Makbet, Hamlet i inni

W jubileuszowej XV edycji, od 30 lipca do 7 sierpnia, weźmie udział 8 teatrów z 7 krajów Europy, które na 7 scenach trójmiejskich pokażą 9 spektakli w ramach głównego nurtu festiwalowego.

Teatry z Polski, Wielkiej Brytanii, Litwy, Finlandii, Szwecji, Rosji i Rumunii prezentować będą, zgodnie z założeniami festiwalu, własną, współczesną wersję Szekspira. - Trzeba oswoić się z myślą, że tradycyjny teatr szekspirowski będzie coraz trudniej zobaczyć - mówi prof. Jerzy Limon, fundator i prezes Fundacji Theatrum Gedanense, powołanej do odbudowy Teatru Szekspirowskiego w Gdańsku oraz współorganizującej Festiwal. - Żyjemy w epoce reżyserów, którzy korzystają z bazy jaką jest Szekspir, ale pokazują swoją wizję świata. Tak jest np. w przypadku teatru Nikołaja Kolady, który mówi innym językiem, co wielu oburza. Nas nie - dodaje prof. Limon.

Na inaugurację Festiwalu zaplanowano "Shaking Shakespeare" Niemieckiego Teatru Państwowego z Timisoary w Rumunii, w reżyserii Radu-Alexandru Nica, który, bazując na elementach teatru ruchu, odwołuje się do motywu władzy tak częstego u Szekspira. Za punkt wyjścia obiera "Hamleta", ale i inne dramaty stradfordczyka. Także 30 lipca mieliśmy okazję zobaczyć monodram "Macbeth - Sliced to the Core", w reżyserii Simona Rae’a, w wykonaniu Davida Kellera, jedynego w tym roku reprezentanta Wielkiej Brytanii.

W kolejnych dniach zaprezentują się dwa polskie teatry: Teatr Pieśń Kozła z "Macbethem" w reżyserii Grzegorza Brala, powstałym we współpracy z Royal Shakespeare Company, stanowiącym próbę odkrycia muzyczności w poezji Szekspira i dotarcia do korzeni tragedii oraz wyróżniony w Ogólnopolskim Konkursie na Najlepszą Inscenizację Dzieł Dramatycznych Williama Szekspira w sezonie artystycznym 2010/2011 kielecki Teatr im. S. Żeromskiego z "Hamletem" w reżyserii Radosława Rychcika.

Z dwoma spektaklami pojawi się w Polsce Nikołaj Kolada. Rosyjski Teatr Kolady pokaże "Hamleta" w jego reżyserii, kontrowersyjny, odbiegający od dramatu Szekspira obraz, którego akcja toczy się w "świecie ludzi-dzikusów żyjących i tańczących na gruzach dawno utraconej ogłady i kultury". Kolada zaprezentuje też "Króla Leara", w którym reżyser gra rolę tytułową. Jego Lear to barbarzyński przywódca plemienia, który przechodzi trudną drogę: od nędzy i cierpienia aż do odzyskania człowieczeństwa.

Wydarzeniem festiwalu będzie inscenizacja litewskiego twórcy Oskarasa Korsunovasa. "Miranda" na podstawie "Burzy" Williama Szekspira z teatru Anatomia Ensemble oraz OKT/ Teatru Miejskiego w Wilnie, skłania się ku interpretacji Jana Kotta, który widział w "Burzy" niekończącą się, absurdalną walkę o władzę, w której centralną postacią staje się Miranda.

Absolutnie unikalną propozycję ma dla widzów festiwalu Royal Dramatic Teatre ze Szwecji. Jego "Makbet" w reżyserii Benoît’a Malmberga łączy oryginalny tekst Szekspira z muzyką Clémenta Janequina i Josquina Despreza. Spektakl prezentowany we wnętrzach Centrum św. Jana będzie zapewne niepowtarzalnym wydarzeniem.

"Anatomia Lear" w reżyserii Mikaela Hasána z Finlandii to spektakl inspirowany Królem Learem Williama Szekspira, w którym na scenie obok aktorów pojawiają się lalki, a samo przedstawienie, łączące zdarzenia z jawy i snu oraz wizualizacje i doznania dźwiękowe gwarantuje ogromne emocje.

Goście festiwalu

- Podczas XV edycji stawiamy na różnorodność - mówi Anna Szynkaruk-Zgirska z Biura Prasowego Festiwalu. - Tak się złożyło, że w ostatnich latach to na wschód od Polski robi się świetnego Szekspira. Stąd u nas np. Litwa, Finlandia i Nikołaj Kolada z Rosji. Oczekujemy dyskusji, jesteśmy na nią otwarci. Specjalnie przygotowujemy np. Astrokolada Party po spektaklu Kolady - dodaje Anna Szynkaruk-Zgirska.

- Mało jest teatru z Wielkiej Brytanii - przyznaje Jerzy Limon, - bo to trudny partner do negocjacji, ale też aktorzy i teatry stamtąd funkcjonują w innym systemie zatrudniania. Mają zakontraktowane ileś przedstawień i potem spektakl się rozpada. Trudno zebrać cały zespół na kolejne wydarzenie. Ale mamy jeden monodram z Anglii wart polecenia - dodaje prof. Limon. - Chcieliśmy też zaprosić teatr z Francji, ale to niestety przerosło nasze ograniczone w tym roku o połowę możliwości finansowe. Profesor Limon dodaje jednak, że sporo teatrów spoza Wielkiej Brytanii czy Francji chce do Gdańska przyjechać, bo Festiwal Szekspirowski ma już sławę międzynarodową.

- Nasz festiwal jest w tej edycji szczególnie wysmakowany - zaprasza prof. Limon. - Dla sympatyków muzyki polecam "Makbeta" Royal Dramatic Teatre ze Szwecji w reżyserii Benoît’a Malmberga, prezentowany w kościele św. Jana. W tym kręgu muzycznym koniecznie trzeba też zobaczyć Teatr Pieśń Kozła - dodaje Limon. - To świetny teatr, bardzo plastyczny, i wg mnie, w jakiś sposób tradycyjny. Jest koherentny, zrozumiały, ładny. - O występ Teatru Pieśń Kozła zabiegaliśmy od kilku lat - dodaje Anna Szynkaruk-Zgirska. - I wreszcie się udało!

Jerzy Limon wśród subiektywnych typów umieszcza też Koladę, bo - Rosja to dobry teatr - jak mówi oraz wybitny spektakl Korsunowasa.

Poza nurtem głównym. Program warsztatowo - edukacyjny

Przedstawienia nurtu głównego odbywać się będą na wszystkich scenach Teatru Wybrzeże oraz na scenie Teatru Miejskiego, w Teatrze w Oknie (miniatury sceniczne, instalacje, wykłady, koncerty, warsztaty), w Centrum św. Jana. Koniecznym uzupełnieniem festiwalu są co roku propozycje edukacyjne.

W tym roku oferta jest bardzo szeroka i skierowana nawet do maluchów w wieku 7-12 lat. Dla nieco starszych słuchaczy Letniej Akademii Szekspirowskiej, zaplanowano zajęcia teatralne, prowadzone przez artystów uczestniczących w festiwalu.

- Boris Gaza poprowadzi po angielsku warsztaty z gry aktorskiej. Ich tytuł "Forget Szekspir" jest dość prowokujący - podkreśla Anna Ratkiewicz-Syrek
z Biura Festiwalu. - W spektaklu Gaza gra po kilka różnych ról, na warsztatach pokaże jak pracuje w swoim teatrze. Grzegorz Bral pokaże kulisy pracy w Teatrze Pieśń Kozła. Wyjaśni słuchaczom czym jest technika koordynacji, którą stosują aktorzy w jego teatrze. I choć to tylko 3 godziny, to jesteśmy szczęśliwi, że udało nam się je zorganizować. Zajęcia poprowadzą też ludzie na co dzień nie związani z teatrem, np. Anna Czajewska, logopeda, w ramach warsztatu "Jak zostać królem" zaproponuje zajęcia z emisji głosu - mówi Anna Ratkiewicz - Syrek.

Od 1 sierpnia w przejściu pod skrzyżowaniem ulic Okopowa i Podwale Przedmiejskie w Gdańsku będzie powstawać murales "Zza kulis". Jego wernisaż odbędzie się 6 sierpnia o godz.14.

Codziennie ukazywać się będzie "Gazeta Szekspirowska" , a na Wielki finał czyli kolorową Paradę Teatralną w Gdańsku 7 sierpnia organizatorzy zapraszają na godz. 12.

Twórcy Festiwalu i jego idea

Organizatorami imprezy od lat są Fundacja Theatrum Gedanense i Gdański Teatr Szekspirowski.

Fundacja Theatrum Gedanense, która w 1990 roku powstała dla budowy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego (nawiązującego do działającego w XVII wieku pierwszego teatru publicznego w Polsce) powołała w 1993 roku Festiwal Szekspirowski w Gdańsku. Wtedy to zorganizowane zostały pierwsze Gdańskie Dni Szekspirowskie, a w 1997 roku przemianowano je na Festiwal Szekspirowski, jednocześnie rozszerzając formułę.

Profesor Jerzy Limon, fundator i prezes Fundacji Theatrum Gedanense, tak ocenia dorobek ostatnich lat: - Udało nam się stworzyć imprezę jakiej nie było ani w Gdańsku, ani w Polsce. Zaistniała ona w świadomości Polaków, ale też obcokrajowców, jako impreza międzynarodowa. Festiwal wrósł w ofertę lata w Gdańsku. Inny sukces - dodaje prof. Limon, to tysiące ludzi młodych, którzy otarli się o teatr właśnie podczas spektakli, na warsztatach czy podczas pracy wolontaryjnej. I są dziś teatromanami - mówi Jerzy Limon. -Udało się nam wychować pokolenie chodzących do teatru ludzi.