Na granicy tworzenia i destrukcji

,,Hybridation'' reż. Olivier de Sagazan, Teatr KTO w Krakowie

Performance ,,Hybridation'' prezentowany na deskach teatru KTO w Krakowie, który poprzez miejsce, w którym się odbywał stał się poniekąd rodzaje spektaklu, a przynajmniej połączeniem obydwu dziedzin sztuk. Performance wyreżyserowany przez Olivier'a de Sagazan'a, artystę pochodzącego z Kongo, który większą część życia spędził we Francji.

Po studiach z dziedziny biologii zajął się malarstwem i rzeźbiarstwem przenosząc poniekąd biologiczny, pierwotny świat i fascynacje nim do swoich prac. Performance ,,Hybridation'' wraz z artystą wykonała Stephanie Sant, pisarka i performerka urodzona w Malcie, dorastająca we Francji.

Podczas spektaklu dwójka artystów siedzi przy dużym stole, na którym znajduje się glina i inne potrzebne przedmioty. Za nimi wisi ,,kurtyna'' wykonana z blachy, która sprowokowana powiewami powietrza oraz ruchami postaci zostaje wprawiona w delikatnie ale surowe drżenie rozchodzące się po pomieszczeniu. Dźwięk ten jest nieprzewidywalny i niejednostajny, co dodaje tajemniczości i grozy całemu ,,obrazowi''. Wnętrze, w którym rozgrywa się wydarzenie jest skąpane w ciemności, jasne światło pada tylko na artystów, mocno wydobywając ich z mroku.

Performance rozpoczyna się od rozpalenia delikatnego, być może symbolicznego ogniska, który szybko się tli, zaznaczając początek reszty działań. Dwójka bohaterów zaczyna w równomiernym tempie pokrywać swoje głowy gliną, ich twarze zaczynają całkowicie zanikać stwarzając grunt pod kolejne wcielenia. Postacie zaczynają kształtować dla siebie nową tożsamość, nieograniczoną żadnymi zasadami, nie raz przerażającą. Zastanawiające staje się jak szybko przy zaniku twarzy znika także sama tożsamość.

Postacie cały czas pozostają ze sobą w relacji, utrzymują ze sobą pewnego rodzaju dialog, pozbawiony słów ale wyrażony instynktownie i zmysłowo. Można powiedzieć, że wraz z przeobrażeniem się postaci w zwierzęce istoty, czasem nadnaturalne bestie, na wierzch zaczęły wychodzić zwierzęce instynkty, swoista pierwotność pozbawiona ludzkich zahamowań. Zaczęła się kształtować nowa miłosna więź, pozbawiona wszelkiej zmysłowości ale przez swoją prostotę i pierwotność sprawiała wrażenie całkowitej szczerości.

Intrygujące było, jak podczas powstawania kolejnych wcieleń, poprzez dokładanie lub całkowitą destrukcję formy powstającą na głowach artystów, zawsze pamiętano o zaznaczeniu oczu i ust, jakby samo syntetyczne zaznaczenie ,,twarzy'' miało powodować dopełnienie wcielenia lub nawet przywołanie do życia nowopowstałego bytu. Działania te występujące od początku przeobrażeń postaci prowadzą nas do kolejnej części spektaklu, w której Olivier de Sagazan jako Twórca ,,lepi'' swoje Dzieło, w które wciela się Stephanie Sant. Właściwie nie do końca wiemy czy jest to stworzenie czy niszczenie, artyści balansują na cienkiej granicy pomiędzy tymi skrajnościami już od początku spektaklu. Podekscytowany Twórca, owładnięty natchnieniem kształtuje, również za pomocą gliny, ,,nową'' formę na nagim ciele leżącej wzdłuż stołu Stephanie. Po skończonej pracy, owładnięty twórczym szałem Twórca z dumą prezentuje swoje dzieło publiczności.

"Wciąż nie jestem pewien co do granic możliwości ludzkiego ciała" - tym cytatem autorstwa francuskiego aktora, reżysera i teoretyka teatru Antonina Artauda rozpoczyna się większość opisów na temat dzieła ,,Hybridation'' de Sagazana. Podczas spektaklu artyści na nowo próbują stworzyć nową formę, nową postać, oddając się nieograniczonym eksperymentom a ich jedynym narzędziem jakim się posługują są ich ciała, oraz glina jako nośnik prezentujący ich wewnętrzne idee.

Jako odbiorcy możemy się zastanawiać kim są wyłaniające się z niej nieludzkie istoty, pozbawione twarzy i brutalnie zdeformowane.

Adriana Markowska
Dziennik Teatralny Kraków
26 kwietnia 2022

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...