Martwa flora, martwa fauna

Trzeci dzień Festiwalu Nowego Teatru rozpoczął się od spektaklu Komuny//Warszawa w reżyserii Markusa Öhrna, Bohaterowie przyszłości. Ta impresja na temat przyszłości naszej cywilizacji jest najsłabszym obrazem pokazywanym na Festiwalu. Kiedy w zaciemnionej Sali Industrialnej Hotelu Rzeszów rozgrywają się dantejskie sceny z udziałem bardzo młodych odtwórców, można odnieść wrażenie, że to preludium do jakiegoś wielkiego pokazu siły głosu młodego pokolenia w komentowaniu rzeczywistości. Niestety, spektakl jest z założenia prostym obrazkiem, który zarówno w warstwie estetycznej, jak i w przesłaniu nie wykracza poza stylistykę naszywki na młodzieżowym plecaku. Być może obroniłby się w Muzeum Sztuki Współczesnej, ale w teatrze sprawia wrażenie równie naiwnego co szkolne jasełka jako interpretacja Biblii. Nie dodaje mu świeżości udział aktorskiej młódzi i mało odkrywcza forma.

Na wielkim pudle, wewnątrz którego toczy się akcja, rozpięty został ekran prezentujący widzom scenki z życia młodych nienawistnych. Nucący Mazurek Dąbrowskiego bohaterowie nurzają się w białych i czerwonych balonikach. Ich twarze pokrywają maski – jakby były potrzebne do wykrzykiwania haseł, które padają z ich ust („Polska dla Polaków" itp.). Agresja słowna i fizyczna, skierowana wobec wszystkiego co inne lub niezgodne z ultrakonserwatywnym światopoglądem, przeradza się tu w jakiś rytuał nienawiści, przypominający powszechne wyobrażenie o obrządku satanistycznym. Wyjaskrawiony obraz radykalnych ruchów społecznych jest zbytecznie głośny, nachalny i zamiast pobudzać do myślenia, zagłusza ewentualny przekaz poczęty w zamyśle twórcy. Przeradzające się w dręczenie publiczności krzyki i pseudomakabryczne zachowania zostają przerwane sekwencją kontrastującą z poprzednią: młodzież wychodzi z boksu, by uczestniczyć we łzawej dyskotece, tańcząc w takt infantylnej muzyki.

Podjęty temat potraktowany został w sposób banalny, a trywializacja problemu pogłębia się przez minimalistyczną formę realizacji. Naiwny podział młodego pokolenia na dziecinnych wielbicieli dyskoteki i kryminalizujących kiboli nie da się obronić. Twórca spektaklu nawet nie dotyka powierzchni puszki Pandory, którą miałby otworzyć, zamykając radykalnych przedstawicieli młodego pokolenia Europejczyków w pudle pełnym wytwarzanych przez nich plugastw. Trudno wynieść jakiekolwiek głębsze refleksje z tego spektaklu. Sprawia on wrażenie teatrzyku wystawianego na terenie supermarketu: rzucić okiem mogą ci, którzy między jednymi a drugimi zakupami nie trafiliby nigdy do teatru.

Nie sposób się jednak zdobyć na refleksje po obejrzeniu obrazu pozbawionego komentarza odautorskiego i niebędącego ani dokumentem, ani metaforą. Może lepiej odczytać go jako ilustrację złego i dobrego tripu na nastoletnim haju, pierwszego w ogrodzie zoologicznym, a drugiego w botanicznym. (cdn)
___

Autorka jest absolwentką filologii norweskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i doktorantką w Zakładzie Historii i Teorii Teatru Instytutu Sztuki PAN w Warszawie. Zajmuje się głównie obecnością dramatu skandynawskiego i anglosaskiego w Polsce oraz rolą przekładu w teatrze.