Na gruzach wieży Babel
"Na okrężnych drogach. Tłumaczenie literackie i jego światy" – aut. Tadeusz Sławek – Wydawnictwo Karakter„Są oni jednym ludem i wszyscy mają jedną mowę, i to jest przyczyną, że zaczęli budować. A zatem w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić."(Stary Testament, Biblia Tysiąclecia, wydawnictwo Pallottinum). Na gruzach wieży Babel, w objęciach Achillesa narodził się tłumacz: strażnik różnorodności i demokracji.
„[...](tłumacz) podejmuje trud wędrowania między obczyzną, a ojczyzną w przekonaniu, że różnica między nimi będzie sprzyjała powstaniu jakiejś nieweryfikowalnej wspólnoty nieznanego, choć zrozumiałego języka." – pisze Tadeusz Sławek. Rolę tłumacza przedstawia jako ciągłe poszukiwanie porozumienia pomiędzy różnorodnościami, nie tylko językowymi, ale przede wszystkim kulturowymi, z poszanowaniem i zrozumieniem dla tego co obce. Analizę procesu tłumaczenia, a raczej „tłumactwa", profesor przedstawia zarówno kontekście społeczno-politycznym, filozoficznym, etycznym, jak i bardziej „technicznym", filologicznym.
Poziom wiedzy profesora, jak i jego wieloletnie doświadczenie odbijają się w każdej karcie książki. Obrazuje je niezliczona ilość przykładów płynących z historii literatury, a także barwnych odwołań, od Bibli zaczynając, na mitologii kończąc. Autor prowadzi wiwisekcję schematu postępowania poszczególnych tłumaczy na kartach historii opierając się na przekładach najznakomitszych dzieł: Homera, Kafki, Joyce'a Baudelaire'a... Eseista zestawia opinię wielu praktyków, znawców dziedziny tłumaczeń, teorii i historii literatury. Na stronach książki przemawiają takie autorytety jak: Stanisław Barańczak, Zygmunt Kubiak, Elżbieta Tabakowska, czy Walter Benjamin.
Profesora Tadeusza Sławka, bez dwóch zdań nazwać można prawdziwym człowiekiem renesansu: jest wybitnym eseistą, filologiem, tłumaczem poezji angielskiej i amerykańskiej, autorytetem w zakresie teorii i historii literatury. W latach 1996-2002 był rektorem Uniwersytetu Śląskiego, karierę na uczelni zaczął już jednak dużo wcześniej, w 1971 roku, kiedy to rozpoczął drogę swojej akademickiej służby jako lektor języka angielskiego. W trakcie bogatej kariery został twórcą kilkudziesięciu autorskich książek, wydawanych zarówno w kraju, jak i za granicą oraz laureatem prestiżowych nagród i wyróżnień.
Esej Tadeusza Sławka to intelektualna uczta, w której każde słowo ma swój indywidualny smak. To rozważanie nad misyjnością zawodu tłumacza, filozofią i etyką przekładu, poparte merytorycznymi przykładami i praktyczną wiedzą Profesora oraz wszystkich, którzy przemawiają jego piórem. „Tłumactwo [...] powstaje na ruinach wieży Babel, ale także, biorąc początek z rozproszenia języków, jakoś zestawia je ze sobą, zlepia, łączy - wznosi namiastkę wieży" („Na okrężnych drogach. Tłumaczenie literackie i jego światy" – Tadeusz Sławek).
Tłumacz to strażnik wolności, pnący się w górę po gruzach wieży Babel.
