O życiu poety

"Broniewski" - reż. Michał Kotański - Teatr Dramatyczny w Płocku

Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku przygotowuje się do inscenizacji dramatu "Broniewski" Radosława Paczochy. W spektaklu, opowiadającym o życiu poety, wystąpi ponad 100 postaci. Płock to rodzinne miasto Władysława Broniewskiego (1897-1962).

Przedstawienie, którego premiera planowana jest na wrzesień, wyreżyseruje Michał Kotański - poinformował w czwartek PAP dyrektor płockiego teatru Marek Mokrowiecki.

- Sztuka pokazuje całą skomplikowaną drogę życiową Broniewskiego. Wplecione są też jego wiersze. Przedstawienie będzie dużym przedsięwzięciem. W sztuce występują dokładnie sto dwie postacie. Zespół naszego teatru to dwadzieścia osób. Aktorzy będą więc grali po kilka ról - powiedział Mokrowiecki. Próby do spektaklu rozpoczną się wiosną.

Mokrowiecki przypomniał, że w Płocku od 1997 r. każdego 17 grudnia, czyli w rocznicę urodzin Broniewskiego, pod jego pomnikiem aktorzy tamtejszego teatru organizują happening poświęcony poecie.

Paczocha - jako autor i Kotański - jako reżyser spotkali się już na scenie płockiego Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego dwa lata temu, kiedy przy okazji Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie wystawiono tam sztukę "Być jak Kazimierz Deyna". Jednocześnie rok 2012 był obchodzony w Płocku jako Rok Władysława Broniewskiego.

Poeta urodził się 17 grudnia 1897 r. w Płocku. Uczył się w płockim Gimnazjum Polskim - obecnie Liceum Ogólnokształcącym im. Władysława Jagiełły. W 1912 r. brał udział w utworzeniu gimnazjalnej tajnej sekcji "Strzelca". W 1915 r. wstąpił do Legionów Piłsudskiego. W szeregach 1. Pułku Piechoty wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, a za zasługi wojenne otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyż Walecznych. Z okresu szkolnego pochodzą pierwsze próby literackie Broniewskiego.

W 1925 r. ukazał się debiutancki tomik Broniewskiego pt. "Wiatraki". Poeta zaangażował się w wydawanie komunizującego "Miesięcznika Literackiego", za co trafił do więzienia na 3 miesiące. Pod koniec 1932 r. ukazał się tomik "Troska i pieśń" z "Elegią na śmierć Ludwika Waryńskiego" i wierszem "Zagłębie Dąbrowskie".

W kwietniu 1939 r., przeczuwając wybuch II wojny światowej, Broniewski napisał wiersz pt. "Bagnet na broń". Wkroczenie wojsk sowieckich do Polski 17 września 1939 r. zastało poetę we Lwowie. Wszedł w skład komitetu organizacyjnego nowego związku literatów, odmówił jednak publikowania w propagandowym "Czerwonym Sztandarze". W styczniu 1940 r. został aresztowany przez NKWD wraz z Aleksandrem Watem i trafił na Łubiankę, gdzie przesiedział 13 miesięcy. Został oskarżony o "polski nacjonalizm" i powiązania z polskim wywiadem wojskowym. Otrzymał wyrok 5 lat zesłania w Kazachstanie. Udało mu się zaciągnąć do armii gen. Władysława Andersa, z którą wyszedł z ZSRR przez Iran do ówczesnej Palestyny.

Po II wojnie światowej namawiano Broniewskiego do pozostania na emigracji, jednak postanowił wrócić do Polski. W tym czasie zmarła jego żona Maria. W 1949 r. w związku z ogłoszonym konkursem na 70. rocznicą urodzin Stalina poeta napisał wiersz pt. "Słowo o Stalinie". Odmówił jednak napisania nowego hymnu Polski.

Po śmierci córki Anny w 1954 r. Broniewski załamał się - trzy miesiące spędził w szpitalu psychiatrycznym. Cykl wierszy "Anka" należy do najbardziej przejmujących dokonań literackich poety. Broniewski zmarł w Warszawie na raka krtani 10 lutego 1962 r.

W rodzinnym domu Broniewskiego w Płocku znajduje się obecnie siedziba związku Nauczycielstwa Płockiego. W pobliskim ogrodzie rośnie nadal kilkusetletni dąb, wspominany często przez poetę. Nieopodal na szczycie wiślanej skarpy stoi, wzniesiony w 1972 r., wykonany z brązu pomnik Broniewskiego, autorstwa Gustawa Zemły.

 

(-)
(PAP)
7 marca 2014

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia