Odznaczony za wybitne zasługi

Janusz Ryl-Krystianowski - aktor, reżyser, pedagog, autor sztuk teatralnych - pochodzi z wybitnej rodziny twórców teatru lalek. Grał na scenach teatrów "Arlekin" i "Pinokio" w Łodzi oraz w Teatrze Animacji w Jeleniej Górze. Realizował przedstawienia w teatrach Bielska-Białej, Łodzi, Warszawy, Torunia, Opola, Wałbrzycha, Szczecina oraz Jeleniej Góry, Brna. W latach 1980-89 kierował sceną lalkową w Jeleniej Górze. Wypracował tam odrębny styl teatralny, sformułował własne credo artystyczne, stworzył sprawny zespół aktorski, powołał do istnienia "teatr animacji". W 1989 r. - kiedy objął funkcję dyrektora artystycznego poznańskiej sceny - Teatr Lalki i Aktora "Marcinek" przyjął nazwę: Teatr Animacji. Reżyserskie dokonania Janusza Ryl-Krystianowskiego, decyzje repertuarowe, dobór twórców ukształtowały profil tej Sceny, czyniąc z niej jedną z najciekawszych polskich scen lalkowych. Konsekwencją zainteresowania tematami, tekstami współczesnymi, ważnymi dla młodego odbiorcy było stworzenie w 2003 Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży Kon-teksty, którego został dyrektorem artystycznym.

Spośród najwybitniejszych spektakli Janusza Ryl-Krystianowskiego wymienić należy przede wszystkim: Sen Klauna, Jaś i Małgosia, Pierścień i róża, O chłopie co wszystkich zwodził, Ribidi rabidi knoll (spektakl uhonorowany wieloma nagrodami na polskich festiwalach w Opolu, Toruniu, prezentowany na Warszawskich Spotkaniach Teatralnych), Kubuś Puchatek, Bajka o szczęściu, Król Mięsopust, Bajka o Rycerzu Bez Konia, Pozytywka, W beczce chowany. Nagrody indywidualne i zbiorowe dla aktorów, dla realizatorów przedstawień, prezentacje na przeglądach krajowych i zagranicznych, "Atesty Assitej" są potwierdzeniem wysokiego poziomu artystycznego produkcji Janusza Ryl-Krystianowskiego.

W 2004 Teatr Animacji, którego kształt artystyczny wypracował przez lata, uzyskał Nominację do Nagrody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za twórczość dla dzieci i młodzieży "Sztuka Młodym".

W 2008 roku przyznany został Januszowi Ryl-Krystianowskiemu Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

W 2009 r. spektakl "Jeż" uhonorowany został na 8. Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek "Katowice-Dzieciom" nagrodą Grand Prix, a na 14. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu nagrodę aktorską za rolę tytułową w przedstawieniu otrzymała Elżbieta Węgrzyn.

Przedstawienie znalazło się w finale 15. edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Janusz Ryl-Krystianowski odebrał z rąk ministra kultury Dyplom honorowy.

W roku 2012 odbyła się promocja książki Alicji Morawskiej-Rubczak "Teatr animacji Janusza Ryl-Krystianowskiego", wydanej nakładem Teatru Animacji z okazji 20-lecia tej Sceny i 50-lecia pracy artystycznej dyrektora artystycznego Teatru Animacji Janusza Ryl-Krystianowskiego.

W uznaniu wybitnych osiągnięć Artysty w dziedzinie teatru lalek Zarząd Sekcji Teatrów Lalkowych ZASP przyznał w 2011 roku nagrodę "Henryk".

Na VI Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży Kon-teksty - maj 2013 - jedną z głównych nagród za " twórcze przywołanie klasyki teatru lalek" jury przyznało realizatorom przedstawienia Złoty klucz w inscenizacji i reżyserii Janusza Ryl-Krystianowskiego z Teatru Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana w Bielsku-Białej.

W 2013r. Złoty klucz otrzymał Grand Prix na międzynarodowych festiwalach w Toruniu i Katowicach oraz Dyplom Honorowy Polunima za: "siłę i piękno przedstawienia zrealizowanego tradycyjnymi środkami teatru lalek", był też ozdobą małych Warszawskich Spotkań Teatralnych.

W roku 2011 minęło 50 lat pracy artystycznej Janusza Ryl-Krystianowskiego, a w roku 2014 przypada 25-lecie kierowania Teatrem Animacji w Poznaniu.

To lata konsekwentnie realizowanego autorskiego programu artystycznego, który wyraźnie - i prekursorsko - określał potrzeby zmian w teatrze lalek, jego cechy dystynktywne i pryncypia. To także lata prowadzenia Teatru o spójnym, precyzyjnie określonym profilu, ze znakomitym, wykształconym, kreatywnym zespołem aktorskim i dobranym zespołem pracowników. Działania artystyczne i organizacyjne doprowadziły do powstania silnego ośrodka teatralnego na kulturalnej mapie Polski. Janusz Ryl-Krystianowski, znając wagę tradycji, dostrzegł wcześniej niż inni twórcy potrzebę współczesnej dramaturgii, implikującej poszukiwania nowoczesnych środków wyrazu scenicznego. Stworzył i określił ramy programowe Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży Kon-teksty. Za poważne, godne traktowanie widza dziecięcego, głównego odbiorcę swoich realizacji, otrzymał prestiżową Nagrodę im. Jana Dormana. Prowadząc Teatr przez 25 lat promował młodych twórców, powierzał reżyserię aktorom z zespołu Teatru Animacji, zapraszał do współpracy początkujących, młodych scenografów, kompozytorów, choreografów.

Nagrody w roku 2013 za klasyczny spektakl "Złoty klucz" świadczą, że Artysta znów wskazuje kierunek rozwoju teatru, który uprawia od ponad 50 lat: podmiotowe traktowanie lalki we współczesnej inscenizacji.