Maria Lelska (1899 - 1974)

Aktorka teatralna i filmowa.

Urodziła się 20 maja 1899 w Warszawie. Zmarła 18 lutego 1974 w Warszawie.

Właściwie Maria Lejczyk. Była córką Jana Lejczyka i Heleny z Rybków, siostrą Janiny Draczewskiej. W 1916 ukończyła gimnazjum. W 1920-21 uczęszczała do prywatnej szkoły dramatycznej Stanisławy Wysockiej w Warszawie.

W 1921-23 grała w Teatrze Narodowym w Toruniu (jako Maria Lejczykówna), m.in. Skierkę ("Balladyna"), Isię ("Wesele"), Milę ("Przechodzień"), Amelkę ("W małym dworku"). Z zespołem tego teatru wyjeżdżała na występy gościnne do Gdańska (maj 1922). W sezonach 1923/24 i 1924/25 była aktorką Teatru Miejskiego w Grodnie, w 1925-26 Teatru Odrodzonego w Warszawie. Na scenie warszawskiej (już pod pseudonimem) wystąpiła m.in. w roli Wójtówny ("Głaz graniczny"), w której wg Tadeusza Kończyca "objawiła talent szczery i pełen wdzięku". Od września do grudnia 1926 grała w Teatrze Polskim w Kaliszu, nast. w Wilnie: do końca sezonu 1927/28 w Teatrze Polskim (m.in. Melę w "Moralności pani Dulskiej", Józię w "Ułanach księcia Józefa"), w sezonie 1928/29 w Teatrze Reduta. Na następny sezon przeniosła się do Warszawy: 1929/30 występowała w Teatrze dla dzieci Jaskółka, brała też udział w przedstawieniach organizowanych w Teatrze Domu Żołnierza na Pradze; 1930/31 grała w Teatrze Ateneum, 1931/32 w Teatrze Polskim. W 1936 związana była, wg własnej relacji, z Teatrem Popularnym w Łodzi.

W okresie II wojny światowej mieszkała w nadleśnictwie Lubień, skąd w 1943 jako zakładniczka została zabrana do więzienia w Piotrkowie, potem do końca wojny ukrywała się w Warszawie.

Po wojnie była instruktorką świetlicową w Łodzi, a od czerwca 1946 aktorką Teatru Polskiego w Szczecinie. W sezonie 1946/47 została zaangażowana do Teatru Miejskiego w Słupsku, 1948/49 - do Teatru Miejskiego w Białymstoku. Przez kolejne dwa sezony pracowała w objazdowych teatrach kukiełkowych, a od sezonu 1951/52 w Łodzi: w Teatrze Małym, następnie w Teatrze Ziemi Łódzkiej (1952-66).

Wśród jej powojennych ról ważniejsze to: Dulska ("Moralność pani Dulskiej"), Pani Grandet ("Eugenia Grandet"), Fiekłusza ("Burza" Aleksandra Ostrowskiego), Pani Soerensen ("Niemcy"), Matka ("Balladyna"),

Zagrała w filmie fabularnym „Głos ma prokurator" w reż. Włodzimierza Haupe (premiera 11 maja 1965) i krótkometrażowym „Medaliony" w reż. Andrzeja Brzozowskiego (1967).

Od listopada 1966 przeszła na emeryturę.

Odznaczenia:
1966 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, E-teatr, FilmPolski, Almanach 1973/74, 

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
18 lutego 2023
Portrety
Maria Lelska

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...