Performance radykalny

Rzecz odbywa się w muzealnej sali G9. To przestrzeń przejściowa, pusta, ulokowana między galeriami wystawy. Przez pryzmat osobistego doświadczenia aktorów przywołana zostanie pamięć ofiar nazistowskiej akcji T4, w której eksterminowano osoby niepełnosprawne i testowano machinę Zagłady. Grupa graczy ubrana w letnie stroje treningowe, kojarzące się z zajęciami wychowania fizycznego, gra na wyznaczonym polu w popularne zabawy podwórkowe. Nazwy gier zawierają pejoratywne określenia: głupi Jaś, szczur, szmaciarz, dupiec. Zasady gry zakładają: zbijanie, bicie, klepanie, wytykanie palcem. Najsłabsi gracze są ośmieszani, karani lub eliminowani. Wszystkiemu towarzyszą osobiste wspomnienia matek aktorów, których widzowie słuchają na słuchawkach bezprzewodowych.

Premiera performansu miała miejsce w Muzeum Historii Żydów Polskich w 2015 r. Wywołał wówczas silne emocje - publiczność raz się śmiała, raz ocierała łzy. Pisano o nim: to petarda; performance radykalny, precyzyjny, najmocniejsze przedstawienie Teatru 21. Zostało zaprezentowane podczas międzynarodowego projektu „Więcej niż teatr" w ramach Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu w 2016 roku.

Jest to bowiem spektakl o przemocy - tej wielkiej, totalitarnej, ale przede wszystkim tej, która pozostaje niewidoczna, której podlegamy na co dzień. Która zdaje się być niewinną dziecięcą zabawą - przemoc mała polegająca na obrażaniu, na stygmatyzowaniu. Żyd, down, pedał - mechanizm przemocy za każdym razem pozostaje ten sam. - pisał w recenzji w Dwutygodniku Piotr Morawski.

Przed pierwszym pokazem 19 października o 18:45 odbędzie również wprowadzenie do spektaklu pt. „Odzyskiwanie pamięci o zagładzie osób niepełnosprawnych. Historia, kultura, empowerment" które poprowadzi dr Katarzyna Ojrzyńska z Uniwersytetu Łódzkiego. Tematem przewodnim wprowadzenie będą współczesne sposoby upamiętniania niepełnosprawnych ofiar nazistowskiej eksterminacji, które w ramach prowadzonej polityki uznano za "życie niegodne życia" ("Lebensunwertes Leben"). Przedstawione zostaną najważniejsze tendencje widoczne w wypracowywanej obecnie polityce pamięci o tych tragicznych i w dużej mierze zapomnianych wydarzeniach z okresu drugiej wojny światowej.

Wprowadzenie odbywa się w ramach projektu Centrum Sztuki Współczesnej: Downtown współorganizowanego przez Teatr 21 i Biennale Warszawa dzięki wsparciu Miasta Stołecznego Warszawy.

Teatr 21 tworzą aktorzy z zespołem Downa i autyzmem. Działania grupy to wspólne, twórcze poszukiwania oraz kreowanie bezpiecznej przestrzeni na odważne spotkanie ze sobą i z widzem. We współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN teatr przygotował już wcześniej spektakle: "Uwaga, Purim!" i akcje performatywne "Tu bi-Szwat", "Pesach". Teatr prowadzi Justyna Sobczyk laureatka Nagrody im. Konstantego Puzyny (2016) za działalność teatralną łączącą sztukę i życie, twórczą oryginalność z zaangażowaniem w sprawy publiczne oraz nagrody „Wdechy" dla człowieka roku „Co jest grane" (2016).

Tisza be-Aw (9 dzień miesiąca Aw) to najsmutniejszy dzień roku żydowskiego, stanowiący kulminację trzytygodniowego okresu żałoby. Upamiętnia on zburzenie Pierwszej i Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Jest to dzień, w trakcie którego obowiązuje ścisły post, m.in. całkowity zakaz jedzenia i picia. Do popołudnia - jak w czasie żałoby - siada się tylko na podłodze lub niskim stołku. W synagodze odczytuje się lamentacje i hymny żałobne, opłakujące zniszczenie Świątyń oraz cierpienia narodu żydowskiego. W 2017 roku Tisza be-Aw zaczyna się z zachodem słońca w poniedziałek 31 lipca, a kończy o zmroku we wtorek 1 sierpnia.

„Tisza be-Aw" - akcja performatywna Teatru 21 w Muzeum POLIN:

19 października (piątek) godz. 20:00
25 października (czwartek) godz. 20:00
26 października (piątek) godz. 20:00
czas trwania: 40-50 minut

Bilety w cenie 15 zł można kupić on-line na stronie bilety.polin.pl

———

Koncepcja - Jakub Drzewiecki, Agata Skwarczyńska, Justyna Sobczyk,
ruch - Justyna Wielgus,
nagrania - Paweł Andryszczyk,
grafika - Radosław Staniec,
realizacja filmu - Wojtek Kaniewski, Patrz Pan Panda i Tomasz Michalczewski,
produkcja - Marceli Sulecki i Małgorzata Owczarska,
wsparcie ze strony Muzeum POLIN - Ewa Chomicka oraz Łucja Koch.

Gracze: Grzegorz Brandt, Jakub Drzewiecki, Teresa Foks, Maja Kowalczyk, Barbara Lityńska, Anna Łuczak, Michał Pęszyński, Aleksandra Skotarek, Marta Stańczyk, Magdalena Świątkowska, Justyna Wielgus/Justyna Sobczyk.