Nie jesteś sam na swojej planecie

"Błękitna planeta" Andriego Snaera Magnasona przenosi nas na tajemniczą błękitną planetę (w książce "Historia błękitnej planety" Magnasona, według której autor napisał sztukę, ma ona wiele wspólnego z Islandią, ojczyzną pisarza), na której żyją nigdy nie dorastające i nie starzejące się dzieci. Ich świat zmienia się, gdy na planetę w odrzutowym odkurzaczu przylatuje Cezary Nakręcony - kosmiczny sprzedawca odkurzaczy, który "w promocji i na wyprzedaży" sprzedaje dzieciom szczęście i dobrą zabawę. Ich cena okaże się jednak bardzo wysoka.

W pierwszej chwili przerażający dla dzieci przybysz okazuje się wesołym, sympatycznym dorosłym, który staje się świetnym kompanem i inspiracją do zabawy, o jakiej dzieci nie miały dotąd pojęcia. Z motyli, którymi dotąd można się było tylko zachwycać, zdejmuje pyłek i sprzedaje dzieciom by mogły latać. By nie musiały go zmywać, Cezary pokrywa ich ciało specjalnym ochronnym "Teflonem". By nie przerywać zabawy na noc, przybija słońce do nieba i przegania deszczowe chmury.

Gdy główni bohaterowie Brimir i Hulda przypadkowo trafiają jednak na drugą stronę planety, okazuje się, że przez pomysły Nakręconego panują tam ciemności, jest zimno i nie przylatują już motyle. Dzieci żyjące w ciemnościach przymierają głodem, ale nie narzekają na swój los - są pomocne, wesołe i radosne, chociaż nie mają tego, co przyjaciele Huldy i Brimira.

Ten niezwykle mądry tekst, uczący dzieci empatii, dotyka wielu kwestii, wśród których dzieci poruszają się na co dzień, nie mając pojęcia o co w nich tak naprawdę chodzi. "Błękitna planeta" to nie tylko opowieść mająca na celu troskę o matkę ziemię, choć wyraźnie zaznaczone jest jej proekologiczne przesłanie. Dzieci zetkną się z pojęciem "wojny", "demokracji", egoizmem, chciwością i - przede wszystkim - manipulacją. Co ważne, zakończenie spektaklu nie jest oparte na typowym w baśniach nagradzaniu dobrego i karaniu złego. By naprawić szkody dzieci decydują się... spełnić marzenie Cezarego, wykorzystując je do tego, by przywrócić światu ład i porządek.

Spektakl tworzony przez islandzko-polski zespół realizatorski oparty jest o proste środki sugestywnie działające na wyobraźnię. Kosmiczny odkurzacz Cezarego, w którym przylatuje na błękitną planetę czy balon, jakim podróżują dzieci, widzimy w tle sceny w formie niewielkich figurek. Natomiast wejście na scenę przybyłych w ten sposób bohaterów odbywa się w gęstym dymie. Wydarzenia sceniczne są doskonale widoczne, bo na potrzeby spektaklu scenę nieco podniesiono do góry. Reżyser Erling Jóhannesson zadbał, by użyto samych proekologicznych materiałów.

Dlatego w bardzo pomysłowej scenografii (autorstwa Izy Toroniewicz) znajdują m.in. ekologiczne tkaniny czy efektowne zwierzęta stworzone ze zużytych opon, garnków czy kotła. Bohaterowie poruszają się po piasku, usypanym na scenie, a całość dopełniają zawieszone z tyłu sceny "pojazdy", w których podróżują bohaterowie. Warto przyjrzeć się również przygotowanym przez Toroniewicz efektownym kostiumom aktorów, łączące w sobie zwyczajne ubrania oraz strojami i ozdobami noszonymi przez plemiona afrykańskie. Świetnie z akcją sceniczną komponuje się nastrojowa, delikatna muzyka grupy múm.

Wprawdzie nie ma w tym spektaklu aktorskich olśnień, jednak aktorzy grają równo i zespołowo. Warto wyróżnić dwoje z nich. Ciekawie kreuje swojego niejednoznacznego bohatera Piotr Kłudka - Cezary Nakręcony w jego wykonaniu to z jednej strony przebiegły, egoistyczny wesołek, z drugiej pomysłowy animator i podwórkowy lider. Głównym rywalem Cezarego jest Hulda - w interpretacji Edyty Janusz-Ehrlich to najdojrzalsza i najbardziej świadoma z dzieci, choć w konfrontacji z dorosłym "po dziecięcemu" bezradna.

Spektakl ujmuje nie tylko tematem i zwróceniem uwagi na to, że ingerencje w naturalne środowisko mogą mieć tragiczne skutki. Przejmująca "walka" na argumenty pomiędzy Cezarym Nakręconym a Huldą (i Brimirem) znajduje błyskotliwe rozwiązanie. "Błękitna planeta" to dowód, że bazując na prostych środkach i dobrym tekście można stworzyć wartościowe przedstawienie dla dzieci nie angażując do tego multimediów i nie "puszczając oka" do dorosłej części publiczności.