wasze dane i wszystkie informacje, którymi się z nami podzielicie, pozostaną poufne. Zrozumiemy, jeżeli na któreś z pytań nie będziesz chciała/chciał odpowiedzieć. Jeżeli nie czujesz się teraz na siłach, aby odpisać na wszystkie z poniższych pytań, możesz napisać po prostu to czym chcesz się z nami podzielić lub wybrać tylko kilka z nich - zależy nam przede wszystkim na nawiązaniu kontaktu. Gorąco zachęcamy jednak do wypowiedzenia się w każdym z podpunktów.

W jakiej instytucji (np. nazwa teatru) rozpoczęłaś/rozpocząłeś lub miałaś/miałeś rozpocząć pracę?

Jaki to ma/miał być tytuł?

Czy nawiązałaś/nawiązałeś dialog z dyrekcją? Czy reżyserka/reżyser nawiązał kontakt z dyrekcją i cię o tym informuje? Jeżeli tak, to czy porusza w tych rozmowach twoje postulaty?

Czy rozpoczęłaś/rozpocząłeś już pracę? Jeżeli tak to kiedy i jaką? (adaptacja, skróty, koncept itd.)

Czy podpisałaś/podpisałeś umowę, jeżeli tak to kiedy? Jeżeli nie to kiedy miałaś/miałeś umowę podpisać? Jeżeli doszło do takich rozmów to kiedy i z czyjej strony? Czy została Ci zaproponowana umowa, czy sama/sam ją zaproponowałaś/zaproponowałeś? Czy sama/sam uzgodniałaś/uzgodniałeś z dyrekcją swoją stawkę? Czy miałaś/miałeś wybór, czy kwota wynagrodzenia została ci narzucona?

Jaki miał być charakter twojej pracy? (dramaturgia, autor, współautor itd.) I czy takie pozycje, jeżeli doszło do zawarcia lub konsultacji umowy, są w niej zawarte?

Kiedy mają/miały rozpocząć się próby i kiedy ma/miała być premiera?

Jeżeli doszło do sytuacji zmiany wcześniej dorozumianych kwestii, to proszę opisać sytuację (daty, charakter pracy, tytuł, wynagrodzenie itd.).

Czy jesteś gdzieś na etacie (teatr lub inna instytucja kultury)?

Czy należysz do innego stowarzyszenia i/lub związku zawodowego?

Czy ubiegałaś/ubiegałeś się o zapomogę, stypendium lub zgłaszałaś/zgłaszałeś wniosek na jakiś konkurs? Jeżeli nie to dlaczego

Czy w przeszłości spotkała cię sytuacja, którą można nazwać złą praktyką (mobbing, zerwane rozmowy z dyrekcją, nierespektowanie twoich praw, zapis w umowie który nie zgadza się z rzeczywistością itd.)?

Analizując swoje przeszłe prace teatralne napisz jakie były twoje zakresy obowiązków, czy zostały one zdefiniowane na początku współpracy, czy może były one płynne i w trakcie pracy Twoja funkcja ulegała całkowitej zmianie, czy twoje zadania były sformułowane w umowie i czy w twoim poczuciu dostałeś za to należyte wynagrodzenie?

Czym jako dramaturżka/dramaturg/dramatopisarka/dramatopisarz się zajmujesz, jak się definiujesz i jak to się ma do określeń, z którymi spotykasz się w praktyce?

Czy chciałabyś/chciałbyś dołączyć do prac Inicjatywy Dramaturżek, Dramatopisarek, Dramaturgów i Dramatopisarzy (liczy się chęć bardziej niż to, czy w czymś się "widzisz")?

Czy masz jakiś pomysł czym teraz lub w przyszłości mogłaby zająć się Inicjatywa DDDD?

Czy chciałabyś/chciałbyś podzielić się z nami czymś jeszcze (opis sytuacji, uwagi, opinia, postulaty, wątpliwości, pomysły itd.)?

Dziękujemy za zapoznanie się z treścią maila i za odpowiedź. Mamy nadzieję, że zdrowie dopisuje, i że już wkrótce nasza sytuacja się poprawi i będziemy mogli wszyscy się spotkać, założyć stowarzyszenie lub związek zawodowy i wspólnie działać.

Podpisano,

Inicjatywa Dramaturżek, Dramatopisarek, Dramaturgów i Dramatopisarzy: Agata Dąbek, Daria Kubisiak, Iga Gańczarczyk, Zuzanna Bojda, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, Martyna Wawrzyniak, Artur Pałyga, Łukasz Chotkowski, Michał Buszewicz, Paweł Demirski, Paweł Sablik, Witold Mrozek.

mail: inicjatywadddd@gmail.com