Nowa odsłona Festiwalu Genius Loci

Miejsca mówią zawsze poprzez kogoś, kto chce słuchać. Dla Festiwalu Genius Loci punktem wyjścia jest znalezienie tych nowych oczu i uszu, które zobaczą i usłyszą mowę miejsc; nowych głosów, które pozwolą miejscom przemówić.

Miejsca naznaczone przez wielką historię i wielkich ludzi, miejsca kultowe, oswojone i obce, przestrzenie realne i symboliczne. Miejsca mityczne, które wszyscy znamy, i miejsca niecodzienne ze względu na swoje przeznacznie. Z pewnością będziemy ich doświadczać inaczej, bo po raz pierwszy jako widzowie, uczestnicy teatralnego zdarzenia. Miejsca te dzięki twórcom teatralnym objawią potencjał performatywny i sceniczny Staną się przestrzeniami spotkania. Festiwal Genius Loci to przedsięwzięcie, w ramach którego teatr wychodzi poza swe mury, poszukuje nowych przestrzeni i nowych odbiorców. Można by odwrócić Kantorowskie zdanie "Do teatru nie wchodzi się bezkarnie", by wyrazić przeczucie, że teatr też nie wchodzi do nieteatralnych miejsc bez ryzyka.

Co wydarzy się w zderzeniu teatr-miejsce, jakie obrazy, historie objawią się na nowo lub może po raz pierwszy? Instalacja Jakuba Skrzywanka "Live the city//Leave the city" na placu Szczepańskim w Krakowie wciągnie nas do multimedialnego teatru miejskiego; Krzysztof Garbaczewski opowie o ostatnim rycerzu i pierwszym obywatelu w krajach słowiańskich: Tadeuszu Kościuszce, historię chorób toczących Kraków i ich związków ze sztuką w niecodziennych wnętrzach Instytutu Patomorfologii pokaże Katarzyna Kalwat. W podziemia cerkwi przy Szpitalnej zabierze nas młoda reżyserka Anna Popiel, żeby opowiedzieć o dwoistej naturze człowieka i twórcy - Jerzego Nowosielskiego; oczami pijanych angielskich turystów na barce Nimfa na Wiśle spróbuje na nas spojrzeć Piotr Ratajczak. W lustrze "Rejsu", kultowego filmu z końca lat 60. zobaczymy siebie dzisiaj dzięki inscenizacji Bartosza Szydłowskiego, który na słynną Dużą Scenę Tatru im. J. Słowackiego zaprosił amatorów, a Tomasz Cymerman przewrotnie zapyta, czy Kossakowski myśliwy na koniu z naturą w tle mógłby być kobietą.

Zupełnie wyjątkowo zapowiadają się także wydarzenia poza Krakowem - w Jaskini Maszyckiej o tajemniczej zbrodni sprzed 18 tysięcy lat opowie Marcin Wierzchowski; o to, dlaczego doszło do rzezi polsko-polskiej w czasie rabacji galicyjskiej zapyta w Miasteczku Galicyjskim w Nowym Sączu Jakub Roszkowski, a bohatersko-zbrodniczą mitologię Józefa Kurasia "Ognia" zbada Wojtek Klemm w plenerowym spektaklu w Zakopanem.

W czasie Festiwalu Genius Loci teatr stanie się medium dla "ducha miejsca"; miejsca, w które wkracza. To duże wyzwanie i wezwanie do dialogu społecznego, do redefinicji wielu krakowskich i małopolskich stereotypów, samoocen, tożsamościowych mitów, zbiorowych snów, fantasmagorii i funkcjonujących w obiegowej świadomości opiniotwórczych tendencji. Zapraszamy do wybrania się w podróż po szlakach wytyczonych na realnej i symbolicznej mapie Krakowa i Małopolski. Niech prowadzi nas genius loci!

- Festiwal, którego sceną staje się miasto, a nawet cały region odpowiada jednemu z głównych założeń programowych Teatru w Krakowie im. J. Słowackiego. Bo obowiązkiem ludzi teatru, obowiązkiem instytucji kultury jest tworzenie nowych punktów odniesienia, poszukiwanie widza i spotkanie z nim nawet tam, gdzie wcale się tego nie spodziewa. Infekowanie przestrzeni publicznej akcjami artystycznymi tworzy nowe konteksty i zaskakujące sytuacje. Kiedy przewidywalna dotychczas rzeczywistość przecina się nagle z fantazją i wyobraźnią artysty, to już samo to zderzenie prowokuje do myślenia. Gdy miejscu nadaje się nowe niż dotychczas znaczenie to pojawia się natychmiast uwaga i pogłębiona relacja. Myślę również, że ta wyprawa po Krakowie i Małopolsce sprowokuje refleksje dotyczącą naszej lokalnej tożsamości. Poza funkcją edukacyjną, odkrywaniem historii, których nikt nie zna lub nie pamięta, pokażemy skomplikowaną sieć znaczeń, bogactwo społeczno- historycznych zawiłości, które na pewno sprowokują pytania, co to znaczy mieszkać tutaj, kim jesteśmy, co określa i co może wzbogacać naszą małopolską tożsamość - podsumowuje i zachęca do udziału Bartosz Szydłowski, kurator programu artystycznego w Teatrze im. J. Słowackiego i pomysłodawca festiwalu.

W rozsadzaniu tkanki miasta pomaga inicjatorom Stanisław Wyspiański, rok 2017 jest poświęcony jego pamięci, a Festiwal Genius Loci ze swoim wyjściem poza mury teatru,

z zadawaniem pytań o to, gdzie i w jaki sposób szukać lokalnej tożsamości podąża za myślą tego wszechstronnego i odważnego artysty.

Genius Loci to powrót do festiwalowej idei, która narodziła się w roku 2001. Pomysłodawcą był Bartosz Szydłowski, a realizatorem prowadzone z Małgorzatą Szydłowską niezależne Stowarzyszenie Teatralne Łaźnia. To był festiwal z ambicją "wietrzenia Krakowa", prezentujący nowe idee, liderów, spektakle, miejsca kultury, które pojawiały się z całej Polski, by rozruszać dość zatęchłe wówczas krakowskie samozadowolenie.

Tegoroczny festiwal wychodzi z innego założenia, tutaj Miasto staje się Teatrem i przestrzenią doświadczeń wspólnotowych. Producentem większości przedstawień jest Teatr w Krakowie im. J. Słowackiego, który trochę a rebours do swojej tradycyjnej roli - teatru - pomnika, teatru ze wspaniałym budynkiem, zaprasza widzów na rozpoczęcie nowego sezonu w plenery miejskie i regionalne, a jedyne przedstawienie grane wewnątrz to "Rejs", który dekonstruuje tę "koturnową" przestrzeń.

Organizatorem Festiwalu Genius Loci jest Teatr w Krakowie im. J. Słowackiego we współpracy z Teatrem Łaźnia Nowa oraz instytucjami: Muzeum Archeologicznym w Krakowie, Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu, Muzeum Tatrzańskim im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Teatrem im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Zakopanem i Małopolskim Instytutem Kultury.

Mecenasami festiwalu są: Województwo Małopolskie, Prezydent Miasta Krakowa oraz Narodowego Centrum Kultury w ramach programu "Kultura-Interwencje 2017".

Dziękuję organizatorom Festiwalu Genius Loci za zaangażowanie i pomysłowość włożoną w jego przygotowanie. Twórcom i realizatorom spektakli życzę dobrego przyjęcia zarówno przez widzów, jak i znawców sztuk teatralnych, a wszystkim uczestnikom - niezapomnianych wrażeń - zachęca Jacek Krupa, marszałek Województwa Małopolskiego.

Bilety na przedstawienia festiwalowe są w wyjątkowo atrakcyjnej cenie 10 zł (przedsprzedaż), do Jaskini Maszyckiej organizatorzy zapewniają bezpłatny dojazd.