Na stulecie urodzin Themersona

"Themerson-Wyrzutek" - Teatr im. Witkiewicza w Zakopanem

Słowo "skarpa" kojarzy się w Płocku jednoznacznie. Teraz zyska dodatkowy wymiar. Za sprawą "SkArPy". To skrót od "Spotkania - Artyści - Płock", nazwy Transgranicznego Festiwalu Sztuk im. Stefana Themersona

Szefowie płockich instytucji są zgodni: należy godnie uczcić - przypadającą w tym roku - 100. rocznicę urodzin Stefana Themersona. Dokładnie wypada ona 25 stycznia. Niemniej kulturalny Płock stoi na stanowisku, że o takiej rocznicy powinno się pamiętać przez cały 2010 r. Podobnie jak to jest z Fryderykiem Chopinem i jego 200. rocznicą urodzin.

Co wiemy o Themersonie? Przyszedł na świat i mieszkał w kamienicy przy Grodzkiej 5. Ten płocczanin żydowskiego pochodzenia uważany jest za najsłynniejszego twórcę awangardowego kina międzywojennej Polski. To spod jego ręki w 1937 r. wyszedł "Żywot człowieka poczciwego", uważany za kamień milowy w historii polskiego kina eksperymentalnego i awangardowego. To właśnie ten film zainspirował Romana Polańskiego do nakręcenia słynnej etiudy "Dwaj ludzie z szafą".

O Themersonie w Płocku zrobiło się głośno w 2009 r. Wtedy organizatorom Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Cinemagic.pl "Gazeta" podpowiedziała odwiedziny mistrza kina przy Grodzkiej 5. Organizatorzy festiwalu wysłali nawet zaproszenie do Polańskiego, bo jego wizyta zyskałaby dodatkowy wymiar. Niestety, przyjazd nie doszedł do skutku, ze względu na przedłużenie się pracy reżysera przy filmie "The Ghost".

Nie wiemy, czy organizatorzy "SkArPy" planują zaprosić Polańskiego. Wiemy za to o ich aktualnych pomysłach, które Renata Mosiołek - szefowa Płockiego Ośrodka Kultury i Sztuki - chce wcielić w życie razem z Piotrem Bogusławem Jędrzejakiem, reżyserem teatralnym i filmowym, dyrektorem artystycznym i koordynatorem całego przedsięwzięcia.

Przede wszystkim festiwal planowany jest na wrzesień br., ma potrwać cztery dni. Co przez ten czas będzie się działo? Szykowanych jest choćby kilka przedstawień. W tym spektakl według Themersonowskich "Przygód Pędrka Wyrzutka" w wykonaniu Teatru im. Witkacego w Zakopanem. Do tego propozycja teatru tańca Dada von Bzdulow , autorstwa Leszka Bzdyla, zainspirowana jednym z tekstów bohatera festiwalu. Także "Święty Franciszek i wilk z Gubbio, czyli Kotlety św. Franciszka" - to z kolei Themersonowska opera, z którą mieliby przyjechać z Poznania aktorzy tamtejszego Teatru Wielkiego. Szykowany jest również "Człowiek z drewna" stołecznego Teatru Studio, za którym stoi plastyk Stasys Eidrigevicius.

- Oczywiście, nie chcemy na tym poprzestać. Dojdą jeszcze projekcje filmowe, połączone z prelekcjami, happeningi i formy uliczne - mówi Renata Mosiołek. - W projekt włączyły się również nasz Teatr Dramatyczny, Książnica Płocka, Płocka Galeria Sztuki, Młodzieżowy Dom Kultury i Muzeum Mazowieckie. Odbyło się już pierwsze spotkanie, na którym wstępnie dyskutowaliśmy nad programem festiwalu. Na kolejne, każdy z szefów płockich placówek kulturalnych przyniesie własne pomysły, coś w rodzaju pracy domowej. A wszystko po to, by godnie uczcić wielkiego mistrza, pochodzącego z naszego miasta. I przy okazji przypomnieć go płocczanom.

Wszystkie wymienione przedstawienia miałyby zagościć na scenie płockiego teatru. On sam, jak już niedawno pisała "Gazeta", zamierza zaprosić na "Wykłady profesora Mmaa" w reżyserii wspomnianego już Jędrzejaka. Ponadto Muzeum Mazowieckie chce sięgnąć po Themersonowskie skarby, znajdujące się w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej.

Jeśli już jesteśmy przy wystawach, organizatorzy planują przygotować ekspozycję wspólnie z łódzkim Muzeum Książki Artystycznej. Do tego wystawy "okołothemersonowskie": grafik komputerowych Czesława Niemena, obrazów Marka Grechuty i prac najlepszych twórców komiksów fantasy. Mosiołek: - W tym celu do udziału w naszym przedsięwzięciu chcemy namówić NoveKino Przedwiośnie.

Niewykluczona jest również wystawa rysunków Stefana i Franciszki Themersonów oraz fotografii tego pierwszego ze zbiorów archiwum w Londynie i Katowicach. A także akcja dla dzieci, oparta na książce Themersona "Pan Tom buduje dom" - to w Młodzieżowym Domu Kultury.

Oczywiście na organizację tych wszystkich planów, związanych z Transgranicznym Festiwalem Sztuk im. Stefana Themersona, potrzebne są pieniądze. W tym celu organizatorzy planują m.in. napisać specjalny projekt grantowy.

Rafał Kowalski
Gazeta Wyborcza Płock
26 stycznia 2010

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...