Ludwik Jabłoński (1896 - 1980)

Aktor teatralny, telewizyjny, radiowy i filmowy.

Urodził się 25 sierpnia 1896 w Warszawie. Zmarł 5 marca 1980 w Wesołej koło Warszawy.

Pseudonim Lubomir Jastoń. Był synem technika budowlanego Alojzego Jabłońskiego i Ludwiki z Jeżewskich, mężem Cecylii z Ossowskich. W 1913 ukończył szkołę średnią i rozpoczął studia w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Występować zaczął, wg własnej relacji, jeszcze jako uczeń (1911-14) w warszawskim Teatrze Popularnym.

W czasie I wojny świat, w sezonie 1915/16 grał w Teatrze Nowoczesnym. W 1916-21, wg nie potwierdzonych informacji samego Jabłońskiego występował kolejno: w warszawskim Teatrze Ludowym (1916-17), w zespole objazdowym Marii Mrozińskiej (1917-18), w Płocku (1918), w warszawskim teatrze Praskim (1918-20) oraz YMCA (sezonie 1920/21). W sezonie 1922/23 był w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie i grał m.in. w "Faworytach króla" i "Sułkowskim". Nie zostały potwierdzone także informacje Jabłońskiego o występach w 1923-25 w Teatrze Rozmaitości we Lwowie, 1930-33 grał w różnych zespołach prowincjonalnych, m.in. w Płocku, w sezonie 1934/35 w warszawskim teatrze Comoedia, a w sezonach 1935-39 w Stołecznym Teatrze Powszechnym. W 1937 brał udział w objazdach Reduty.

Ustalenie itinerarium (opis podróży - przyp. DT.) Jabłońskiego z tego okresu jest bardzo trudne, ponieważ równocześnie był w Warszawie aktor Lubomir Jabłoński, używający identycznych inicjałów. Po II wojnie światowej w Warszawie Ludwik Jabłoński należał w sezonie 1945/46 (wg Ewy Rymkiewicz pod pseudonimem Lubomir Jastoń) i 1946/47 do zespołu Miejskich Teatrów Dramatycznych m.in. w Comoedia, gdzie zagrał Stefana w „Królowej przedmieścia" Konstantego Krumłowskiego w reżyserii Jana Bielicza, Jerzego Blocka (premiera 3 listopada 1945), Żelskiego w „Domu otwartym" Michała Bałuckiego (premiera 31 stycznia 1946) i Rannego żołnierza w „Drodze do świtu" Bohdana Pepłowskiego w reżyserii Zygmunta Bończy-Tomaszewskiego (premiera 19 maja 1946). W ramach MDT wystąpił także w Teatrze Powszechnym w „Domu otwartym" Michała Bałuckiego (Żelski) w reżyserii Jana Bielicza (premiera 11 marca 1946), w Teatrze Studio MO „Szlachectwo duszy" (Seweryn Butrym) Jana Chęcińskiego w reżyserii Bartłomieja Wilczury (premiera 3 stycznia 1947) i „Pasażer bez bagażu" (Jerzy Renaud) Jeana Anouilha w reżyserii Janusza Warneckiego (premiera 11 maja 1947).

Od 1947 do przejścia na emeryturę w 1968, należał do zespołu Teatru Polskiego. Grał epizody, jak np.: Gestapowiec II ("Dom pod Oświęcimiem"), Szpitalnik ("Zakon krzyżowy"), Pastor ("Wyspa pokoju") jednak u najlepszych ówczesnych reżyserów: Edmund Wierciński, Marian Wyrzykowski, Janusz Warnecki, Henryk Szeletyński, Jan Kreczmar, Roman Zawistowski, Kazimierz Dejmek, Krystyna Skuszanka i Jerzy Krasowski.

Rolą Pana III w „Balladynie: Juliusza Słowackiego w reżyserii Władysława Krzemińskiego w Teatrze Polskim w Warszawie (premiera 4 grudnia 1965) zakończył karierę w teatrze dramatycznym.

Zagrał także w kilku realizacjach Teatru Telewizji m. in.: „Ballada ciesielska" Stanisława Grochowiaka w reżyserii Barbary Bormann (premiera 18 listopada 1963), „Pan Geldhab" Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego (premiera 15 kwietnia 1968), „Żywy trup" Lwa Tołstoja w reżyserii Andrzeja Łapickiego (premiera 9 listopada 1970) i „Snob" Carla Sternheima w reżyserii Jana Bratkowskiego (premiera 22 grudnia 1979).

Bardzo intensywnie działał w Teatrze Polskiego Radia. Wystąpił w niemal pięćdziesięciu słuchowiskach poczynając od spektaklu "Dobry człowiek" Krzysztofa Gruszczyńskiego w reżyserii Tadeusza Byrskiego (premiera 26 listopada 1950) i „Drugiego brzegu" Jerzego Lutowskiego w reżyserii Zbigniewa Kopałki (premiera 23 listopada 1952) kończąc na „Porfirionnie Osiełku" Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w reżyserii Zbigniewa Kopałki (premiera 12 czerwca 1968).

Zagrał również w filmie: w 1956 „Warszawska syrena" w reżyserii Tadeusza Makarczyńskiego i w 1969 w „Czerwone i złote" w reżyserii Stanisława Lenartowicza.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, e-teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
4 marca 2024

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...