Nosorożce w dorożce

"Karampuk" - reż. Grzegorz Turnau - Teatr Lalka w Warszawie

Żyrafa u fotografa, Dwa jeże... kto z nas nie czytał zabawnych utworów Ludwika Jerzego Kerna, których bohaterami autor tak chętnie czyni zwierzęta? Ich lista jest długa. Można na niej znaleźć jeszcze jednego niezwykłego bohatera. Przygody królika Karampuka, który urodził się w cylindrze sławnego na cały świat magika Zapassasa, obfitują w tajemnicze spotkania i pełne humoru nieporozumienia.

 

Stają się też okazją do zawiązania niecodziennej przyjaźni. Autorskie przedstawienie Grzegorza Turnaua przyniesie publiczności wiele niespodzianek. I to nie tylko muzycznych.

„Karampuk to pełna nadrealistycznego humoru opowieść o króliku, który urodził się w cylindrze sławnego iluzjonisty, sztukmistrza i prestidigitatora, Miguela Campinello de la Vare Zapassasa. Przygody Karampuka rozgrywają się na pograniczu fantazji i świata realnego. Świata dzieci i świata dorosłych. Samo już imię Karampuk niesie w sobie tajemnicę, brzmi jak magiczne zaklęcie i zachęta do wyprawy w krainę iluzji!" Jarosław Kilian, Dyrektor Teatru Lalka

Reżyser o spektaklu
„Moje dzieciństwo szło za Janem Wilkowskim, Janem Brzechwą, Joanną Kulmową, Ludwikiem Jerzym Kernem. Zaszczepiony iluzją teatru lalkowego, znanego mi z telewizji i z krakowskiej Groteski, sam robiłem głowy pokracznych lalek, mocząc gazety w wannie, malowałem je, a potem zmuszałem rodziców do oglądania swoich wybryków w przenośnym, domowym teatrzyku. Kiedy w 2016 roku Jarosław Kilian zaprosił mnie do współpracy w Teatrze Lalka, stałem się fatalistą: przed losem nie uciekniesz.
Karampuk to baśń o inności. Ktoś, kto rodzi się w cylindrze, żeby ratować reputację rodzica, wcielając się przy tym w zwierzę futerkowe, nie ma łatwego startu. Czytałem tę książkę jako dziecko, dziś czytam jako dziadek. Poza klasycznym już, Kernowskim nadrealizmem, znajduję w niej pytanie o afirmację dziwności, inności, egzotyki − jako źródła inspiracji, ruchu i przemiany. Ludwik Jerzy Kern wyprzedził w mojej wyobraźni E.T., Alfa − przed nimi był tylko Tytus de Zoo. Karampuk przybywa znikąd i, wzruszająco taktownie, wyprowadza się donikąd. Ale jednak udaje mu się nawiązać z chłodnym i narcystycznym iluzjonistą nić czułości i wzajemnej uwagi. Kiedy Miguel Campinello de la Vare Zapassas zwraca się wreszcie do Karampuka per „moje dziecko", pojawia się coś, co zwykliśmy nazywać nadzieją.
Jest też w Karampuku kwestia, sformułowana w jednej z piosenek: jesteś synem albo snem. Inaczej mówiąc − czy nam się to wszystko nie przyśniło? Nie gwarantujemy odpowiedzi.
Wersja, którą przygotowaliśmy z zespołem Lalki, nie jest pierwszą próbą scenicznej adaptacji tego utworu. Od pierwszego wydania w 1968 roku miał Karampuk swoje wcielenia telewizyjne, teatralne i płytowe. Tak się składa, że Joanna Braun, autorka scenografii, projektów kostiumów i lalek obchodzi w tym roku jubileusz 50-lecia artystycznej pracy. Niezmiernie się cieszę, że nasze krakowskie ścieżki spotkały się symbolicznie w Warszawie, i że mogłem razem z nią poszukać w cylindrze podwójnego denka.
Najważniejszy pozostanie oryginał − książka mojego dzieciństwa, napisana przez Ludwika Jerzego Kerna, mistrza baśni i satyry (wybitnie „Przekrojowej"), ilustrowana przez Janusza Stannego. Wszystkim, którzy cenią źródła, polecam ten tom. Mam nadzieję, że nasz teatralny Karampuk znajdzie sposób, by znowu urodzić się w jakimś cylindrze."
Grzegorz Turnau

Biogramy twórców

Grzegorz Turnau
Kompozytor, piosenkarz i pianista, autor tekstów, aranżer. Gry na fortepianie uczył się w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I stopnia im. Ignacego Paderewskiego w Krakowie. Studiował filologię angielską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2016 roku kierownik muzyczny Teatru Lalka. Przez 13 lat związany z Piwnicą pod Baranami. W 1991 roku ukazał się jego debiutancki album Naprawdę nie dzieje się nic. Od tego czasu wydał 16 solowych albumów i uczestniczył w kilkudziesięciu innych projektach fonograficznych. Komponuje muzykę dla filmu i teatru, m.in. od wielu lat współpracując z reżyserem Jarosławem Kilianem. W Teatrze Lalka zrealizowali wspólnie Krzesiwo Andersena i Krawca Niteczkę Makuszyńskiego. Jest też autorem większych form muzycznych. Laureat wielu nagród, m.in.: 9 Fryderyków, 2 Wiktorów, Grand Prix Festiwalu w Opolu. Otrzymał medal Gloria Artis i Złoty Krzyż Zasługi. W 2016 roku został laureatem Nagrody Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki.

Joanna Braun
Scenografka, malarka. Studiowała w krakowskiej ASP na Wydziale Malarstwa i Grafiki. Jest autorką ponad 150 realizacji scenograficznych w teatrach dramatycznych, lalkowych i w teatrze tańca. Od 2004 wykłada na PWST (obecnie Akademii Sztuk Teatralnych) w Krakowie na Wydziale Reżyserii Dramatu. Od 2005 roku publikuje w Gazecie Teatralnej „Didaskalia". Bierze udział w tematycznych wystawach scenograficznych zbiorowych, jak również prezentacjach indywidualnych, koncentrując się na pracy nad formą.

Ostatnie wystawy poświęcone tematowi ciała: Votarium − BWA Bielsko Biała, Infamki − Galeria ZASP w Krakowie, Infamki i Infantki − Galeria Stara Prochownia w Warszawie oraz W hołdzie Pinie Bausch − Teatr Polski w Szczecinie, Centrum Sztuki Mościce w Tarnowie, Instytut Teatralny w Warszawie, Małopolski Ogród Sztuki w Krakowie, Teatr Maska w Rzeszowie.

(-)
Materiał Teatru
2 czerwca 2018
Portrety
Grzegorz Turnau

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia