Niczego nie umniejsza?

"Śmierć Jana Pawła II" - reż. Jakub Skrzywanek - Teatr Polski w Poznaniu

Trzeciego dnia trwania festiwalu 21 Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje", w Katowicach mogliśmy gościć Teatr Polski z Poznania, który przedstawił nam spektakl wyreżyserowany przez Jakuba Skrzywanka "Śmierć Jana Pawła II".

Scenariusz został oparty na rzetelnej rekonstrukcji ostatnich dni życia papieża. Spektakl został pozbawiony sugestii czy osądu, nie brakuje w nim naturalistycznych scen, które zostały podane do wiadomości publicznej, dziejąc się za ścianami Watykanu.

Również scenografia jasno sugeruje, że znajdujemy się w apartamentach watykańskich, dając jednocześnie wrażenie izolacji i zamknięcia.

Reżyser do współpracy nad spektaklem zaprosił wielu specjalistów między innymi lekarzy, pielęgniarki z zakresu medycyny paliatywnej co sprawia, że sztuka ma elementy dokumentu, odtworzenia śmierci Jana Pawła II. Jest pewnego rodzaju zderzeniem kultu świętego z rzeczywistością śmierci.

Sama postać papieża jest pozbawiona szaty emocjonalnej, zostaje nam przedstawiony jako stary, umierający człowiek praktycznie niezdolny do rozmowy. Sztuka, pomimo że opowiada historię Jana Pawła II, to on sam jest w niej najważniejszy. W moim odczuciu była to głównie opowieść o samotnej śmierci, pomimo ogromu osób przebywających obok, wszyscy traktowali go w dalszym ciągu niezwykle formalnie. Pomimo stanu agonii zdaje się nieustannie wypełniać swoje obowiązki.

Sztuka przedstawia go jako zwykłego człowieka na schyłku egzystencji, chorego, charczącego i sponiewieranego bólem. Brak tam jakiejkolwiek świętości, ukazuje śmierć taką, jaka jest, bez otoczki, którą podawano nam w mediach. Podczas spektaklu prezentowane są również nagrania wypowiedzi Polaków w różnym wieku, zawierające w sobie wspomnienia z tych pamiętnych dni i samej śmierci, która niewątpliwe rezonuje w zupełnie inny sposób na różne pokolenia. Spektakl nie wydaje opinii, nie rozgrzesza Karola Wojtyły ale czy niczego mu nie umniejsza?

Podczas trwania kilkanaście osób opuściło salę, co świadczy o tym, jak po takim czasie temat jest ciągle żywy w polskim społeczeństwie.

Spektakl kończy się performensem artystycznym z udziałem widowni, która zostaje zaproszona na scenę, aby wziąć udział w ceremonii pogrzebowej papieża. Ciało było wyeksponowane na samym środku, otoczone śpiewającymi duchownymi, potraktowane jako główna atrakcja.

Widownia zostaje zachęcona do robienia pamiątkowych zdjęć przy jednoczesnych prośbach o traktowanie zmarłego z szacunkiem, po zejściu ze sceny każdy miał możliwość zakupu kiczowatego drobiazgu upamiętniającego wydarzenie.

Marta Cesarska
Dziennik Teatralny Katowice
28 listopada 2022
Portrety
Jakub Skrzywanek

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia