Mistrz opowieści i wojownicy prawdy

Niezwykle plastyczne przedstawienie teatru Bouffes du Nord na podstawie Mahabharaty i sztuki Jeana-Claude'a Carrière'a to zestaw przypowieści ukazujących, że prawdziwa bitwa ma miejsce w sercu i umyśle, gdy na pobojowisku zostały trupy i trzeba odbudowywać rzeczywistość. Prezentowane historie, inspirowane indyjskim eposem, są bardzo aktualne, a podejmowane tematy dotyczą każdego z nas.

„Powtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporem"

Opowieść o tym, co dzieje się po bitwie odbywa się na niemal pustej scenie. Scenografią jest kolor pomarańczowy, w Indiach uważany za święty; kolor mędrców, tych którzy poszukują Prawdy. Skromna i umowna scenografia podkreśla rolę aktora i wypowiadanych słów, uruchamia wyobraźnię, kierując uwagę widza na prezentowaną historię. Ta charakterystyczna dla Brooka asceza inscenizacyjna, wpisana w poetykę Teatru Bezpośredniego, sprawia, że słowo ożywia starodawne dzieje, bajki i przypowieści, by przypomnieć proste prawdy.

Czwórka aktorów Carole Karemera, Jared McNeill, Ery Nzaramba, Sean O'Callaghan bardzo oszczędnymi środkami wydobywają zachwyt, malując słowami otaczający świat, a akompaniujący im muzyk Toshi Tsuchitori – autor muzyki do Mahabharaty Brooka wybija rytm przedstawienia. Historia wielkiej bitwy, która jest przyczyną rozłamu w rodzinie Bharatów staje się pretekstem do ukazania prastarych tautologii, że śmierć jest zawsze śmiercią, sprawiedliwość jest powinnością każdego, i że Prawda to nieśmiertelność. Aktorzy operują językiem, gestem i mimiką w taki sposób, że udaje im się uniknąć niepotrzebnego patosu. Budowane postaci skrzą się humorem, dzięki czemu łatwej zaakceptować fakt, że przeznaczenie i konflikty wewnętrzne są nieuniknione.

Wszystko utracić, to wszystko odzyskać

Główny bohater Judisztira, w tej roli Jared McNeill, po zwycięskiej wojnie, w czasie której zginęły setki istnień musi zmierzyć się z odpowiedzialnością wygranego. Gdy dociera do niego ogrom masakry jakiej dopuścili się wraz ze ślepym królem Dritarasztrą – Sean O'Callaghan, pragnie odejść do pustelni i uciec od świata. Pokonany król przekonuje go, że nie może odrzucić przeznaczenia i musi stawić czoła podjętym wyborom. Twórcy spektaklu podkreślają ciężar postawy dojrzałej i wskazują, jakie brzemię musi dźwigać wygrany.

Judisztira, na drodze do odbudowania pokoju, poszukuje prawdy, chce wiedzieć, czym jest sprawiedliwość. Tym poszukiwaniom towarzyszy starzec, w tej roli Ery Nzaramba, – siła mądrości, który opowiadając „Bajkę o sokole i gołębiu" oraz „Przypowieść o kobiecie, myśliwym i wężu" uświadamia, że sprawiedliwość jest powinnością króla, a narzędzie zbrodni nie jest przyczyną przemocy. Siła paraboli i zabawne odgrywanie scenek sprawiają, że ważne i proste pojęcia odzyskują moc. Matka bohatera, grana przez Carole Karemera, ujawnia historie znane ludzkości, takie jak odesłanie niemowlęcia w koszyku rzeką. Takie czyny gwarantują, że tragizm i fatum pozostawią swoje piętno.

W przedstawieniu Petera Brooka i Marie-Hélène Estienne każdy jest mistrzem opowieści i każdy jest poszukiwaczem prawdy, a głos pojedynczych postaci staje się wspólną narracją wszystkich. Intensywna obecność aktorów i moc historii czynią ten spektakl wybitnym – to wielkie wyróżnienie móc w nim uczestniczyć. Oszczędność i plastyczność, gra kolorami i światłem wydobywają wielkość i piękno prostoty. Autorzy sztuki pouczają nas, że światu nieustanie grozi śmierć, i że mamy obowiązek żyć w taki sposób, by mieć spokój w sercu. „Pole bitwy" jest kompozycją myśli, idei, prawd, które trzeba nieustająco rozwijać, poruszać, powtarzać.